[D66] Stikstofkabinet valt mogelijk dinsdag 4 april: Totale chaos in Den Haag

Sat Apr 1 09:00:24 CEST 2023

Bron:     Tweede Kamer
Datum:    4 april 2023
Tijdstip: 16:30-23:58 MET
URL:      
https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/plenaire_vergaderingen/details/activiteit?id=2023A01989
WebTV:    
https://www.tweedekamer.nl/vergaderingen/livedebat/plenaire-zaal

Item:     Debat over de uitslag van de verkiezingen voor de Provinciale 
Staten

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:  Algemeen Dagblad
Datum: 31 maart 2023
URL:   
https://www.ad.nl/politiek/kabinet-bevriest-stikstofstrijd-over-2030-eerst-provincies-en-landbouwakkoord-afwachten~ab42c3f5e/

Kabinet bevriest stikstofstrijd over 2030: 'Eerst provincies
en landbouwakkoord afwachten'
------------------------------------------------------------

Na een week vol crisisoverleg is het kabinet voorlopig veilig. De 
coalitie koopt tijd en bevriest de onderlinge strijd over de 
stikstofdeadline van 2030. Provincies en kabinet kunnen dan even door 
met het lopende stikstofbeleid, maar de strijdbijl wordt later weer 
opgepakt: het CDA wil voor de zomer heronderhandelen over het jaartal 
2030.

Na urenlang koortsachtig beraad lichtten kopstukken uit de coalitie 
vrijdagavond het compromis toe in de hal van het ministerie van Algemene 
Zaken. 'Van praten over jaartallen moeten we echt overgaan tot 
uitvoering', zei premier Mark Rutte. 'We gaan niet pauzeren met 
stikstof, we gaan echt versnellen.' Hoe het dan sneller gaat, wordt nog 
niet duidelijk.

Wel gaan kabinet en provincies voorlopig verder met het lopende 
stikstofbeleid, de nieuwe wet, gebiedsplannen, de aanpak van 
piekbelasters en het maken van een uitkoopregeling voor boeren. Maar de 
beladen discussie over de deadline van 2030 - een harde afspraak uit het 
coalitieakkoord - komt daarna toch weer terug op het Binnenhof.

Discussie bevroren

Want het CDA heeft formeel aangekondigd nog voor de zomer opnieuw te 
willen onderhandelen over de stikstofafspraken uit het regeerakkoord. 
D66 wil vasthouden aan 2030, het CDA wil meer tijd nemen, tot 2035.

Die strijd ontvlamt dus later weer. Andere partijen 'nemen kennis van' 
de wens van het CDA, hebben 'begrip' voor de partij, 'heronderhandelen 
kan', zei Rutte. 'Dat bezien we later.'

CDA-leider Wopke Hoekstra vindt dat de focus op het jaartal het 
stikstofbeleid te veel verlamt: 'Nu heronderhandelen is niet de snelste 
weg naar succes. Het is fatsoenlijk om eerst recht te doen aan 
provincies. Ook het landbouwakkoord is wezenlijk.'

Of de vier partijen er daarna samen uitkomen is ongewis, erkent 
Hoekstra. 'Je hebt nooit de garantie dat het lukt. Maar die heb je op 
geen van de 365 dagen in Den Haag. Juist na zo'n verkiezingsuitslag moet 
je je uiterste best doen om recht te doen aan wat in het land speelt.' 
Hoekstra zegt 'volle steun' binnen de CDA-fractie te hebben voor deze 
route.

Vooral tussen CDA en D66 is het al langer heibel over stikstof: de 
uitstoot halveren in 2030 is de deal in het regeerakkoord, maar het CDA 
wil daar dus vanaf. Die coalitietwist wordt nu bevroren met een unieke 
bezweringsformule: het CDA kondigt nu alvast aan daar later een 
discussie over te voeren.

Daar kunnen alle partijen voorlopig mee leven. D66-leider Sigrid Kaag 
vindt dat het het CDA 'vrij staat' om te vragen om aanpassing van het 
regeerakkoord: 'Of het lukt is een tweede. Ik heb begrip voor hun 
positie', zei Kaag met hese stem - 'Ik heb griep, maar ik moest naar dit 
overleg.'

