[D66] Ukrainecrisis: Rusland test 'Satan'-raket: 'Niet of nauwelijks te onderscheppen'

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  RTL Nieuws
Datum: 21 april 2022
URL:   
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5303377/rusland-sarmat-raket-moskou-satan-kernkoppen


Rusland test 'Satan'-raket: 'Niet of nauwelijks te onderscheppen'
-----------------------------------------------------------------

'In de wereld bestaat er niets vergelijkbaars', stelt Poetin. Het klinkt 
heel dreigend: een ballistische raket, uitgerust met kernkoppen, die 
duizenden kilometers kan afleggen. En ook niet te onderscheppen is. 
Moeten we vrezen voor de Russische Sarmat? 'Hij is veel te snel, alsof 
je met een kogel een kogel moet raken.'

Rusland heeft gisteren zijn zware intercontinentale ballistische raket 
Sarmat getest. De raket zou doelen hebben geraakt op het schiereiland 
Kamtsjatka in het uiterste oosten van Rusland en een afstand van bijna 
6000 kilometer hebben afgelegd.

De NAVO heeft voor de Sarmat een codenaam: SS-X-30 Satan 2. Het wordt 
gezien als belangrijk wapen van het Russische nucleaire arsenaal. Wat is 
er zo link in de raket? Danny Pronk, defensie- en veiligheidsexpert bij 
het Clingendael Instituut, beantwoordt vijf vragen.


1. Klinkt eng, een 'Satan'-raket. Hoe bijzonder is het?

'Het is niet heel bijzonder', zegt Pronk. 'Hij wordt de Satan 2 genoemd. 
Dat verwijst naar het type en het doel. Hij moet de huidige, Satan 
1-raket (SS-18) vervangen. Die stamt nog uit de Koude Oorlog en is de 
zwaarste intercontinentale raket die Rusland heeft. Die zijn eind jaren 
80 van de vorige eeuw geproduceerd en was aan vervanging toe. Dit is 
hetzelfde type raket, met een intercontinentaal bereik.'

Volgens president Poetin is de raket het Russische antwoord op 
Amerikaanse inspanningen voor het opstellen van een technisch hoogstaand 
antiraketafweersysteem, zo zei hij eerder. Het projectiel zou niet of 
nauwelijks te onderscheppen zijn. De raket is al jarenlang in 
ontwikkeling en de test komt op een precair moment nu er grote 
internationale spanningen zijn.

'Vanuit Rusland is de VS te bereiken. Je praat over een bereik van 
15.000 kilometer. En hij is erg omvangrijk, erg zwaar, waardoor hij kan 
worden uitgerust met meervoudige kernkoppen, een stuk of 10. Maar zijn 
voorganger kon dat ook al.'

Het verschil? 'Hij is marginaal beter, qua precisietechniek is-ie wat 
verbeterd. Hij is dus nog beter in staat om die kernkoppen heel 
specifiek op een puntdoel neer te laten komen. Vroeger kon je vooral 
hele steden van de kaart vegen, maar niet een heel specifiek doelwit 
kiezen. Dat kan nu dus wel. Deze Satan kan ook een hele grote kernkop 
aan, waarmee je die Amerikaanse basis NORAD in Colorado kunt raken. Dat 
is een basis die in een berg zit.'

Poetin spreekt zelf van 'een werkelijk uniek wapen'. 'Dit zal het 
gevechtspotentieel van onze strijdkrachten versterken, Ruslands 
veiligheid op betrouwbare wijze verzekeren tegen dreigingen van buitenaf 
en stof tot nadenken geven aan degenen die, in het licht van waanzinnige 
agressieve retoriek, proberen ons land te bedreigen.'


2. Kan de raket echt een grote stad in Europa raken?

Ja, qua afstand kan die raket het met gemak aan. De testraket is 
gelanceerd vanuit de Russische regio Arkhangelsk, zo'n 800 kilometer ten 
noorden van Moskou. De raket moet worden afgeschoten vanaf een 
lanceerbasis. De basis ligt een slordige 2500 kilometer van Amsterdam. 
De raket bevat software die afweer- en radarsystemen om de tuin kan 
leiden.

