[D66] Vliegende schotels (3)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Hier had ik het laatst over. Wie het onderstaande stuk leest, ziet dat 
het ook iets te maken heeft met Corona - dus met de Zonsverduistering. 
Maar ja, wie ziet zoiets ? Mensen zien ze liever vliegen]


Bron:   Volkskrant
Datum:  7 juli 2022
Auteur: Thomas Rueb
URL:    
https://www.volkskrant.nl/wetenschap/hoe-ufodorp-roswell-een-bedevaartsoord-werd-voor-believers~bf7d746a/


Hoe 'ufodorp' Roswell een bedevaartsoord werd voor believers
------------------------------------------------------------

In juli 1947 werden bij het Amerikaanse woestijnstadje Roswell de 
brokstukken van een neergestorte 'ufo' gevonden. Het was de aftrap van 
het geloof van hele volksstammen in vliegende schotels, 
overheidscomplotten en buitenaardse bezoekers.

Woestijndonker noemen ze dit. Draai de koplampen uit, wacht een paar 
tellen en je snapt het. Je ziet hier niets, echt niets - maar tegelijk 
zie je meer dan ooit. Op deze heuvel in het dorre zuiden van de 
Amerikaanse staat New Mexico blijkt omhoogkijken een duizelingwekkende 
ervaring. Je waant je niet onder de sterren, maar ertussen.

Insecten zoemen onzichtbaar. De geur van warme aarde. En dan die 
lichtjes, blinkend aan de hemel. Je fantasie slaat als vanzelf op hol.

Op 8 juli 1947 vond hier de aftrap plaats van het geloof van hele 
volksstammen in vliegende schotels, overheidscomplotten en buitenaardse 
bezoekers: het oorspronkelijke, archetypische ufo-incident, dat nog 
altijd leeft in het heden.

Ja, zo'n nacht moet het geweest zijn, 75 jaar geleden.

Plotseling begint de hemel te flitsen. Groen, rood, blauw. Lawaai. De 
ene na de andere felgekleurde vuurpijl knettert de lucht in. Ze worden 
afgestoken, in de verte, vanuit Roswell. De stad is onder de voet 
gelopen door duizenden 'believers', toeristen, wetenschappers en 
complotdenkers. Wat zoeken ze hier? En wat is er in Roswell nu echt 
gebeurd?


Mos op Mars

Met 47 duizend inwoners is Roswell, New Mexico, een stad van niets. Een 
drukke weg, Main Street, met een raamwerk van uitgestorven zijstraten 
vol loodsen, graansilo's en roestige autowerkplaatsen. Een plek als 
zovele in dit deel van het land. Maar een ding is hier anders: de 
aliens. Ze zijn overal.

Het jaarlijkse UFO Festival is begonnen. Het grote plein voor het 
stadhuis ziet groen van de mensen die verborgen zijn onder buitenaardse 
schmink en uitzinnige kostuums. Versierde drones zoeven door de lucht, 
het vuurwerk is niet aan te slepen.

Binnen worden lezingen gehouden, van uitzinnig tot bloedserieus, over 
alles wat met ufo's te maken heeft. In een expertpanel zit een nuchtere 
Britse defensie-expert ('We hebben een plan nodig voor het geval dat') 
ontspannen naast een bebaarde veertiger die de zaal bezweert dat 'ze' er 
allang zijn ('En er groeit mos op Mars').

De bezoekers zijn jong, oud, rechts, links, alles door elkaar - maar ze 
hebben een ding gemeen: het gevoel dat er 'meer' is en dat ze op zoek 
moeten naar 'antwoorden'. Die zoektocht begint, voor de meesten, op de 
redactie van het lokale dagblad, de Roswell Daily Record.


