[D66] [JD: 95] Voor de Fransen, wereldkampioen vaccinatiescepsis, is coronaprik een politieke aangelegenheid

[R.O.]

  Voor de Fransen, wereldkampioen vaccinatiescepsis, is coronaprik een
  politieke aangelegenheid

By
Daan Kool
de Volkskrant
4 min
View Original
<https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/voor-de-fransen-wereldkampioen-vaccinatiescepsis-is-coronaprik-een-politieke-aangelegenheid~b2579265/>

Het Moderna-vaccin wordt gepresenteerd in een ziekenhuis in Nice.Beeld
AFP Het Moderna-vaccin wordt gepresenteerd in een ziekenhuis in
Nice.Beeld AFP

‘We zien duidelijk dat er bedenkingen zijn bij vaccinatie in het
algemeen en bij deze vaccinatie in het bijzonder. Er zijn vragen over
het type vaccin: wat voor vaccin is dat en waar komt het vandaan? Is het
Spoetnik uit het Russische luchtruim of is er een partnerschap met de
Amerikaanse macht?’

Aan het woord is niet de Franse tegenhanger van Willem Engel, maar de
voorzitter van de vereniging van burgemeesters, François Baroin. Eind
november verwoordde Baroin aan een talkshowtafel een sentiment dat in
Frankrijk breed leeft.

Veel Fransen zijn ongerust over de mogelijke bijwerkingen en
langetermijneffecten van de razendsnel ontwikkelde coronavaccins. Baroin
is een van hen. ‘Ik heb een probleem, ik ben een hypochonder en ik
wantrouw alles, inclusief de vaccins’, zei hij in dezelfde uitzending.

In Nederland zou het moeilijk voorstelbaar zijn dat Hubert Bruls live op
televisie zegt dat hij de coronavaccins wantrouwt. In Frankrijk leidt
zo’n uitspraak van Baroin, een centrum-rechtse oud-minister van
Financiën, hoogstens tot wat opgetrokken wenkbrauwen.

Het land dat nota bene Louis Pasteur voortbracht, de aartsvader van de
moderne vaccinatie, is wereldkampioen vaccinatiescepsis. Een op de drie
Fransen vindt vaccinaties niet veilig, bleek in 2019 uit een onderzoek
van peilingbureau Gallup in 144 landen. Nergens anders was het
wantrouwen tegen inentingen zo groot.


      Lastige taak

Volgens schattingen is tussen de 5 en 10 procent van de Fransen
overtuigd antivaxxer. Zij zijn om ideologische redenen tegen inentingen.
Een veel grotere groep, 35 à 40 procent, is niet mordicus tegen
vaccinatie, maar wel huiverig. Aan president Macron en zijn ministers de
lastige taak deze twijfelaars te overtuigen toch een vaccin te gaan
halen. Dat is geen sinecure: zo’n 45 procent van de Fransen is niet of
waarschijnlijk niet van plan zich te laten inenten tegen het coronavirus.

Nog niet zo lang geleden waren de Fransen juist zeer pro-vaccinatie.
‘Het werd gezien als bron van nationale trots’, zegt Jocelyn Raude, die
als socioloog van Ehesp, een topuniversiteit voor volksgezondheid in
Rennes, onderzoek doet naar vaccinatiescepsis. Rond 2005 was 90 procent
van de Fransen bereid zich te laten vaccineren.

De kiem voor de scepsis werd volgens Raude gelegd in 2009, tijdens de
pandemie van de Mexicaanse griep. Terwijl dat virus om zich heen greep,
bestelde de Franse regering 94 miljoen vaccins. De Mexicaanse griep
bleek al snel minder dodelijk dan de reguliere seizoensgriep. Slechts
8,5 procent van de Fransen liet zich inenten.

De regering zag zich genoodzaakt miljoenen doses van het vaccin te
vernietigen. 400 miljoen euro ging in rook op. Het lokte een publiek
debat uit over belangenverstrengeling tussen de overheid en de
farmaceutische industrie.

Het vertrouwen in vaccinaties kreeg een tweede knauw toen
Nobelprijswinnaar Luc Montagnier, een van de ontdekkers van het
hiv-virus, in 2017 een onbewezen verband legde tussen aluminiumdeeltjes
in vaccins en wiegedood. Vakgenoten reageerden verbijsterd, maar het
kwaad was dan al geschied.

Een petitie die waarschuwde voor de vermeende gevaren van ‘de
vaccinatiedictatuur’ werd door een miljoen Fransen ondertekend. ‘Het
idee dat er slecht onderzochte stoffen in je worden gespoten, werd toen
de dominante perceptie van de Franse bevolking’, zegt Raude.


      Niet-stemmers

Meer dan in andere Europese landen is het vaccinatiedebat in Frankrijk
gepolitiseerd.Kiezers van uiterst linkse en uiterst rechtse partijen
zijn minder geneigd zich te laten vaccineren dan kiezers van
middenpartijen. ‘De laagste vacccinatiebereidheid zien we onder
niet-stemmers’, zegt Raude. ‘_*Je laten vaccineren is een symbolische
politieke daad geworden waarmee je het regeringsbeleid goedkeurt. Wie
zich niet laat inenten, toont zijn ongenoegen.’ Voorlichtingscampagnes
kunnen averechts werken, zegt Raude, omdat ze het beeld bevestigen dat
de regering wil dat mensen zich laten inenten. *_

Politici als de links-populistische Jean-Luc Mélenchon, leider van het
linkse La France Insoumise, spelen actief in op die gevoelens. ‘Ik ben
helemaal niet gerustgesteld’, zei hij eerder deze maand op de Franse
televisie. ‘Dit is een volstrekt nieuwe procedure waarvan we de
consequenties niet kennen.’ De voorman van de tweede oppositiepartij van
Frankrijk zei de voorkeur te geven aan ‘traditionelere vormen van
vaccinatie’.

President Macron en zijn regering doen er veel aan te laten zien dat ze
de ongerustheid over de coronaprik serieus nemen. De aftrap van de
vaccinatiecampagne was omgeven door uitvoerige bureaucratische
controleprocedures en verliep mede daardoor tergend langzaam. Er is een
burgerraad over vaccinatie samengesteld, waarin 35 door loting
aangewezen Fransen hun zorgen en aanbevelingen kunnen uiten.

De regering ging zó voorzichtig te werk dat een tegenreactie is
opgekomen. Artsen pleiten publiekelijk voor het loslaten van al te grote
behoedzaamheid. ‘Sinds een aantal weken is dat het dominante discours in
de media dat het sneller moet en juist iets minder zorgvuldig’, zegt
Raude. ‘Dat is een nieuwe dynamiek.’

Opvallend genoeg is het aantal Fransen dat zich tegen corona wil laten
inenten tussen december en januari voor het eerst gestegen, van 45 naar
56 procent.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20210528/5bafbfce/attachment.html>