[D66] Rekenkamer kraakt financieel beheer De Jonge (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #670, addendum 3)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  19 mei 2021
Auteur: Yvonne Hofs
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/rekenkamer-maakt-gehakt-van-financieel-beleid-hugo-de-jonge-hij-kan-5-miljard-aan-corona-uitgaven-niet-goed-verantwoorden~bdf09f97/


Rekenkamer maakt gehakt van financieel beleid Hugo de Jonge,
hij kan 5 miljard aan corona-uitgaven niet goed verantwoorden
-------------------------------------------------------------

De Algemene Rekenkamer velt op Verantwoordingsdag een snoeihard oordeel 
over het financiele beleid van de minister van Volksgezondheid. Hugo de 
Jonge kan ruim 5 miljard euro aan corona-uitgaven niet goed 
verantwoorden, onder andere omdat de bonnetjes ontbreken.

De Rekenkamer heeft hierover formeel bezwaar gemaakt bij het ministerie 
van VWS, een uitzonderlijke maatregel. De jaarlijkse kwaliteitscontrole 
van de Rijksuitgaven was dit keer geen onverdeeld genoegen voor de 
boekhouders van de Algemene Rekenkamer. Het demissionaire kabinet heeft 
in het coronajaar 2020 haastig tientallen miljarden euro's uitgegeven om 
de coronacrisis het hoofd te bieden. Het is niet verwonderlijk dat de 
verantwoording van die uitgaven er een beetje bij ingeschoten is.


Geen ontvangstbewijzen

De Rekenkamer toont hier deels begrip voor, maar constateert 
tegelijkertijd dat de pandemie op het ministerie van VWS 'structurele 
zwakheden in de bedrijfsvoering' heeft blootgelegd. Het komt er 
eigenlijk op neer dat De Jonge onder grote druk miljarden euro's heeft 
uitgegeven aan mondkapjes, testmaterialen en beademingsapparatuur voor 
zorginstellingen, maar dat hij die uitgaven zeer slecht heeft 
geadministreerd. Daardoor kan de Rekenkamer niet achterhalen of het geld 
goed besteed is. Het ministerie kan bijvoorbeeld geen ontvangstbewijzen 
voor geleverde goederen overleggen. Ook is niet meer na te gaan of het 
aantal coronatesten waarvoor De Jonge heeft betaald, daadwerkelijk is 
afgenomen. De Volkskrant schetste afgelopen zaterdag al hoe De Jonges 
ministerie ruim 100 miljoen euro uitgaf aan mondkapjes van ondernemer 
Sywert van Lienden, terwijl die beschermingsmiddelen achteraf overbodig 
bleken.

De boekhouders van de regering rekenen De Jonge dit financieel wanbeheer 
zwaar aan, omdat hij al in september op de gebrekkige administratie van 
de corona-uitgaven was gewezen. Toch kwam de demissionair minister van 
VWS pas begin 2021 in actie om greep te krijgen op de uitgaven in 2020, 
schrijft de Rekenkamer. 'Die inspanning kon niet meer voorkomen dat er 
in de verantwoording forse fouten en onzekerheden optraden over de 
rechtmatige besteding van gelden en de betrouwbaarheid van de uitgaven.' 
In reactie op het formele protest van de Rekenkamer heeft De Jonge 
inmiddels een 'verbeterplan' opgesteld, dat het financiele beheer op 
zijn ministerie structureel moet versterken.


Zonder toestemming parlement

Ook op de andere ministeries die publiek geld besteedden aan het 
bestrijden van de coronacrisis is het nodige misgegaan, stelt de 
Rekenkamer vast. Over de hele linie is sprake van 'ernstige 
tekortkomingen', aldus het verantwoordingsorgaan. De Rekenkamer hanteert 
als norm dat maximaal 1 procent van de rijksuitgaven als 'onrechtmatig' 
mag worden aangemerkt. In 2020 is die norm met 2,5 procent ver 
overschreden. 'Dit is sinds 2008, het jaar van de kredietcrisis, niet 
meer voorgekomen'. Van nog eens 1,5 procent van de uitgaven is de 
rechtmatigheid twijfelachtig. Dat betekent dat het kabinet vorig jaar 
mogelijk 13,4 miljard euro belastinggeld over de balk heeft gegooid.

De Rekenkamer wijt de potentiele geldverspilling aan gebrekkige controle 
door het parlement. Het kabinet heeft de Eerste en Tweede Kamer vorig 
jaar meermaals voor 'voldongen feiten' gesteld door het geld alvast uit 
te geven aan spoedmaatregelen voordat het parlement er een klap op 
gegeven had. Zo sloot Hugo de Jonge kostbare leveringscontracten zonder 
het parlement vooraf om toestemming te vragen en regelden de ministers 
van Economische Zaken en Landbouw op eigen houtje omvangrijke steun aan 
bedrijven. De twee Kamers mochten achteraf tekenen bij het kruisje. De 
Rekenkamer noemt in dit verband ook het kabinetsbesluit de gedupeerde 
ouders uit de toeslagenaffaire een basisbedrag van 30.000 euro toe te 
kennen. 'In de ogen van de Rekenkamer is hiermee de hoeksteen van het 
democratisch bestel in het geding.'

--------
(c) DPG Media B.V.