Het complot wordt geboren

'Zien jullie de datum?' Uitgever Barbara Beck wijst op de krant die ze 
als een pronkstuk over haar arm heeft gedrapeerd. Tegenover haar een 
groep ademloze believers, op hun tenen voor een glimp van deze 
historische uitgave. De datum op de voorpagina: 8 juli 1947. De kop: 
'RAAF Captures Flying Saucer on Ranch in Roswell Region'. Vliegende 
schotel buitgemaakt.

'Zo zie je', zegt Beck, 'dit is gewoon allemaal echt.'

Het begint 75 jaar geleden met een persbericht. Het Roswell Army Air 
Field (RAAF), een militaire basis, meldt dat brokstukken zijn geborgen 
van een - in hun woorden - 'vliegende schotel'. Lokale rancher W.W. 
'Mac' Brazel zou 's nachts een knal hebben gehoord. Bij daglicht bleek 
zijn land bezaaid met schroot van onbekende origine.

Die zomer gaan in de VS al vreemde geruchten rond. Een paar weken eerder 
trof vliegenier Kenneth Arnold gekke objecten aan in de lucht. In de 
pers noemt hij ze 'vliegende schotels'. Niet - vaak verkeerd begrepen - 
vanwege de vorm, maar vanwege hun manier van vliegen: 'als een schotel 
die over het water stuitert'.

Brazel vraagt hulp in het nabijgelegen gehucht Corona. Wat is dit? Zij 
sturen hem door naar de sheriff van Roswell, die de luchtmacht benadert. 
De militairen trekken, verbijsterd, hun conclusie: 'De vele geruchten 
rond de vliegende schotel zijn gisteren realiteit geworden', melden ze. 
Zij hebben er eentje in bezit.

De Roswell Daily Record krijgt de primeur, landelijke media en 
persbureaus als AP volgen. De vliegende schotel van Roswell wordt 
wereldnieuws.

De volgende dag verschuift alles. De luchtmacht meldt dat het wrak bij 
nader inzien toch geen ufo is, maar een weerballon, een alledaags 
meetinstrument voor meteorologisch onderzoek. Niets spannends. Maar die 
verklaring wordt in Roswell niet geloofd. In de glasheldere 
woestijnlucht ziet elke inwoner weleens zo'n ballon hangen. Die zien er 
toch heel anders uit?

Een complottheorie is geboren - om nooit meer te verdwijnen.


Klokkenluider

'Mijn grootvader was de eerste klokkenluider van Roswell', zegt Jesse 
Marcel, een bebaarde veertiger, zwetend in de hete zon. Hij wijst naar 
de grond. Daar glanst een zojuist door de burgemeester van Roswell 
onthulde eretegel. Opa Jesse Marcel sr. was de militair die de eerste 
brokstukken in beslag nam.

Als 'kleinzoon van' is Marcel jr. op het festival een eregast. De hele 
dag schudt hij handen, gaat grijnzend op de foto met een eindeloze 
carrousel groene gezichten. Marcel verkoopt stapels van de graphic novel 
die hij maakte over zijn opa, zonder wie Roswell niet meer dan een 
curieuze voetnoot in de geschiedenis was gebleven.

Eind jaren zeventig is de geruchtenmolen zo'n beetje stilgevallen. Maar 
dan geeft de oude Marcel, gepensioneerd luitenant-generaal, een 
interview aan wetenschapper Stanton Friedman. Het wrak, stelt hij, was 
buitenaards. Het leger dwong hem te zwijgen.

Deze verklaring slaat in als een bom, in Roswell en ver daarbuiten. 
Opeens melden zich andere getuigen. Zij hebben die nacht in 1947 een 
vreemd object door de lucht zien bewegen, dat even later als vuurbal ter 
aarde stortte. Geen weerballon. Lokale begrafenisondernemer Glenn Dennis 
maakt het helemaal bont: hij verklaart dat het leger na de crash bij hem 
'kleine kisten' bestelde voor buitenaardse lichamen.