'We kunnen die raket niet onderscheppen', zegt Pronk over het projectiel 
dat een topsnelheid heeft van 7 kilometer per seconde. 'Hij is veel te 
snel, alsof je met een kogel een kogel moet raken. Dat is overigens bij 
al deze raketten zo. Ze kunnen er ook specifieke kernkoppen opzetten die 
heel wendbaar zijn. Dan is het helemaal onmogelijk om ze te 
onderscheppen. Daar moet je je geen illusies over maken. Deze raket 
wordt de ruimte in gelanceerd en vanuit daar komen die kernkopraketten 
weer terug de aarde op. Er bestaan geen systemen op aarde die dat kunnen 
onderscheppen.'


3. Hoeveel schade kan de raket aanrichten?

Mocht de raket ooit worden in gezet, dan kan het enorme schade 
aanrichten, zegt Pronk. 'Zet je de min of meer standaarduitrusting op 
deze raket, dan heb je het over een factor 10 van de bommen op Hiroshima 
en Nagasaki. Die steden zijn toen helemaal van de kaart geveegd. Dus ja, 
je praat over een factor 10. Dat is heel Amsterdam en omstreken.'

Via onderstaande kaart is een inschatting te maken van de impact. Voor 
deze 'Nukemap' is uitgegaan van een bom van 2000 kiloton. De gele cirkel 
geeft de maximale grootte van de nucleaire vuurbal: alles zou hier 
weggevaagd zijn.
https://www.rtlnieuws.nl/sites/default/files/content/images/2022/04/21/satan%202.png

Veel mensen die in het gebied van de groene cirkel zijn, moeten vanwege 
de nucleaire straling vrezen voor hun leven. En tot de rode cirkel 
zouden zware betonnen gebouwen minimaal zwaar beschadigd worden. Ook in 
de blauwe zone zou de schade aanzienlijk zijn. Alles daarbuiten kan voor 
ernstige brandwonden zorgen en schade aan gebouwen.

Maar de wapens zijn volgens Pronk niet bedoeld om zomaar op een stad af 
te sturen. 'Ze zijn meer bedoeld om de wapens van je tegenstander te 
treffen, en niet als aanvalswapens.'


4. Hoeveel van die raketten heeft Poetin?

Deze nieuwe raketten zijn nog in de testfase. Pronk: 'Dus daarvan heeft 
Poetin er nog geen een. Momenteel maakt de raket dus nog geen onderdeel 
uit van het arsenaal van het Russische leger. Wel hebben ze natuurlijk 
de SS-18 Satan 1. Die aantallen zijn bekend, omdat ze volgens het met de 
VS gesloten New START-verdrag verplicht zijn dat openbaar te maken. 
Daarvan hebben ze er 46; allemaal uitgerust met 10 kernkoppen. Die 
zullen ze straks op de nieuwe Satan 2-raketten plaatsen. En dat zal een 
proces van een paar jaar zijn: van de productie ervan tot en met de 
herplaatsing.'

De Verenigde Staten zien de tests van Rusland dan ook niet direct als 
een nieuwe bedreiging. Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft 
laten weten dat Rusland de VS van tevoren op de hoogte heeft gesteld van 
de test en ziet die als 'routine'.

De VS heeft overigens ook een dergelijk wapen. 'In Wyoming, Montana, en 
North Dakota hebben ze raketsilo's staan. Ongeveer 400 raketten hebben 
ze', zegt Pronk. 'De Minute Man-3 heet de raket en die stamt uit midden 
jaren 60. Ook in Amerika willen ze dat systeem moderniseren. Dat gaat 
ook komende jaren gebeuren. Ze zijn wel iets kleiner trouwens dan de 
Satan 1 en 2. De Minute Man-3 heeft nu nog maar 1 kernkop. Ze hebben wel 
hetzelfde bereik.'


5. Is de dreiging reeel: zou Poetin 'm echt kunnen gebruiken?

Nee, zegt Pronk resoluut. 'Het is gewoon deel van de nucleaire 
afschrikkingsmacht. Eigenlijk is iedereen het er wel over eens, ook de 
Russen, dat kernwapens niet moeten worden gebruikt. Ze zijn er puur om 
de wederzijdse afschrikking in stand te houden.'

--------
(c) 2022 RTL Nieuws