[D66] Met een simpele test op antistoffen maak je een eind aan de tweedeling door coronapas (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #764)

Thu Sep 23 13:12:39 CEST 2021

Bron:   Volkskrant
Datum:  22 september 2021
Auteur: Jaap Goudsmit
URL:    
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-met-een-simpele-test-op-antistoffen-maak-je-een-eind-aan-de-tweedeling-door-coronapas~bfdebb03/

Met een simpele test op antistoffen maak je een eind aan de
tweedeling door coronapas
-----------------------------------------------------------

De coronapas verdeelt de samenleving. Schaf de bijbehorende 
identificatieplicht af en geef twee opties: wie gevaccineerd is of met 
een simpele test kan aantonen dat hij of zij antistoffen in het bloed 
heeft, is overal welkom.

De coronapas is vanaf zaterdag vereist in Nederland om toegang te 
krijgen tot horecagelegenheden, concerten, sportwedstrijden, festivals 
en evenementen. Deze pas (in de vorm van een QR-code in de 
CoronaCheck-app) is ook vereist voor toegang tot theaters en bioscopen 
en musea. Eigenlijk voor alles wat het leven leuk maakt.

Bij hoog en bij laag werd door de overheid betoogd dat de coronapas geen 
dwangmiddel is om de vaccinatiegraad op te voeren en dat deze ten 
principale niet discrimineert. Dat zagen horecaondernemers en een groot 
aantal burgemeesters anders: zij verklaarden openlijk burgerlijk 
ongehoorzaam te zijn. In het buitenland stimuleerde de invoering van de 
coronapas ongevaccineerden om zich alsnog te laten vaccineren, maar of 
dat ook in Nederland zo is, zal moeten blijken.

Of de coronapas in de huidige vorm een lang leven beschoren is, 
betwijfel ik. Niet zozeer om politieke redenen, maar om inhoudelijke. De 
huidige coronapas toont een groen vinkje als aan een van drie 
voorwaarden is voldaan: je hebt een vaccinatiebewijs, een herstelbewijs 
of een negatieve PCR-test die niet ouder is dan 24 uur. De eerste 
voorwaarde slaat op bescherming (alhoewel indirect), de tweede op het 
opsporen van ziekte en de derde op het aantonen van het virus. Niet 
bepaald hetzelfde allemaal.

Schouwburg

Ik ben inmiddels naar de schouwburg geweest en moest mijn QR-code laten 
zien en een identiteitsbewijs. Dat laatste leverde lange rijen op. Dit 
is het grote verschil met bijvoorbeeld Italie, waar je alleen de code 
hoeft te laten zien. Dit toont weer eens hoe wereldvreemd de Nederlandse 
overheid soms is. Wie leent nu iemands telefoon om naar het cafe te 
gaan? De identificatieplicht bij de coronapas moet worden afgeschaft. 
Dat zal veel verzet voorkomen.

Blijft de vraag of de coronapas, als je niet gevaccineerd bent, 
relevante gegevens bevat om infectie en ziekte te voorkomen? En of er 
door die gegevens te vragen niet impliciet wordt gediscrimineerd door de 
overheid, met als doel om de vaccinatiegraad te verhogen.

Het vervelende is dat het virus zelf per definitie discrimineert. De 
kans op infectie is namelijk niet voor iedereen gelijk. Dat gaat over 
risicogedrag en risicovolle omstandigheden. Een virus zoekt nu eenmaal 
de makkelijkst bereikbare slachtoffers op en als je risico's opzoekt, 
heeft het virus meer kans. Een virus doet ook niet bij iedereen evenveel 
kwaad: het coronavirus treft ouderen en mensen met overgewicht harder 
(meer kans op ziekte en sterven) dan jongeren. De vaccinatiecampagne van 
de overheid heeft de maatschappij opgesplitst in gevaccineerden en 
ongevaccineerden, met als gevolg dat de speelruimte van het virus 
drastisch is ingedamd.

Reproductiegetal

Nederland heeft om en nabij 15 miljoen inwoners boven de 12 jaar, die 
zijn uitgenodigd om zich te laten vaccineren. Daarvan zijn er inmiddels 
ongeveer 13 miljoen gevaccineerd. In de hele wereld hebben we inmiddels 
te maken met de deltavariant van het virus die zo besmettelijk is – met 
een reproductiegetal dat vier keer zo hoog als het virus dat ons in 2020 
bereikte uit Italie – dat binnen een jaar alle ongevaccineerden, op een 
enkeling na, een infectie zullen hebben doorgemaakt en daardoor net zo 
weinig kans hebben als gevaccineerden om dit weer op te lopen.