Dit alles speelt vlak nadat films als Close Encounters of the Third Kind 
en Star Wars de wereld in een sciencefictionkoorts hebben gestort. 
Roswell wordt een trekpleister voor believers, (pseudo)wetenschappers en 
complotdenkers. Het tijdperk van de ufo is aangebroken, en overal ter 
wereld menen mensen ze opeens te zien.


Area 51

Er bestaat, naast Roswell, natuurlijk nog een wereldberoemde Amerikaanse 
'ufo-plek': het tot de verbeelding sprekende Area 51. Rond deze 
legerbasis, verscholen in onherbergzaam woestijngebied in Nevada, werden 
vanaf de jaren vijftig talloze 'ufo's' gesignaleerd. Volgens films en 
series zou de overheid hier een buitenaards wrak verbergen, of zelfs 
wezens. In 2013 erkende de CIA officieel het bestaan van Area 51. Daar 
bleken, net zoals rond Roswell, militaire prototypen te zijn getest, 
zoals het spionagevliegtuig U-2. Volgens de CIA werden die massaal voor 
vliegende schotels aangezien. Niet iedereen neemt genoegen met die 
verklaring. In 2019 riep een groep complotdenkers op de basis te 
bestormen. Het leverde geen nieuwe inzichten op.


Folklore

Hank (60) heeft een trieste blik op zijn besnorde gezicht. Trillend 
hangt hij aan zijn looprek in het International UFO Museum and Research 
Center - opgericht door Glenn Dennis, van de lijkkisten. Hank deelt 
zwarte usb-sticks uit. Ze bevatten tekeningen van het ruimteschip dat 
hij als kind zegt te hebben gezien.

'Hier, neem er een', zegt Hank. 'Ik heb niet lang meer. Mijn broers zijn 
dood. Ik ben de laatste die ons verhaal kan delen.' Dat luidt dat zij 
eind jaren zeventig een schotel zagen zweven boven hun ouderlijk huis. 
'Hij bewoog bizar en maakte geluiden die ik nooit eerder had gehoord.'

Achter Hank spuwt intussen een karikaturale ufo met komische bliepjes 
theaterrook de zaal in. Zus Goldie tilt haar hondje Scotty in de lucht. 
'Beam me up!', gilt ze. Hank lijkt zich er niet aan te storen - ernst en 
spot gaan, zoals vaker hier, ongrijpbaar hand in hand.

Talloze festivalbezoekers vertellen verhalen zoals Hank, uit eerste of, 
vaker, uit de tweede hand. Zoals de 63-jarige kabelwerker Hofman Shorty: 
'Mijn broer heeft een vliegende schotel in de woestijn gezien.' Hij 
heeft een lange vlecht en een zelfgevouwen aluhoedje ('twee rollen 
folie') op zijn hoofd. Meent hij dit serieus? 'Ja! Natuurlijk geloof ik 
in buitenaardse wezens. Wie hier niet?'

Ufo's en overheidscomplotten hebben in dit deel van New Mexico het 
karakter van folklore gekregen. 'Een tweede natuur', zegt student Autumn 
Webster (22), volledig zilver geschminkt in de stijl van de recente 
tv-serie Roswell, New Mexico. 'Dat we er ook om kunnen lachen betekent 
niet dat het niet waar is.'

Moeder Trish (50), legerveteraan, knikt. 'Er gebeuren in deze staat 
altijd al geheimzinnige dingen. Als je in New Mexico opgroeit, leer je 
vanzelf dat er meer aan de hand is.' Dat komt weer minder uit de lucht 
vallen dan je misschien zou denken.


Men in Black

Begin jaren negentig zet de Amerikaanse overheid een opmerkelijke stap. 
Theorieen rond Roswell blijken zo hardnekkig, dat ze openheid geeft. In 
1994 wordt een rapport gepubliceerd op basis van voorheen geheime 
documenten. Wat blijkt: de inwoners van Roswell hadden gelijk.

Goed, niet over het ruimteschip, maar wel over de leugens van het leger. 
Het wrak was inderdaad geen weerballon.

