[D66] Kaag verstrekte tijdens het Afghanistandebat verkeerde informatie aan Tweede Kamer

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  12 oktober 2021
Auteur: Arnout Brouwers en Natalie Righton
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/kabinet-zet-fout-kaag-recht-den-haag-drong-wel-aan-op-beperking-te-evacueren-familieleden~bc4366258/


Kabinet zet fout Kaag recht: Den Haag drong wel aan op
beperking te evacueren familieleden
------------------------------------------------------

Het kabinet erkent dat voormalig minister Sigrid Kaag tijdens het 
Afghanistandebat verkeerde informatie heeft verstrekt aan de Tweede 
Kamer. Zij zei destijds ten onrechte dat Buitenlandse Zaken geen 
opdracht verstrekte aan de ambassade in Kabul om slechts drie van de 
zestig familieleden van het Afghaans ambassadepersoneel te selecteren 
voor een evacuatievlucht.

Uit antwoorden op Kamervragen van SP-Kamerlid Jasper van Dijk blijkt dat 
de suggestie van drie wel is gedaan. Ook heeft het kabinet dinsdag een 
nieuwe email vrijgegeven waarin iemand uit de ambassadeleiding in Kabul 
schrijft dat de diplomatieke post 'dringend is verzocht' om het 'besluit 
van het bewindsliedenoverleg' uit te voeren dat zij drie Afghanen moeten 
selecteren van een lijst van zestig.
   https://twitter.com/arnout_brouwers/status/1447971580894760967/photo/1

'Het macabere kwartetspel' met mensenlevens, zoals SP'er Van Dijk de 
opdracht noemde, kwam aan het licht nadat de Volkskrant daar half 
september over berichtte. Een evacuatielijst met de namen van zestig 
inwonende en afhankelijke familieleden die niet tot het 'kerngezin' van 
het ambassadepersoneel behoorden, stuitte tot twee dagen voor de val van 
Kabul op weerstand op het ministerie in Den Haag en in de ministerraad.


Getal drie wel genoemd

Kort voor haar aftreden als minister van Buitenlandse Zaken ontkende 
Kaag deze gang van zaken tijdens een Afghanistan-debat met de Kamer op 
15 september. Kaag zei destijds meerdere malen dat in het 
bewindsliedenoverleg nooit is besloten dat er maar drie personen mee 
mochten. Wel zei ze dat tijdens een telefoongesprek tussen de 
plaatsvervangend secretaris-generaal Carola van Rijnsoever en de 
ambassadeur van Kabul is gesuggereerd dat 'wellicht niet alle 60' 
familieleden mee mochten.

Daarbij speelde het argument 'gelijke monniken gelijke kappen' een rol, 
want ook de defensietolken mochten - op enkele uitzonderingen na - geen 
inwonende familieleden buiten het kerngezin meekomen naar Nederland. 
Maar: 'Ik geloof niet dat het de bedoeling is geweest om te zeggen: het 
mogen er maar drie zijn', aldus Kaag. Later in het debat was ze nog 
stelliger: 'Ik zeg naar eer en geweten dat de betrokken persoon, die dat 
gesprek heeft gevoerd, niet heeft gezegd: het moeten er slechts drie 
zijn.'

Volgens Knapen is er tijdens het bewindsliedenoverleg van 11 augustus 
echter geconcludeerd 'dat de ambassade is verzocht om nog eens goed naar 
de lijst te kijken'. Uitgangspunt daarbij was dat het kabinet voor een 
'zeer restrictief' toelatingsbeleid koos. 'Om de conclusie 'zeer 
restrictief' te illustreren is in de uitwisseling het getal drie als 
orde van grootte genoemd, zonder dat dat als een absoluut aantal is 
bedoeld. Het is uiteraard te betreuren als de indruk is gewekt dat dit 
wel zo werd bedoeld', schrijft Knapen.


Grote twijfels

Eerder al waren er grote twijfels over het waarheidsgehalte van de 
woorden van Kaag over de dramatische keuze waarvoor haar ministerie de 
ambassade stelde. In een gelekte e-mail van ambassadeur Caecilia Wijgers 
op 12 augustus aan de toen hoogste aanwezige ambtenaar bij Buitenlandse 
Zaken stond immers: 'Ik heb goed nagedacht over je verzoek om uitvoering 
te geven aan een besluit van het BWO (bewindsliedenoverleg, red.) om de 
lijst terug te brengen van 60 naar 3. Ik heb begrepen dat de post deze 
keuze vandaag moet maken en aan je moet voorleggen.'

Wijgers weigerde die keuze te maken. Zij benadrukte dat alle 
familieleden 'evenveel gevaar' liepen als de staf. De ambassade had daar 
immers uitgebreid onderzoek naar gedaan. De ambassadeur vraagt in haar 
bericht om minister Kaag nog voor de ministerraad op 13 augustus op 
andere gedachten te brengen.' Dat mislukte. Pas op 14 augustus, een dag 
voor de val van Kabul, ging het kabinet alsnog overstag.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.