VVD en ChristenUnie tillen minder zwaar aan de 2030-discussie. Maar alle 
partijen vinden elkaar wel bij de noodzaak dat er vooral begonnen moet 
worden met de aanpak: de natuur moet gezonder, de stikstofuitstoot moet 
omlaag. Dat gaat nu door.

'We moeten aan de slag om beter voor de natuur te zorgen en dat kan niet 
wachten', zegt ChristenUnie-leider Mirjam Bikker. 'Dat moeten we niet 
vanaf de Haagse of Europese tekentafel doen, maar in de praktijk, 
dichtbij, aan de 'keukentafel', samen met de sectoren die daaraan een 
bijdrage leveren.'

De spanning in het kabinet nam flink toe de afgelopen week, premier 
Rutte sprak van 'indringende overleggen'. 'Het was geen crisis, maar het 
waren wel stevige gesprekken. Meer mensen in het land moeten ervaren dat 
de politiek er echt voor hen is.'

Dinsdag debatteren Rutte en de drie vicepremiers met de Tweede Kamer 
over de uitslag en gevolgen van de Statenverkiezingen.

Rutte vreest niet dat crisissfeer de komende maanden zal domineren: 'We 
schuiven niets op de lange baan, integendeel. We gaan de aanpak juist 
versnellen. Het is echt niet zo dat er een crisissfeer boven het kabinet 
blijft hangen. Het is altijd zo dat er in de coalitie verschillend wordt 
gedacht. We zijn niet een fusiepartij.'

Oppositieverzoek

De oppositie in de Tweede Kamer wachtte op een formeel antwoord van het 
kabinet op de overrompeling door BBB bij de Statenverkiezingen. Een 
strenge brief met stikstofeisen uit Brussel zet uitgerekend deze week de 
verhoudingen nog eens extra op scherp.

Brief uit Brussel

Ondertussen insinueert een aantal Kamerleden dat de brief uit Brussel 
over het handhaven van de strenge stikstofnormen niet echt zou zijn. Zo 
zou de commissie nooit brieven in het Nederlands schrijven en zou er 
iets mis zijn met het briefhoofd. BBB-leider Caroline van der Plas heeft 
het over 'een opzetje zo vlak voor het crisisberaad van het kabinet'. 
Zelfstandig Kamerlid Pieter Omtzigt noemt de brief 'opvallend' en heeft 
alle documenten die er aan ten grondslag liggen opgevraagd.

De Europese Commissie geeft nooit commentaar op gelekte documenten, zegt 
een woordvoerder van commissaris Sinkevicius. Maar om verder speculaties 
te voorkomen wil hij wel bevestigen dat de brief van Sinkevicius komt en 
dat hij ook daadwerkelijk in het Nederlands is geschreven.

'We proberen altijd te antwoorden in de taal waarin aan ons geschreven 
is', zegt hij. En deze brief was een antwoord op een brief van minister 
Van der Wal van 14 februari, waarin zij verslag deed van de maatregelen 
die het kabinet neemt om de nitraatrichtlijn na te leven. Elke lidstaat 
rapporteert daar om de zoveel tijd over. 'We versturen onze antwoorden 
zodra ze gereed zijn, er is geen sprake van dat wij ons in het 
Nederlandse politieke debat zouden willen mengen.'

Bronnen in Brussel bespeuren een groeiende irritatie bij de Europese 
ambtenaren dat zij als partij worden gezien in een Nederlands politiek 
debat. Wij hebben de brief niet gelekt, klinkt het in Brussel. Het is de 
taak van de Europese Commissie om toe te zien op de naleving van 
Europese wetgeving, zo wordt onderstreept, en dat doet ze in Nederland 
net zo zeer als in welke andere lidstaat dan ook. Het zorgen voor een 
goede kwaliteit van bodem, grondwater en oppervlaktewater, waar de 
nitraatrichtlijn over gaat, is 'een kwestie van de wet en van 
scheikunde, daar is weinig over te onderhandelen'.