De 'ufo' van 1947 blijkt een militair experiment. De naam: Project 
Mogul. In de woestijn van New Mexico ontwikkelden de Amerikanen nieuwe 
spionagetechnologie. Ook een soort zeppelins, van reflecterend 
materiaal, om het kernprogramma van de Russen mee in kaart te brengen.

Maar, zo stelt het rapport, voor onwetende ooggetuigen zouden die 
weleens vervreemding kunnen opwekken. Op een bepaald moment werden in 
New Mexico zo veel 'ufo's' gesignaleerd, dat de CIA vreesde dat burgers 
straks Russische bommenwerpers zouden verwelkomen als interstellaire 
bezoekers.

Bij Roswell zou zo'n experimentele ballon zijn neergestort. De 
autoriteiten maakten toen, volgens het rapport, een fundamentele keuze 
die nog altijd consequenties heeft: dit moest geheim blijven. Angst voor 
de Russen won het van transparantie. Het Pentagon blies met evidente 
leugens de buitenaardse theorie zelf leven in.

Als de overheid eindelijk schoon schip maakt, blijkt het te laat. Met de 
waarheid wordt immers ook een complot bekend. Het decennium van The 
X-Files, Independence Day en Men in Black is aangebroken. De aliengekte 
bereikt een nieuw hoogtepunt en de popcultuur zit daar met zijn neus 
bovenop. Maar dit keer verandert er ook binnen Roswell iets.


Groen, met hoorns

Een bus vol toeristen wordt uitgestort over het Community Little 
Theatre, een schoenendoos aan de rand van Roswell. Badend in een groene 
gloed ratelen vijf acteurs een script af, geschreven door Barbara Beck 
van de Roswell Daily Record. Toeschouwers krijgen haarfijn uitgelegd hoe 
het er in 1947 aan toeging. Spoiler: aards blijft het niet.

Beverly Coots (64) staat in de lobby achter een balie. Aan haar de taak 
om stapels zwarte T-shirts met theaterlogo en groen alienhoofd te 
slijten. Wat vindt zij van al dit gedoe? 'Wil je het officiele antwoord 
of het eerlijke?' Als je goed kijkt, zie je haar glimlach de spot 
verbergen. 'Het eerlijke? Oke. Dit is een ontspoorde grap.'

Coots is in Roswell geboren, getogen en gebleven. Haar vader knarste met 
zijn tanden als hij ufo-pelgrims zag. 'Die cowboys vonden dat genant. 
Kwamen de believers hen ondervragen. Die mannen lullen: jaaa, ik heb een 
alien gezien. Hij was zo groot, groen, met hoorns. Dat werd dan een 
ooggetuigenverslag. Wat hebben zij zich bescheten.'

Maar de generatie van Coots ziet iets anders: kansen. 'Dit is gewoon een 
stoffig koeiendorp', zegt Coots. 'Maar nu hebben we hotels, musea en een 
toerisme-industrie.'

Het koeiendorp heeft besloten het ufo-complot tot de bodem uit te 
melken. De lokale McDonald's is een vliegende schotel. Domino's heeft 
een alien pizzabezorger. De buurtwinkel verkoopt abduction beef jerky, 
de kroeg alien beer and bites. Zelfs in het Cowboy Cafe, een in de tijd 
bevroren saloon waar een jus- en baconwalm hangt, prijkt in de 
vensterbank naast de houten cowboy een gifgroene alien in dezelfde 
stijl.

De Roswell Daily Record heeft, als een van weinig Amerikaanse kranten, 
een trademark bemachtigd. Wie de historische voorpagina afdrukt, moet 
dokken.

'Het is tijd om te stoppen met leunen op 1947 voor ons economisch 
voortbestaan', stelde burgemeesterskandidaat Guy Malone dit voorjaar 
tijdens zijn campagne. Hij verloor dik. 'Met de verlokkingen van 
moordende hitte en stof in je oren, neus en tanden krijg je geen 
hotelkamers gevuld', zegt Coots. 'Wat zou Roswell zijn zonder aliens?'


