[D66] Mondkapjesstrijd laait opnieuw op (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #691)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Vanavond persconferentie om 19:00]

Bron:   NRC handelsblad
Datum:  17 juni 2021
Auteur: Pim van den Dool
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/06/17/mondkapje-werd-laat-verplicht-en-vroeg-gedumpt-a4047810


Mondkapje werd laat verplicht en vroeg gedumpt
----------------------------------------------
Als het kabinet vrijdag het einde van de mondkapjesplicht aankondigt, 
loopt Nederland voorop in Europa.

Als laatste der Mohikanen gaf Nederland zich vorig najaar gewonnen: er 
kwam toch een mondkapjesplicht in de strijd tegen het coronavirus. Nu 
schaft Nederland de plicht naar verwachting als een van de eerste landen 
in Europa af. Het kabinet, zo zeggen bronnen in Den Haag, maakt 
vrijdagavond bekend dat de plicht om mondkapjes in openbare 
binnenruimtes te dragen vervalt. Op sommige drukke plekken, waar het 
lastig afstand houden is, blijft de plicht voorlopig wel, in ieder geval 
in het openbaar vervoer.

Dat de mondkapjesplicht nu al wordt versoepeld heeft alles te maken met 
de gunstige ontwikkeling van de coronacijfers. Het aantal positieve 
testen ligt nog maar net boven de duizend per dag, de ziekenhuizen 
stromen leeg, het aantal gezette prikken stijgt gestaag. 'Het gaat 
gewoon hartstikke goed', zei demissionair minister Hugo de Jonge 
(Volksgezondheid, CDA) woensdag. Dat maakt dat de laatste grote ronde 
van versoepelingen zaterdag 26 juni kan ingaan. Horeca en theaters mogen 
meer gasten ontvangen en langer open, evenementen zijn weer toegestaan. 
Het mondkapje hoeft dan dus ook niet meer overal op.

Alleen de basismaatregelen, zoals anderhalve meter afstand houden en 
thuisblijven bij klachten, blijven nog even gelden. De mondkapjesplicht 
hoorde daar gevoelsmatig inmiddels bij, maar het kabinet heeft het 
Outbreak Management Team (OMT) gevraagd of deze maatregel eerder kan 
vervallen. Het OMT vergaderde donderdag en zag volgens bronnen geen 
bezwaar. Uit onderzoek van I&O Research bleek vorige week dat 
Nederlanders erg naar het einde van het mondkapjestijdperk verlangen: 
gevraagd naar waar ze zich op verheugen werd 'geen mondkapje meer hoeven 
dragen' door 67 procent - en daarmee het vaakst - genoemd.


Schijnveiligheid

Dat kabinet en OMT afkoersen op een snel einde aan de mondkapjesplicht 
is niet verrassend. Vorig jaar woedde in Nederland een maandenlang en 
verhit debat over het nut van niet-medische mondkapjes. Het OMT heeft er 
nooit in geloofd, voorzitter Jaap van Dissel herhaalde eindeloos dat de 
werking niet bewezen is en waarschuwde voor 'schijnveiligheid'. Mensen 
zouden onvoorzichtiger worden en minder afstand houden. Na druk uit de 
Tweede Kamer kwam er in oktober toch een 'dringend advies' en later een 
plicht.

De timing om de mondkapjes nu al deels af te schaffen is opvallend. 
Weinig landen in Europa zijn al zover. Denemarken en Noorwegen schrapten 
de plicht recent wel, daar hoeven mondkapjes alleen nog gedragen te 
worden in het ov. In veel andere landen, inclusief de populaire 
vakantielanden, zijn de mondkapjesregels nog vrij strikt. Bijna overal 
zijn ze in openbare binnenruimtes nog verplicht, in Spanje en Italie ook 
buiten, in Frankrijk vervalt die regel per 1 juli. In het Verenigd 
Koninkrijk werd afschaffing van de mondkapjesplicht vanwege de opmars 
van de Delta-variant van het virus, onlangs uitgesteld tot eind volgende 
maand.


'Geen nieuw bewijs'

Over de effectiviteit van niet-medische mondkapjes blijft in de 
wetenschap discussie. Volgens arts-microbioloog en OMT-lid Marc Bonten 
zijn er 'geen doorslaggevende nieuwe inzichten' ten opzichte van vorig 
jaar. Hij denkt dat een succesvolle bestrijding van het virus 'niet 
staat of valt' met het dragen van mondkapjes.

Veld-epidemioloog Amrish Baidjoe zegt dat ze sowieso helpen. Als lid van 
het Red Team, dat de overheid ongevraagd advies gaf, ijverde hij vorig 
jaar voor de mondkapjesplicht, 'Als je hoest, niest of praat komen er 
druppels vrij en die blijven in het mondkapje hangen. Het is niet 100 
procent effectief, maar dat is geen maatregel. Het helpt als je met veel 
mensen binnen bent of moeilijk afstand kunt houden.'

Het kabinet beslist deze vrijdag hoe de mondkapjesplicht precies 
versoepeld wordt. Op plekken waar in theorie makkelijk anderhalve meter 
afstand kan worden gehouden, zoals musea, theaters en horeca, zou de 
plicht komen te vervallen. Op drukkere plekken, zoals in winkelcentra en 
supermarkten, zou de plicht blijven bestaan of een 'dringend advies' 
blijven gelden.

Baidjoe verbaast zich over het hoge tempo waarin Nederland nu 
maatregelen loslaat. 'Het is nu alles tegelijk, waarom niet gefaseerd op 
een meer rationele manier?' De veld-epidemioloog wijst op de 
onzekerheden die er nog zijn: hoe hoog de vaccinatiegraad precies wordt, 
jonge vakantiegangers die besmettingen oplopen en mee terugnemen, de 
Delta-variant die kan toenemen. Volgens Baidjoe vormen de razendsnelle 
versoepelingen een risico, ook voor het gedrag van mensen. 'Het kabinet 
geeft zo het signaal: het is voorbij.'

OMT-lid Bonten vindt dat de cijfers zo snel omlaag gaan dat het volgens 
hem 'best veilig is om snel te versoepelen'. Hij ziet net als Baidjoe 
een risico van heroplevende besmettingscijfers, vooral in het najaar. 
'Maar ik snap dat je nu geen maatregelen in stand wil houden vanwege 
mogelijke ontwikkelingen na de zomer. Iedereen hunkert naar meer 
vrijheid.'

--------
(c) 2021 Mediahuis