[D66] Energieplafond mogelijk in strijd met Grondwet

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  29 november 2022
Auteur: Wilfred Scholten
URL:    
https://www.trouw.nl/politiek/omtzigt-energieplafond-kan-in-strijd-zijn-met-discriminatie-artikel-grondwet~b6531b9d/


Omtzigt: 'Energieplafond kan in strijd zijn met discriminatie-artikel
Grondwet'
---------------------------------------------------------------------

Volgens Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt is het plan voor het 
energieplafond in strijd met de Grondwet. Het discrimineert namelijk 
huishoudens met een bepaalde energieaansluiting.

De instelling van het prijsplafond voor energie, zoals het kabinet dat 
nu voor ogen heeft, kan strijdig zijn met artikel 1 van de Grondwet. Dat 
zegt het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Volgens hem wordt immers 
gediscrimineerd op basis van 'type energie-aansluiting', dat bepaalt of 
iemand gecompenseerd wordt of niet.

De parlementaire eenpitter komt hiermee met een nieuw argument bij de 
moeizame gang van zaken rond het regelen van een energieplafond. 
Daaronder betaalt de consument een lagere, van te voren afgesproken 
prijs, daarboven geldt de marktprijs voor gas en elektriciteit. Op die 
manier probeert de overheid te voorkomen dat de energie voor veel van de 
8,2 miljoen huishoudens niet meer te betalen zal zijn.

Dit moet voor 1 januari geregeld worden, maar niemand weet nog wie er 
precies aanspraak op kan maken. 'Voor misschien wel 90 procent van de 
huishoudens is het duidelijk', zegt het Kamerlid. 'Dat zijn de 
standaardgevallen met een gewone gas- en elektriciteitsaansluiting. Maar 
de 10 procent die net daar buiten valt, komt waarschijnlijk in de 
problemen.'

Dat zijn huishoudens die een gezamenlijke aansluiting hebben, de 
zogeheten blokverwarming. Of mensen die juist wel hun huis duurzaam 
hebben gemaakt met zonnepanelen en daardoor een ingewikkelde 
energierekening hebben die in de winter anders is dan in de zomer. Ook 
mensen die noodgedwongen en legaal in een vakantiepark wonen, kunnen 
gedupeerd worden.

Omtzigt wil daarom dat het kabinet een wet indient die dit moet regelen. 
Het kabinetsvoorstel zal nu waarschijnlijk geregeld worden in een 
zogeheten 'ministeriele regeling', Dat is een besluit dat niet langs de 
Tweede Kamer hoeft en dus ook niet gewijzigd kan worden.

Als het kabinet een wet indient, kan het Kamerlid die toetsen aan de 
Grondwet. Zelf meent hij namelijk dat het prijsplafond waarschijnlijk 
niet voldoet aan de eis van het bekende eerste artikel dat discriminatie 
verbiedt. Daarin staat dat iedereen in Nederland in gelijke gevallen 
gelijk moet worden behandeld. 'Wat hier gebeurt is dat mensen die in 
eenzelfde situatie zitten, een hoge energierekening, niet allemaal op 
dezelfde manier worden gecompenseerd. Hier wordt ronduit gediscrimineerd 
op type aansluiting voor gas en elektriciteit. Dat is wel heel vreemd, 
toch?'


Nu al honderden mailtjes

De kans bestaat bovendien dat degenen die net buiten de boot vallen, 
massaal naar de rechter stappen omdat hun buurman in een 'gewoon' huis 
wel onder de regeling valt. 'Dan moeten ze later alsnog gecompenseerd 
worden met alle ellende van dien. Je ziet het al voor je. Beter van te 
voren goed geregeld, dan het achteraf recht moeten zetten.'

De medewerkers van het voormalige CDA-Kamerlid moeten nu al honderden 
mailtjes beantwoorden van mensen die in de financiele problemen dreigen 
te komen. Net als bij de Toeslagenaffaire, zegt de man die die zaak mede 
aan het rollen bracht. 'Als mensen in de schuldsanering komen ben je 
verder van huis, dat weten we allemaal. Voorkom dat dan door het 
energieplafond van te voren goed te regelen.'

Om dit te voorkomen heeft Omtzigt iets nodig wat hij nu mist: een 
wettekst op papier die hij kan beoordelen en eventueel kan amenderen. 
Het klinkt 'heel rechtsstatelijk' zegt hij, maar anders kan hij zijn 
werk als medewetgever niet waarmaken. Over een wet moet een ordentelijk 
debat gevoerd worden waar de Kamer vervolgens aan kan sleutelen. Ook 
geeft de Raad van State een advies.

Maar het kabinet is van plan het energieplafond in een gewone 
'ministeriele regeling' te gieten, wat inhoudt dat de Kamer er niets 
meer aan kan veranderen. 'Terwijl het hier om een kwestie gaat die 
minstens 11 miljard euro kost en ik denk zelf nog wel veel meer. Dan 
hebben we het over een bedrag dat waarschijnlijk meer is dan de huidige 
huur- en zorgtoeslagen bij elkaar.'

--------
(c) 2022 DPG Media B.V.