<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
</head>
<body text="#000000" bgcolor="#f9f9fa">
<header class="h15ky94r">
<h1 class="agrq4zn">Voor de Fransen, wereldkampioen
vaccinatiescepsis, is coronaprik een politieke aangelegenheid</h1>
<div class="a1ryita6">
<div class="b5fas5x">By</div>
<div class="a10bb9a5"><span class="awkz85g">Daan Kool </span></div>
<div class="d1slxp1m">de Volkskrant</div>
<div class="t1wtd119">4 min</div>
</div>
<div class="p1kdv8ol"><a id="reader.external-link.view-original"
data-cy="view-original" class="vvqu6of"
href="https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/voor-de-fransen-wereldkampioen-vaccinatiescepsis-is-coronaprik-een-politieke-aangelegenheid~b2579265/"
target="_blank">View Original</a></div>
</header>
<article class="c3dczqn h15il40k">
<div id="RIL_container">
<div id="RIL_body">
<div id="RIL_less">
<div lang="nl">
<figure><source type="image/webp"><source
type="image/jpeg">
<div class="RIL_IMG" id="RIL_IMG_1">
<figure> <img alt="Het Moderna-vaccin wordt
gepresenteerd in een ziekenhuis in Nice.Beeld AFP"
src="https://pocket-image-cache.com//filters:format(jpg):extract_focal()/https%3A%2F%2Fimages0.persgroep.net%2Frcs%2FKelvB7vixNWug80qyCl9K3fbABM%2Fdiocontent%2F181159571%2F_fitwidth%2F1240%3FappId%3D93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279%26quality%3D0.9">
<figcaption>Het Moderna-vaccin wordt gepresenteerd
in een ziekenhuis in Nice.Beeld AFP</figcaption> </figure>
</div>
</figure>
<p> ‘We zien duidelijk dat er bedenkingen zijn bij
vaccinatie in het algemeen en bij deze vaccinatie in het
bijzonder. Er zijn vragen over het type vaccin: wat voor
vaccin is dat en waar komt het vandaan? Is het Spoetnik
uit het Russische luchtruim of is er een partnerschap
met de Amerikaanse macht?’ </p>
<p> Aan het woord is niet de Franse tegenhanger van Willem
Engel, maar de voorzitter van de vereniging van
burgemeesters, François Baroin. Eind november verwoordde
Baroin aan een talkshowtafel een sentiment dat in
Frankrijk breed leeft. </p>
<p> Veel Fransen zijn ongerust over de mogelijke
bijwerkingen en langetermijneffecten van de razendsnel
ontwikkelde coronavaccins. Baroin is een van hen. ‘Ik
heb een probleem, ik ben een hypochonder en ik wantrouw
alles, inclusief de vaccins’, zei hij in dezelfde
uitzending. </p>
<p> In Nederland zou het moeilijk voorstelbaar zijn dat
Hubert Bruls live op televisie zegt dat hij de
coronavaccins wantrouwt. In Frankrijk leidt zo’n
uitspraak van Baroin, een centrum-rechtse oud-minister
van Financiën, hoogstens tot wat opgetrokken
wenkbrauwen. </p>
<p> Het land dat nota bene Louis Pasteur voortbracht, de
aartsvader van de moderne vaccinatie, is wereldkampioen
vaccinatiescepsis. Een op de drie Fransen vindt
vaccinaties niet veilig, bleek in 2019 uit een onderzoek
van peilingbureau Gallup in 144 landen. Nergens anders
was het wantrouwen tegen inentingen zo groot. </p>
<h3> Lastige taak </h3>
<p> Volgens schattingen is tussen de 5 en 10 procent van
de Fransen overtuigd antivaxxer. Zij zijn om
ideologische redenen tegen inentingen. Een veel grotere
groep, 35 à 40 procent, is niet mordicus tegen
vaccinatie, maar wel huiverig. Aan president Macron en
zijn ministers de lastige taak deze twijfelaars te
overtuigen toch een vaccin te gaan halen. Dat is geen
sinecure: zo’n 45 procent van de Fransen is niet of
waarschijnlijk niet van plan zich te laten inenten tegen
het coronavirus. </p>
<p> Nog niet zo lang geleden waren de Fransen juist zeer
pro-vaccinatie. ‘Het werd gezien als bron van nationale
trots’, zegt Jocelyn Raude, die als socioloog van Ehesp,
een topuniversiteit voor volksgezondheid in Rennes,
onderzoek doet naar vaccinatiescepsis. Rond 2005 was 90
procent van de Fransen bereid zich te laten vaccineren.