Hoe ze de richtlijn uitvoert, dat is aan de Nederlandse regering. Over 
de timing van de brief tenslotte zegt een Brusselse bron: 'Stikstof is 
altijd hot in Nederland, er is nooit een goed moment. Als dit antwoord 
op een brief van jullie minister eerder was verstuurd, was het net voor 
de verkiezingen geweest en dan was het vast ook weer niet goed.'

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
'Out of the box-denken'

De partijkopstukken hebben de neuzen wel in een richting op andere 
beleidsterreinen dan stikstof. Waar het gaat om het toeslagenschandaal, 
het Groningen-dossier en de kloof stad-platteland wordt het beleid 
'verbeterd', zei Rutte.

Hoe dat er precies uit gaat zien, staat in een brief aan de Tweede 
Kamer. Erg concreet is de tekst echter niet. Het kabinet kondigt vooral 
aan dat het 'op korte termijn zo nodig out-of-the-box tot verbetering 
van de aanpak' wil komen van de aardbevingsschade in Groningen en de 
toeslagenaffaire. Maar hoeveel geld er bijvoorbeeld naar Groningen gaat, 
meldt het kabinet niet. Een nieuwe aanpak van compenseren van de 
toeslagenouders staat evenmin in de brief. Vicepremier Carola Schouten 
(ChristenUnie) kon vrijdagavond niet vertellen wat 'out of the 
box-denken' inhoudt.

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:  Algemeen Dagblad
Datum: 31 maart en 1 april 2023
URL:   
https://www.ad.nl/politiek/snoeiharde-reacties-op-amateuristisch-kabinet-leider-van-ons-land-gaat-er-als-een-haas-vandoor~ae78eed1/

Snoeiharde reacties op 'amateuristisch' kabinet: 'Leider van ons
land gaat er als een haas vandoor'
----------------------------------------------------------------
Na urenlang beraad sloot het kabinet een compromis over de verdere 
aanpak van het stikstofprobleem. Maar de uitleg van de leiders van de 
coalitiepartijen krijgt forse kritiek.

Caroline van de Plas, leider van de BoerBurgerBeweging (BBB), heeft met 
verbazing gekeken naar de persconferentie van premier Mark Rutte, Sigrid 
Kaag (D66), Carola Schouten (ChristenUnie) en Wopke Hoekstra (CDA), die 
als een klein defile een voor een voorbijtrokken aan de vaderlandse pers 
om vragen te beantwoorden.

Dat Rutte bij de opening van het 'bal' het vragenvuur afkapte en snel 
wegliep, krijgt de hoon van Van der Plas. 'Dat de leider van ons land 
bij kritische vragen zich als een haas uit de voeten maakt en heel hard 
om Sigrid gaat roepen, vind ik niet kunnen. Hij moet leiderschap tonen, 
maar weet totaal niet hoe hij hiermee om moet gaan.'

De BBB-leidster vindt het vreemd dat Kaag 'nu ineens wel' wil luisteren 
naar de bezwaren van het CDA terwijl ze vorig jaar nog bereid was de 
coalitie te laten klappen na uitspraken van Hoekstra over de deadline 
van 2030. 'Gedane zaken nemen geen keer, maar nu misschien toch', zegt 
Van der Plas. 'Heronderhandelen betekent dat 2030 uit het regeerakkoord 
moet. Jammer dat Hoekstra dit over de schutting gooit bij de 
provincies.'

Ze vindt het jammer dat niemand de stikstofwet ter discussie heeft 
gesteld. Ze vindt dat er snel een noodwet moet komen. 'We hebben ons 
gewurgd in wet- en regelgeving. Daarom zitten we klem en zit het land op 
slot. Kabinet, laat je ballen zien en maak een noodwet om dit land van 
het stikstofslot te krijgen.'

'Kabinetscrisis onafwendbaar'

Andere oppositiepartijen reageren ook uitermate kritisch op de brief en 
de toelichting daarop van het kabinet over de aanpak van grote dossiers, 
zoals de stikstofcrisis. GroenLinks-voorman Jesse Klaver ziet 'totale 
onmacht' bij het kabinet. Volgens PVV-leider Geert Wilders is een 
kabinetscrisis onafwendbaar. Klaver zegt dat een 'kabinet moet regeren 
en helderheid moet geven over wat het wil. Maar dit kabinet is enkel nog 
met zichzelf bezig en niet in staat om oplossingen te bieden voor de 
grote problemen van deze tijd.' Dinsdag wacht een zwaar debat, 
waarschuwt hij alvast. Dan debatteert de Tweede Kamer met het kabinet 
over de politieke aardverschuiving na de verkiezingen in Provinciale 
Staten.

