[D66] Ukrainecrisis: Internet

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  RTL Nieuws
datum: 18 maart 2022
URL:   
https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/5295268/oekraine-rusland-oorlog-internet-providers-telecom


'Onzichtbare helden' houden internet in Oekraine in de lucht
------------------------------------------------------------

Technici van zowel grote als kleine telecombedrijven in Oekraine werken 
dag en nacht om het internet werkend te houden. Rusland mikt sinds de 
oorlog begon doelgericht op de infrastructuur van Oekraine. Bij de 
verdediging daarvan werken concurrerende telecombedrijven samen om 
elkaar te ondersteunen.

Zo lanceerden de providers Kyivstar, Vodafone Ukraine en Lifecell 
'nationale roaming'. Dat is een functie waarmee abonnees snel kunnen 
overschakelen op het netwerk van andere aanbieders als hun hoofdprovider 
niet meer beschikbaar is.

Dat scenario is een reele dreiging. Het hoofdkantoor van Kyivstar, dat 
zich in het fel belegerde Marioepol bevindt, zou al geraakt zijn door 
Russische raketten. Toch zegt het bedrijf dat het zijn diensten 
grotendeels online heeft kunnen houden.

De providers helpen de Oekraiense regering ook om Russen en 
sympathisanten in het land op te sporen. Zo kondigde de Oekraiense 
geheime dienst bijvoorbeeld aan dat het een 'hacker' heeft opgepakt die 
Russische troepen hielp communiceren. Volgens Vice regelde de man 
telefoontjes voor de bezetters en stuurde hij massaal berichten naar 
Oekraiense soldaten met de oproep zich over te geven. Dat deed hij met 
behulp van het Oekraiense netwerk, omdat Russische en Wit-Russische 
nummers in het land geblokkeerd zijn.

De man gebruikte daarvoor een onbeveiligd netwerk dat makkelijk kon 
worden opgespoord. 'Dat verklaart deels ook waarom de Oekraiense mobiele 
netwerken nog online zijn', vertelt Cathal McDaid, CTO bij 
cyberveiligheidsbedrijf AdaptiveMobile, aan Vice. 'Ze hebben nog nut 
voor de Russische strijdkrachten.'Volgens McDaid hebben de Oekraiense 
defensieve maatregelen het moeilijker gemaakt voor Russische troepen om 
effectief te communiceren.


Cyberaanvallen op providers

Hoewel Rusland op sommige plaatsen maar al te graag gebruik maakt van 
het Oekraiense netwerk, valt het de telecominfrastructuur op andere 
plaatsen juist aan. Zo veroorzaakten hackers al tweemaal een blackout 
bij de provider Triolan, waardoor mogelijk duizenden Oekraiense burgers 
zonder internet kwamen te zitten.

Ook het satellietnetwerk Viasat werd tijdens het begin van de invasie 
offline gehaald. Dat gebeurde juist toen de invasie begon op 24 
februari. Inlichtingendiensten uit de VS, Oekraine en Frankrijk 
onderzoeken nu of Russische hackers daar verantwoordelijk voor waren.

Eerder deze week werd ook de kleinere provider Vinasterisk aangevallen. 
Daarbij spreekt de provider van een 'massale cyberaanval met elementen 
van sabotage'. Er zou ook dure apparatuur zijn gestolen door onbekenden.


Weerstand bieden

De telecomwereld van Oekraine houdt intussen stand. Wanneer een operator 
wordt gehackt, doen medewerkers er alles aan om de diensten weer online 
te krijgen. Matt Olney, topman bij Cisco's cyberbeveiligingsdivisie 
Talos, zegt tegen Forbes dat Oekraine op dat vlak sterke weerstand 
biedt. 'Tot nu toe lijkt de Oekraiense defensie de zaken goed aan te 
pakken. Er wordt nauw samengewerkt tussen providers en de regering.' 
Olney waarschuwt wel dat een aantal van de cyberaanvallen mogelijk 
afkomstig zijn van 'zeer geraffineerd werkende actoren'.

Ook blijft Rusland telecominfrastructuur fysiek vernietigen. 
Telecommedewerkers werken daarom vaak in gevaarlijke gebieden om de 
verbinding weer tot stand te brengen. De Oekraiense regering noemt hen 
zelfs 'de onzichtbare helden' van het land.


Russen moeten soms onveilig communiceren

De vernietiging van infrastructuur speelt soms echter ook de Russen 
parten. Zo zouden Russische troepen vorige week per ongeluk de toegang 
tot hun eigen beveiligde communicatienetwerk beperkt hebben. Dat zou 
zijn gebeurd nadat zij lokale 3G- en 4G-masten zouden hebben vernietigd, 
waardoor ze het zelf niet meer konden gebruiken.

Daardoor worden Russische soldaten gedwongen om op sommige plaatsen 
onveilige manieren van communicatie te gebruiken. Op die manier kunnen 
de Oekrainers militaire berichten onderscheppen. Zo konden zij vorige 
week bijvoorbeeld achterhalen dat een Russische generaal was gesneuveld.

--------
(c) 2022 RTL Nieuws