</p>
<p> De kiem voor de scepsis werd volgens Raude gelegd in
2009, tijdens de pandemie van de Mexicaanse griep.
Terwijl dat virus om zich heen greep, bestelde de Franse
regering 94 miljoen vaccins. De Mexicaanse griep bleek
al snel minder dodelijk dan de reguliere seizoensgriep.
Slechts 8,5 procent van de Fransen liet zich inenten. </p>
<p> De regering zag zich genoodzaakt miljoenen doses van
het vaccin te vernietigen. 400 miljoen euro ging in rook
op. Het lokte een publiek debat uit over
belangenverstrengeling tussen de overheid en de
farmaceutische industrie. </p>
<p> Het vertrouwen in vaccinaties kreeg een tweede knauw
toen Nobelprijswinnaar Luc Montagnier, een van de
ontdekkers van het hiv-virus, in 2017 een onbewezen
verband legde tussen aluminiumdeeltjes in vaccins en
wiegedood. Vakgenoten reageerden verbijsterd, maar het
kwaad was dan al geschied. </p>
<p> <span>Een petitie die waarschuwde voor de vermeende
gevaren van ‘de vaccinatiedictatuur’ werd door een
miljoen Fransen ondertekend. ‘Het idee dat er slecht
onderzochte stoffen in je worden gespoten, werd toen
de dominante perceptie van de Franse bevolking’, zegt
Raude.</span> </p>
<h3> <span>Niet-stemmers</span> </h3>
<p> Meer dan in andere Europese landen is het
vaccinatiedebat in Frankrijk gepolitiseerd.<span> </span><span>Kiezers
van uiterst linkse en uiterst rechtse partijen zijn
minder geneigd zich te laten vaccineren dan kiezers
van middenpartijen. ‘De laagste vacccinatiebereidheid
zien we onder niet-stemmers’, zegt Raude. ‘<u><b>Je
laten vaccineren is een symbolische politieke daad
geworden waarmee je het regeringsbeleid goedkeurt.
Wie zich niet laat inenten, toont zijn
ongenoegen.’ Voorlichtingscampagnes kunnen
averechts werken, zegt Raude, omdat ze het beeld
bevestigen dat de regering wil dat mensen zich
laten inenten. </b></u></span> </p>
<p> Politici als de links-populistische Jean-Luc
Mélenchon, leider van het linkse La France Insoumise,
spelen actief in op die gevoelens. ‘Ik ben helemaal niet
gerustgesteld’, zei hij eerder deze maand op de Franse
televisie. ‘Dit is een volstrekt nieuwe procedure
waarvan we de consequenties niet kennen.’ De voorman van
de tweede oppositiepartij van Frankrijk zei de voorkeur
te geven aan ‘traditionelere vormen van vaccinatie’. </p>
<p> President Macron en zijn regering doen er veel aan te
laten zien dat ze de ongerustheid over de coronaprik
serieus nemen. De aftrap van de vaccinatiecampagne was
omgeven door uitvoerige bureaucratische
controleprocedures en verliep mede daardoor tergend
langzaam. Er is een burgerraad over vaccinatie
samengesteld, waarin 35 door loting aangewezen Fransen
hun zorgen en aanbevelingen kunnen uiten. </p>
<p> <span>De regering ging zó voorzichtig te werk dat een
tegenreactie is opgekomen. Artsen pleiten publiekelijk
voor het loslaten van al te grote behoedzaamheid.
‘Sinds een aantal weken is dat het dominante discours
in de media dat het sneller moet en juist iets minder
zorgvuldig’, zegt Raude. ‘Dat is een nieuwe dynamiek.’</span>
</p>
<p> <span>Opvallend genoeg is het aantal Fransen dat zich
tegen corona wil laten inenten tussen december en
januari voor het eerst gestegen, van 45 naar 56
procent.</span> </p>
</div>
</div>
</div>
</div>
</article>
</body>
</html>