PvdA-leider Attje Kuiken noemt het 'tijdrekken' van de coalitie een 
'noodgreep'. Zij ziet een 'kabinet in crisis', zei ze in het 
tv-programma OP1. SP-leider Lilian Marijnissen spreekt van een 
'politieke truc' in plaats van een oplossing voor de samenleving. 
'Zeggen het vertrouwen in de politiek te willen herstellen, maar 
vervolgens met een totaal onnavolgbaar verhaal komen', twittert 
Marijnissen.

CDA: 'Met harde deadlines wapperen zorgt niet voor versnelling'

Kamerleden van coalitiepartijen CDA en ChristenUnie zijn positiever. 
Voor de ChristenUnie is het vooral belangrijk dat er daadwerkelijk 
stappen worden gezet in de stikstofaanpak, zegt CU-leider Mirjam Bikker. 
CDA-Kamerlid Derk Boswijk vindt dat stikstof snel moet worden 
gereduceerd, maar 'het is echt een misvatting dat met harde deadlines 
wapperen, dreigen met onteigening als je deze deadlines niet haalt, 
zorgt voor de versnelling die zo hard nodig is', twittert de 
landbouwwoordvoerder van het CDA.

Totale chaos

Agractie spreekt van 'totale chaos' over de boodschap die het kabinet 
heeft afgegeven over de stikstofaanpak. 'Enerzijds de pauzeknop, 
anderzijds versnellen. De pauzeknop lijkt ons meer dan logisch, om in de 
provincies te komen tot beleid met draagvlak op het platteland en onder 
boeren. Zonder dwang en beperkingen op landbouwgrond', aldus Agractie in 
een verklaring.

De belangenorganisatie van boeren wil dat het kabinet versnelt met het 
legaliseren van PAS-melders en 'regelen van houdbare vergunningen'. 
Daarnaast meent ze dat er van een versnelling van stikstofreductie 'op 
dit moment beslist geen sprake' kan zijn. 'Eerst is ruimte nodig binnen 
de doelen van de coalitie om te komen tot realistisch uitvoerbaar 
beleid.'

Alleen maar uitstellen

Johan Vollenbroek van milieuorganisatie MOB vindt de vertraging 
onverteerbaar, omdat het dossier ook al stil was komen te liggen toen 
Johan Remkes er als bemiddelaar mee aan de slag ging. 'Deze premier laat 
volstrekte incompetentie zien, hij kan alleen maar uitstellen', aldus 
Vollenbroek. Volgens hem heeft die 'de ruggengraat van een tuinslang'. 
Vollenbroek kwalificeert de beslissing van het kabinet als 'gekleuter' 
en 'amateurisme'.

Vollenbroek denkt dat bij de stikstofaanpak het initiatief leggen bij 
provincies averechts zal werken, omdat men daar vaker op de hand van de 
boeren is. 'Zo haal je Nederland niet van het slot af.' Terwijl volgens 
hem een begin gemaakt zou moeten worden met het aanpakken van 
piekbelasters, ofwel bedrijven die veel uitstoot op natuurgebieden 
veroorzaken, ziet Vollenbroek her en der in het land juist dat er nieuwe 
varkens- en kippenstallen worden geopend.

Jongeren D66: rug rechthouden of stekker eruit

Het stikstofbeleid zoals is afgesproken in het regeerakkoord moet 
'zonder concessies' worden uitgevoerd, vinden de Jonge Democraten. Als 
er toch aan wordt gemorreld, moet D66 uit het kabinet stappen. 'We 
kunnen niet meer wachten met het uitvoeren van het stikstofbeleid', zegt 
Kalle Duvekot, voorzitter van de Jonge Democraten. Volgens de 
D66-jongeren zijn de 'ambitieuze coalitieplannen voor een robuust 
stikstofbeleid van essentieel belang voor de toekomst van Nederland'.

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.