Hallucinant

In 2017 geeft de Amerikaanse overheid Roswell opnieuw, onbedoeld, een 
zetje. The New York Times onthult dat het Pentagon clandestien onderzoek 
doet naar ufo's - of 'uap's', unidentified aerial phenomena, in het 
staatsjargon. Piloten blijken zo vaak onverklaarbare objecten te zien 
dat er een speciale divisie aan wordt gewijd.

President Donald Trump gooit in de zomer van 2020 nog wat extra olie op 
het vuur. Hij laat zich op nieuwszender NBC interviewen door zijn zoon. 
'Ga je ons ooit vertellen wat er in Roswell aan de hand is?', vraagt 
Trump jr. Een grijns verschijnt op Trumps gezicht. 'Roswell is een heel 
interessante plek.'

Veel 'Roswellians' zien in dit soort onthullingen een bevestiging van 
wat ze altijd al riepen: ufo's zijn echt, hier, en de staat weet ervan.

De VS lijken lessen te hebben getrokken. In 2021 openbaart de overheid 
tientallen aanvaringen met ufo's, in detail beschreven. De verklaring: 
geen. Dat levert hallucinante krantenkoppen op, die weinig onderdoen 
voor die uit 1947. 'U.S. Has No Explanation for Unidentified Objects', 
kopt The New York Times, 'and Stops Short of Ruling Out Aliens'.

Op 17 mei 2022, tussen beslommeringen over abortus, vuurwapens en de 
staatsgreep van Trump, houdt het Amerikaanse Congres voor het eerst in 
vijftig jaar een openbare hoorzitting over ufo's. Op een groot scherm 
worden video's vertoond, voorheen geheim, van aanvaringen met 'ufo's'. 
Ook Roswell komt, indirect, ter sprake. Militairen verklaren onder ede 
dat de VS echt, echt nooit beslag hebben gelegd op buitenaards 
materiaal.

Het vervolg van de zitting vindt plaats achter gesloten deuren: 
openheid, tot op zekere hoogte. Het zal de believers niet meer 
overtuigen.


Om te janken

De woestijnnacht kondigt zich met rode strepen boven Roswell aan. De 
meeste bezoekers hebben hun biezen gepakt. Op het plein spuiten 
schoonmakers de tegels schoon. Gifgroen afvalwater, van schmink, 
speelslijm en vermolmde groene ijshoorntjes, stroomt richting de 
putdeksels.

Langs de vliegende schotel van McDonald's loopt nog een alien. Ze geeft 
haar visitekaartje. Roxy Welkin. Functie: fruitcake extraordinaire. Ze 
heeft de flitsendste uitdossing van allemaal - roodgeverfde ledematen, 
groen haar, knalgele lippen - maar geeft het nuchterste antwoord.

'Weet je wat het steeds is met die ufo's?', zegt Roxy. 'De echte 
verklaring is waarschijnlijk om te janken zo saai. Maar laat het maar 
aan de Amerikaanse overheid over om zo panisch en geheimzinnig te doen, 
dat het vanzelf spektakel wordt.'


Nasa's wetenschappelijke component

Nasa kondigde afgelopen maand aan dat het ook ufo's gaat onderzoeken, in 
de woorden van het Amerikaanse ruimtevaartagentschap 'waarnemingen die 
niet kunnen worden geidentificeerd als vliegtuigen of natuurlijke 
fenomenen'. Het agentschap beoogt een 'wetenschappelijke component' toe 
te voegen aan het militaire onderzoek dat onlangs in het Amerikaanse 
Congres werd besproken. 'Wij bezitten de techniek en het team om ons 
begrip van het onbekende te helpen vergroten', zei een woordvoerder. 
'Dat is de definitie van wetenschap. Dat is wat wij doen.'

--------
(c) 2022 DPG Media B.V.