[D66] Crisis van de Week: Grensoverschrijdend gedrag in de Kamer (2)

Mon Apr 17 13:53:19 CEST 2023

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  17 april 2023
Auteur: Tobias den Hartog, Marcia Nieuwenhuis
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/snoeihard-rapport-over-tweede-kamer-druk-om-seksuele-handelingen-te-verrichten~a6a995f4/

Snoeihard rapport over Tweede Kamer: druk om seksuele handelingen te 
verrichten
-------------------------------------------------------------------------------

Tweede Kamerleden en ambtelijke leidinggevenden maken zich schuldig aan 
grensoverschrijdend gedrag. Het gaat onder meer om druk zetten door 
werknemers 'uit een hogere machtspositie om seksuele handelingen te 
verrichten', seksuele intimidatie, zwartmaken, discriminatie en om 
'oneigenlijke druk om iets te doen dat tegen de regels ingaat of niet 
integer is'.

Dat blijkt uit onderzoek door de Universiteit Utrecht in opdracht van 
Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Deelnemers verklaren 'aanhoudend 
lastiggevallen' te worden, zonder werkgerelateerde aanleiding. Zo 
krijgen zij buiten werktijd om zogenaamd 'vriendelijke' appjes van 
Kamerbewoners, zoals de werknemers van de Tweede Kamer ook wel worden 
genoemd. Ook wordt er 'met voorwerpen gegooid of met deuren geslagen', 
zo beschrijven deelnemers.

Vorige week onthulde deze krant dat volgens ex-medewerkers en voormalig 
politici van Forum voor Democratie ook jarenlang een intimiderende, 
toxische en onveilige werksfeer heerste. Meerdere getuigen verklaarden 
hoe Baudet lege drankflessen in de richting van een medewerker gooide. 
Ex-FvD'ers die zich negatief over de partij uitspraken, werden bedreigd 
met een torenhoge boetes tot 170.000 euro.

Seksuele handelingen

Deelnemers geven aan onder druk gezet te worden die iemand vanuit een 
hogere pachtpositie om seksuele handelingen te verrichten. Zo ontvangen 
zij seksueel getinte en suggestieve berichten en foto's. Een 
oud-medewerker van Forum voor Democratie kreeg van partijleider Thierry 
Baudet een pornofilmpje toegestuurd. 'Je kunt wel een geheimpje bewaren 
he? Kan dit in de fractieapp?', vroeg hij haar over het pornofilmpje.

Uit dit onderzoek blijkt ook dat mensen onder druk worden gezet om 
berichten die onder de Wet open overheid vallen te wissen. Ook worden 
Kamerbewoners geintimideerd om buiten de regels, procedures en 
bevoegdheden om publieke middelen in te zetten waar ze niet voor bedoeld 
worden.

813 keer grensoverschrijdend gedrag

Van de 654 deelnemers aan het onderzoek, geven er 290 (44,3 procent) aan 
dat zij het afgelopen jaar ten minste eenmaal grensoverschrijdend gedrag 
tussen andere Kamerbewoners hebben waargenomen. In totaal rapporteren 
deze deelnemers 813 uitingen van grensoverschrijdend gedrag. Zo geven 
mensen aan 'scheldkanonnades naar hun hoofd te krijgen'. Ook worden er 
mensen 'afgesnauwd en afgeblaft', bijvoorbeeld omdat zij geen kennis van 
zaken zouden hebben vanwege leeftijd, gender, functie enzovoorts.

Aan de deelnemers aan het onderzoek is ook gevraagd hoe vaak zij 
grensoverschrijdend gedrag hebben ervaren. Daaruit blijkt dat een 
zevental deelnemers aangaven in een jaar tijd meer dan twintig keer 
daarmee te zijn geconfronteerd. Zo'n 42 deelnemers gaven aan zes tot 
tien keer grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt, 56 
Kamerbewoners hadden drie tot vijf keer zo'n ervaring en in de twaalf 
maanden voorafgaand aan het onderzoek ervoeren 95 mensen een a twee keer 
zulk gedrag. Zowel de sociale veiligheid van melders als die van 
beklaagden blijkt onvoldoende geborgd.

