[D66] [JD: 95] Ggz-instelling neemt de Wet verplichte ggz niet meer letterlijk

[R.O.]

(Ik neem de wetten ook niet meer letterlijk. De BV NL is bankroet)

Trouw

Psychiatrie
Ggz-instelling Arkin is het papierwerk zat en neemt de Wet verplichte
ggz niet meer letterlijk
null Beeld

Arkin, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg, heeft besloten
de Wet verplichte ggz niet meer letterlijk te nemen, met toestemming van
het OM. Psychiaters vinden de wet veel te bureaucratisch.

Maurice Timmermans
27 mei 2021, 18:01

Voor ggz-instelling Arkin is de maat vol. Samen met het Openbaar
Ministerie Amsterdam en de cliëntenraad heeft de instelling besloten om
de Wet verplichte ggz (Wvggz) niet langer naar de letter na te leven.
Tientallen verplichte formulieren en brieven blijven vanaf nu in de la.

Aan de Wvggz, die sinds januari 2020 de gedwongen zorg van
psychiatrische patiënten regelt, is meer dan tien jaar gesleuteld, maar
de onvrede is al jarenlang wijdverbreid. Donderdag debatteerde de Tweede
Kamer over enkele van de vele knelpunten. Vooral de enorme papierwinkel
en de tijdrovende procedures zijn behandelaren een doorn in het oog. De
Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie noemde de wet een bureaucratisch
monster.
Op eigen houtje aanpassen

Landelijk is er al veel over gesproken, maar er gebeurt echt te weinig,
zegt Dick Veluwenkamp, bestuurder van Arkin. “En voordat de
reparatiewetgeving uit Den Haag rond is, zijn we jaren verder. Daarom
hebben wij, samen met het OM en de cliëntenraad, een reeks procedures op
eigen houtje aangepast.”

Naar de letter van de wet moeten ggz-instellingen het OM altijd om
toestemming vragen als ze een gedwongen opname aanvragen voor een
patiënt. En wel via een brief die met redenen is omkleed. “Dat gaan we
niet meer doen”, zegt Emile Barkhof, geneesheer-directeur bij Arkin. “We
sturen nog slechts een e-mail ter kennisgeving, zonder argumentatie. De
officier van justitie vertrouwt op onze expertise en gaat altijd
akkoord. Bovendien buigen een onafhankelijke psychiater en de rechter
zich er nog over.”
‘Doen we niet meer’

Ander voorbeeld. De Wvggz biedt patiënten de gelegenheid om dwangzorg te
voorkomen. Samen met naasten kunnen ze dan een eigen plan opstellen.
Maar waarom moet een geneesheer-directeur daar eerst toestemming voor
geven? “Ook dat doen we niet meer”, verzekert Barkhof. “Iedere patiënt
krijgt voortaan groen licht en kan binnen twee weken een plan indienen.
Dat is helderder voor de patiënt, het beperkt de brij aan informatie, en
het scheelt behandelaren een hoop tijd en gecommuniceer.”

Alle ingrepen stroken volgens de geneesheer-directeur met de geest van
de wet. “We hebben bewust de grenzen opgezocht, maar in onze ogen
overtreden we de regels niet. We proberen vooral te voorkomen dat we
onnodig veel tijd verspillen aan zinloze handelingen. Daarmee creëren we
meer aandacht voor patiëntenzorg. We hopen dat ons initiatief als een
vliegwiel werkt en andere instellingen op hetzelfde spoor zet.”
Telkens dezelfde zinloze dingen

Een stoere actie, noemt Elnathan Prinsen het, voorzitter van de
Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. “Begrijpelijk ook, wanneer je
als instelling constateert dat je telkens dezelfde zinloze dingen doet.
Als Arkin de ervaringen monitort en evalueert, kan het initiatief als
pilot dienen en eventueel navolging krijgen van andere instellingen. Ik
vraag me wel af in hoeverre individuele psychiaters verantwoordelijk
kunnen worden gehouden voor het overtreden van de wet. Dat is iets wat
je te allen tijde wilt voorkomen.”

Opvallend is dat het OM meewerkt aan een initiatief waarin de randen van
de wet worden opgezocht. Het OM laat weten dat er vanuit de
ggz-instellingen in Amsterdam “zorglijke signalen zijn gekomen over de
onwerkbaarheid van de wet”. De procedures staan goede zorg in de weg en
daarom steunt het OM de ingrepen van Arkin.
Omslachtige hoorplicht blijft

Niet alle procedures die Arkin als omslachtig en onnodig beschouwt, gaan
op de helling. De hoorplicht afschaffen blijkt een brug te ver, omdat de
patiënt daar recht op heeft. Voordat die een crisismaatregel krijgt
opgelegd, moet de burgemeester zich op de hoogte stellen van diens
verhaal, wat in de praktijk gebeurt door hoorplichtambtenaren en in
Amsterdam door de GGD.

Het werkt van geen kant, zegt Barkhof, die tevens wijst op een recent
onderzoek van masterstudenten van de Erasmus Universiteit. “Het moet de
rechtsbescherming verbeteren, maar patiënten zitten op dat moment in een
crisis en snappen niet wat hun overkomt als iemand namens de
burgemeester ineens allerlei vragen stelt. Behandelaren zitten er
evenmin op te wachten, omdat de crisismaatregel pas na de hoorsessie kan
worden opgelegd. En dat terwijl de sessie nooit iets verandert aan de
gang van zaken. Het schiet zijn doel voorbij.”
Lees ook:
Wet van de idealen wordt monster van de paradoxen

De Wet verplichte ggz moest gedwongen behandeling voor mensen met
ernstige psychische stoornissen beter regelen, maar veroorzaakt in de
praktijk vooral frustratie en verwarring. Hoe een idealistische wet een
bureaucratisch gedrocht werd.