Van de 14.605 patienten die het laatste halfjaar in het ziekenhuis zijn 
terechtgekomen vanwege covid-19, waren er 12.862 niet gevaccineerd, 
tegenover 669 die volledig gevaccineerd waren. Dit zijn getallen die 
toch iedereen moeten overtuigen van het nut van vaccinatie. Bij 1.074 
mensen was de bescherming tegen ziekte nog niet volledig omdat ze maar 
een enkele prik hadden gehad.

Onderzoeksresultaten van het RIVM en GGD bevestigen wat in het 
buitenland al ruimschoots was aangetoond: dat je als gevaccineerde veel 
minder kans loopt om ongemerkt besmet te raken en even ongemerkt anderen 
te besmetten. Alles draait nu om de snelheid waarmee de ongevaccineerden 
een infectie oplopen en ziek worden door de deltavariant, of alsnog tot 
vaccinatie overgaan de komende maanden: in beide gevallen hou je er 
immuniteit tegen het virus aan over.

Herstelbewijs

Wie niet gevaccineerd is kan ook een toegangsbewijs krijgen door een 
herstelbewijs te overleggen. Maar de term herstellen is hier misleidend: 
herstellen doe je van een ziekte die je gemerkt hebt, maar de infectie 
met het coronavirus - vooral die met de deltavariant - verloopt heel 
vaak zonder dat je het merkt, en dat weet de overheid. Je kunt een 
'herstelbewijs' krijgen, als 'je ooit positief getest bent op de 
aanwezigheid van het coronavirus', zo luidt de letterlijke tekst.

Maar dat niet alleen, die test moet afgenomen zijn door de GGD, een 
zelftest of een serologische (bloed)test telt niet. Er zijn nog meer 
restricties: de test moet minstens 11 dagen geleden positief zijn 
geweest, en niet langer dan 180 dagen geleden afgenomen. Maar er zijn 
mensen die matig op vaccinatie reageren en weinig tot geen afweer tegen 
het virus opbouwen, en dat test je met deze tests niet.

Hoe moet het dan? Ik stel voor om, naast vaccinatie, alleen te 
registreren of je antistoffen hebt tegen het coronavirus; zo ja, dan mag 
je overal in. Testen op het virus heeft bij zo'n hoge 
verspreidingssnelheid als de deltavariant weinig zin meer. Een simpel 
antistoftestje op een vingerprikje bewijst zonder aanziens des persoons 
of je gevaccineerd bent dan wel een infectie hebt doorgemaakt, en om die 
antistoffen gaat het. Voor mensen die bang zijn voor het prikken van 
bloed is er een antistoftest op je speeksel, die in de VS al door de 
overheid is goedgekeurd. Zo'n test zou absoluut de voorkeur verdienen en 
is een fluitje van een cent, voor jezelf of de huisarts.

Beschermende antistoffen

Zowel vaccinatie als infectie wekken vooral antistoffen op die wel 
binden aan het zogeheten S-eiwit, maar je niet beschermen tegen een 
nieuwe infectie. Er zijn echter al testjes die precies de beschermende 
antistoffen, die op een specifieke plaats op het S-eiwit aanhechten, met 
een vingerprikje aantonen in je bloed. Dat is volgens mij wat iedereen 
wel wil weten, en dan ben je ook van alle discussie over vaccinatiedwang 
en -drang af. De coronapas wordt dan een echt wapen in de strijd tegen 
dit virus, en vooral ouderen boven de 60 jaar zullen er iets aan hebben. 
Zij verliezen immers het snelst hun beschermende antistoffen; dat zal 
een goede stimulans zijn om bij de huisarts niet alleen de jaarlijkse 
griepprik, maar ook de coronaprik te halen.

Zolang niet iedereen besmet is geweest dan wel gevaccineerd is, moet er 
gehandhaafd worden, maar dat wordt een stuk eenvoudiger als deze 
veranderingen in de coronapas in het vooruitzicht worden gesteld dan wel 
ingevoerd. Ten eerste het opheffen van de identificatieplicht, en ten 
tweede de vervanging van de virustest door een serologische test. Dan is 
de tweedeling in de maatschappij waar sommigen zo bang voor zijn, niet 
meer aan de orde. Het gaat dan namelijk om dezelfde vraag voor iedereen: 
of je nog steeds tegen het coronavirus beschermd bent.

--------
Jaap Goudsmit is hoogleraar epidemiologie en infectieziekten, Harvard 
T.H.Chan School of Public Health.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.