Signalen

Het onderzoek is uitgevoerd door de Universiteit Utrecht. Het is geen 
feitenonderzoek, het gaat om vermeend grensoverschrijdend gedrag, 
benadrukt het rapport. De Kamervoorzitter besloot in juni 2021 tot het 
onderzoek nadat zij veel signalen had ontvangen van ongewenst gedrag 
binnen de Tweede Kamer. Dit volgt op klachten over voormalig 
Kamervoorzitter Khadija Arib. Zij zou hardvochtig met ambtenaren zijn 
omgegaan. En die affaire stond al niet op zichzelf: ook D66, PvdA, Volt 
en recent nog Forum voor Democratie hadden te kampen met incidenten rond 
grensoverschrijdend gedrag.

Vorig jaar stapte oud-Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA) uit de Kamer, 
na beschuldigingen over grensoverschrijdend gedrag in haar tijd als 
Kamervoorzitter. Haar opvolger Vera Bergkamp liet daarnaar een onderzoek 
instellen, maar dat voelde voor Arib 'als dolk in haar rug'.

Hoe dan ook krijgt het bestuur van de Tweede Kamer, dat nu dus onder 
leiding staat van Kamervoorzitter Vera Bergkamp, er flink van langs in 
het rapport. De leiding zou zich schuldig maken aan 'intimideren, 
schofferen, buitensluiten, negeren en pesten', zo blijkt uit interviews 
met klagers.

Schelden

Al jaren is er spanning tussen de lagere ambtenaren in de Tweede Kamer, 
hun leidinggevenden, maar ook met het presidium wat weer bestaat uit 
Kamerleden dat zich met de dagelijkse leiding van het parlement bemoeit.

Dat is een soort driehoeksrelatie die 'concrete risico's oplevert'. Want 
Kamerleden hebben een unieke positie: zij kunnen niet worden ontslagen, 
terwijl ze wel flinke druk kunnen uitoefenen op de ambtelijke leiding. 
Die leggen op hun beurt de druk weer neer bij ambtenaren die onder gezag 
staan.

Ambtenaren hebben het gevoel dat ze geen 'nee' kunnen zeggen. Ook melden 
ze 'kleinerende opmerkingen', het 'delen van persoonlijke, 
vertrouwelijke informatie met anderen', 'sabotage en expres tegenwerken, 
pesten, schelden en schreeuwen'.

Volgens het onderzoek is sprake van 'meer dan een reeks incidenten'. De 
onderzoekers vinden dat het huidige beleid tegen ongewenste 
omgangsvormen tekort schiet. Aan het onderzoek deden 428 ambtenaren mee, 
173 fractiemedewerkers en 38 Kamerleden.

Onoverzichtelijke meldpunten

De Tweede Kamer kent volgens dit onderzoek 'een onoverzichtelijk en 
niet-sluitend' aantal meldpunten, waardoor met name grensoverschrijdend 
gedrag tussen ambtenaren, fractiemedewerkers en Kamerleden, of tussen 
Kamerleden onderling plaatsvindt, moeilijk blijkt aan te kaarten. Dat 
heeft er volgens de onderzoekers mee te maken dat fracties zelf bepalen 
of en hoe zij intern een meldsysteem inrichten en/of zich aansluiten bij 
Klachtenregeling van de Tweede Kamer. Ook speelt meer dat Kamerleden 
geen werkgever hebben en eventueel grensoverschrijdend gedrag richting 
anderen vrijwel volledig buiten het werkgebied van andere commissies 
c.q. instanties (zoals Openbaar Ministerie, College van Onderzoek 
Integriteit) valt. Na de onthullingen over Forum voor Democratie gaf 
Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp ook toe machteloos te staan.

Heb jij tips of wil je een misstand melden? Dan kun je ons een berichtje 
sturen via Signal of WhatsApp op: +31615377185. Je kunt ook mailen naar 
tips at ad.nl. Via al deze kanalen kun je ons anoniem tippen.

https://www.ad.nl/binnenland/misstand-zo-kun-je-ons-tips-geven~a26f7f514/
Je gegevens nemen we in vertrouwen in behandeling volgens ons 
privacystatement.
   https://privacy.dpgmedia.nl/nl/document/privacy-policy

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.