[D66] Is het Testen voor Toegang voor niets geweest? (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #715)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  12 juli 2021
Auteur: Johan van Heerde
URL:    
https://www.trouw.nl/binnenland/is-het-testen-voor-toegang-voor-niets-geweest~bf31f66c/


Is het Testen voor Toegang voor niets geweest?
----------------------------------------------

Het kabinet zette 500 tot 750 miljoen euro opzij voor toegangstesten. Nu 
gaat een groot deel van dat plan in de ijskast. Was het allemaal voor 
niets?

In een bijzin kondigde premier Mark Rutte het vrijdag aan. Het systeem 
van Testen voor Toegang wordt tot 14 augustus niet meer gebruikt voor de 
horeca. Meerdaagse evenementen vinden tot die tijd sowieso geen 
doorgang. Feesten zonder anderhalve meter is even niet meer mogelijk.

Het kabinet stond tijdens de persconferentie niet al te lang stil bij 
het toegangstesten. Maar met zijn woorden zette Rutte een systeem in de 
ijskast waarvoor vijfhonderd tot zevenhonderd miljoen euro is 
uitgetrokken. Dat was eerst zelfs 1,1 miljard euro, maar daar wist het 
kabinet in mei door scherp in te kopen een hap af te halen.

Nu het toegangstesten grotendeels op pauze wordt gezet, doemt de vraag 
op of het dure Testen voor Toegang voor niets is geweest.

Deze vorm van een 'sneltestsamenleving' oogstte in april al veel kritiek 
toen naar buiten kwam wat de kostprijs ervan is. Dat commentaar pareerde 
demissionair minister Hugo de Jonge door te zeggen dat er 'een brede 
roep was om de inzet van sneltesten om de samenleving van het slot te 
krijgen'. Ook in de Tweede Kamer.


Testen voor ​Toegang niet populair

Testen voor Toegang bleek vervolgens helemaal niet populair. In april en 
mei konden allerlei proefevenementen gebruik maken van toegangstesten, 
zoals dierentuinen, pretparken, musea en sportscholen. Maar juist in de 
periode waarin het toegangstestsysteem een verschil had kunnen maken was 
de testinfrastructuur nog niet op orde. Begin april waren er 28 
testlocaties geopend, in plaats van de door minister De Jonge beloofde 
100.

Toen in juni de testinfrastructuur beter op orde was, hadden veel 
potentiele klanten het systeem al de rug toegekeerd. Bioscopen, musea, 
dierentuinen en pretparken zagen het niet zitten dat hun (vaste) 
bezoekers zich telkens moesten laten testen voor een activiteit. Ook het 
Holland Casino trok zich terug. Op 26 juni maakte het kabinet een einde 
aan de lockdown, waardoor op veel van die locaties uberhaupt geen 
toegangstest meer nodig was.

Behalve bij feesten. Testen voor Toegang veranderde daardoor 
hoofdzakelijk in testen om te feesten. Want met een negatieve test mocht 
bij tentfeesten, in discotheken, op festivals en in kroegen een 
uitzondering worden gemaakt op de anderhalve meter. Daar bleek een 
gigantische markt voor te zijn.

In totaal meldden meer dan zeshonderd evenementen zich bij de Stichting 
Open Nederland, die via 11 commerciele testbureaus verspreid over het 
land het Testen voor Toegang organiseerde, van grote meerdaagse 
festivals tot het danscafe in de stad. De eerste twee weekenden worden 
testlocaties overspoeld met honderdduizenden Nederlanders, vooral 
jongeren die willen feesten.


Toegangstesten niet waterdicht

Maar ondanks de goede bedoelingen bleek het toegangstesten niet 
waterdicht. In de horeca vlamde het coronavirus op en veel 
besmettingshaarden zijn in verband te brengen met feesten die juist met 
toegangstests werden georganiseerd.

Daar zijn vele mogelijke oorzaken voor aan te wijzen. Van gesjoemel met 
digitale entreecodes tot verminderde controle aan de poort, slechte 
afname van tests - waar de Gezondheidsinspectie op wees - en het feit 
dat een sneltest sowieso niet waterdicht is. Op 300.000 tests piepen er 
duizend mensen met een negatieve test doorheen, en wanen zich veilig, 
terwijl ze juist wel corona hebben, volgens een schatting op basis van 
rekensommen van het RIVM. Bijna 600.000 mensen lieten zich de afgelopen 
weken testen. Tel daarbij op dat ook een volledige vaccinatie per direct 
toegang gaf tot zo'n feest, terwijl een vaccin enkele weken nodig heeft 
voordat dit werkt.

Volgens minister De Jonge is het toegangstesten toch in potentie een 
mooi systeem dat goed is uitgedacht op basis van grootschalige 
experimenten in februari, maart en april, de zogeheten Fieldlabs.


Jongeren mochten massaal losgaan

Maar de Fieldlab-evenementen zijn geen kopie van de tot vorige week 
geldende praktijk in het weekend. Bij Fieldlabs gingen gemotiveerde 
deelnemers in kleine groepjes naar evenementen waar ze de meeste andere 
bezoekers niet kenden. Nu mochten jongeren massaal losgaan, inclusief 
indrinken en afterparty's, kroegentochten en veel gezang, gedans en 
gesjans. Gevaccineerd en ongevaccineerd, getest en ongetest liep in 
razend drukke uitgaanscentra door elkaar heen.

Daar komt bij dat Nederland nu kampt met de deltavariant van het 
coronavirus, die 88 procent besmettelijker is dan de variant uit Wuhan, 
en ook veel besmettelijker dan de Britse alfavariant, die dominant was 
toen de Fieldlabs werden uitgevoerd. Minister Hugo de Jonge toonde 
vrijdagavond weinig zelfreflectie, maar op dit punt gaf hij een 
journalist gelijk.

Dit weekend kelderde meteen de vraag naar toegangstesten. Alleen bij 
activiteiten waar mensen blijven zitten mag een ondernemer zijn 
capaciteit nog ophogen met een toegangstest. Ondertussen staat de 
geldkraan nog open: ook zonder afname van testen krijgen de commerciele 
aanbieders een vaste vergoeding van de overheid.

Of het testen voor toegang in zijn oude vorm terugkeert is maar zeer de 
vraag. De besmettelijkheid van de deltavariant lijkt door iedereen te 
zijn onderschat en dat maakt vooruitblikken ingewikkeld. Daar komt bij 
dat na 14 augustus de meeste jongeren volledig zijn gevaccineerd en dan 
uberhaupt geen test meer nodig hebben. Wat er overblijft is een duur 
testsysteem voor de naar schatting drie miljoen volwassen Nederlanders 
die zich niet laten vaccineren.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.