[D66] Bim bam beieren. De koster lust geen eieren (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #510)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[M'n hemel, ze halen de spertijd uit de Tweede Wereldoorlog erbij 
terwijl de - belvormige - avondklok toch echt het sterrenbeeld Eenhoorn 
zij]


Bron:   Volkskrant
Datum:  13 januari 2021
Auteur: Peter de Graaf en Maarten Keulemans1
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/waarom-is-een-avondklok-die-in-andere-landen-allang-is-ingevoerd-hier-zo-omstreden~b4c9d070/


Waarom is een avondklok - die in andere landen allang is ingevoerd
- hier zo omstreden?
------------------------------------------------------------------
Het kabinet heeft het Outbreak Management Team met spoed om een extra 
advies gevraagd over de invoering van een avondklok. Zes vragen over 
deze uiterste en omstreden coronamaatregel.

Waarom is een avondklok ineens aan de orde?

Vooral om bezoekjes en feesten tegen te gaan. Uit het bron- en 
contactonderzoek van de GGD's blijkt dat van alle besmettingen waarvan 
men de herkomst kan achterhalen, ruim een op de vijf plaatsvindt bij 
bezoek van familie of vrienden of bijvoorbeeld verjaardagsfeestjes. 
Vrijplaatsen waar men geen mondkapje draagt en het niet al te nauw neemt 
met de coronaregels, blijkt onder meer uit het RIVM-gedragsonderzoek.

'We weten dat men de afstandsnorm niet goed hanteert, de handen niet 
wast', aldus RIVM-wetenschapper Jaap van Dissel woensdagochtend tijdens 
een technische toelichting in Den Haag. 'Dit is momenteel evident de 
belangrijkste verspreidingsbron naar huishoudens toe.' Want besmetting 
tussen gezinsleden en huisgenoten is en blijft de belangrijkste 
brandhaard, met ongeveer de helft van de nieuwe gevallen. Alleen is daar 
weinig aan te doen.

Vooral jongeren lijken daarbij belangrijk. Het aantal besmettingen onder 
jongeren tussen de 18 en 24 was afgelopen week immers als enige 
leeftijdsgroep gestegen. Jongvolwassenen in de uitgaansleeftijd zijn 
daarmee voor de derde opeenvolgende week koploper besmettingen (daarvoor 
waren het tieners).

Nu het aantal nieuwe besmettingen zelfs in lockdown maar niet goed 
omlaag wil en er bovendien de nieuwe, extra besmettelijke variant van 
het virus sluimert, zou een avondklok dan ook een logische volgende stap 
zijn. 'Je zult de bezoeksituatie moeten limiteren, hoe vervelend dat ook 
is', aldus Van Dissel.


Het gaat dus eigenlijk gewoon om het aan banden leggen van illegale 
jongerenfeesten?

Ook, maar niet alleen. De GGD-cijfers gaan immers over besmettingen in 
de 'thuissituatie'. Ook verjaardagen of etentjes met te veel 
familieleden en vrienden vallen daaronder. De cijfers van het 
spreekwoordelijke illegale dansfeest in het bos zitten daar niet bij: 
daarop heeft de GGD immers geen zicht.

Niettemin noemde het OMT de avondklok deze week nadrukkelijk als 
mogelijke maatregel om 'samenkomsten van jongeren tegen te gaan'. Dat 
doel 'zou op meerdere wijzen gerealiseerd kunnen worden', aldus de 
experts. 'In landen om ons heen heeft men in dit geval wel gekozen voor 
het instellen van een avondklok. Maar alternatieven zouden wellicht 
mogelijk zijn.'

Het OMT noemde in eerdere adviezen eind september en begin november ook 
al de mogelijke invoering van een avondklok als optie. Uit het advies 
van 2 november: 'Het OMT verwacht nog steeds een positief effect van een 
avondklok.'


Waarom draalt het kabinet dan nog?

Premier Rutte wil van de experts weten wat in de huidige situatie 
precies het effect is van een avondklok. Afgelopen najaar berekende het 
RIVM dat die maatregel het beroemde reproductiegetal (dat laat zien hoe 
snel het virus zich verspreidt) met circa 0,2 naar beneden kan drukken. 
Maar dat was in een tijd voor de huidige harde lockdown, toen winkels en 
bioscopen nog gewoon open waren. Het kabinet wil daarom weten wat een 
avondklok nog extra kan bijdragen aan de strenge maatregelen die al van 
kracht zijn.

Het is ook niet uitgesloten dat Rutte met het vragen om extra advies de 
geesten in Nederland alvast rijp maakt voor de invoering van een 
avondklok volgende week. Want het is een omstreden maatregel, waartegen 
niet alleen burgemeesters en politiebonden zich verzetten. In het najaar 
was een meerderheid in de Tweede Kamer nog tegen en was ook het kabinet 
verdeeld.


Waarom is een avondklok, die in andere landen allang is ingevoerd, hier 
zo omstreden?

De voornaamste reden is dat het mensen te veel doet denken aan de Tweede 
Wereldoorlog, toen ook wel 'spertijd' genoemd. Ook Rutte zelf heeft 
meermaals gezegd liever geen avondklok te willen, omdat die slechte 
herinneringen aan de oorlog oproept.

Een avondklok wordt ook gezien als ultieme inbreuk op de persoonlijke 
levenssfeer: vanaf een bepaalde tijd 's avonds tot een bepaalde tijd 's 
ochtends mag niemand zonder geldige reden (zoals werk) op straat zijn. 
Een ander bezwaar is de handhaving, zeggen onder meer de politiebonden 
en de Nederlandse BOA Bond.

De precieze invulling van een avondklok verschilt overigens per land of 
regio. In Belgie, waar de maatregel al sinds medio oktober van kracht 
is, wordt onderscheid gemaakt tussen Vlaanderen en de andere delen van 
het land. Zo geldt in Vlaanderen een avondklok van middernacht tot 5 uur 
's ochtends. In Wallonie en Brussel is het van 22 uur tot 6.00 uur. In 
het grootste deel van Frankrijk duurt de avondklok van 20 uur tot 6.00 
uur; in een flink aantal departementen gaat hij zelfs al om 18.00 in.

In de regio Antwerpen werd in augustus ook al een regionale avondklok 
ingevoerd (van 23.30 tot 6.00 uur). Die maatregel bleek toen zeer 
succesvol om het aantal besmettingen snel terug te dringen. Premier 
Rutte refereerde tijdens zijn persconferentie dinsdagavond zelfs aan 
Antwerpen als voorbeeld van een avondklok die zijn vruchten heeft 
afgeworpen.


Kan een avondklok zomaar worden ingevoerd in Nederland?

Dat kan alleen op basis van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk 
gezag. Dat is een wet die ook het uitroepen van een noodtoestand regelt. 
Het is wel typerend dat de mogelijke invoering van een avondklok niet is 
geregeld in de speciale coronawet, die sinds december van kracht is. 
Daarin worden wel allerlei andere maatregelen, zoals de 
mondkapjesplicht, van een wettelijke basis voorzien. Maar een avondklok, 
waarover het OMT toen al positieve adviezen had afgegeven, dus niet.


Kan naleving van een avondklok wel worden gehandhaafd?

Dat is een punt van zorg, dat ook al door burgemeesters en 
politievakbonden is aangehaald. Volgens de Nederlandse Politiebond (NPB) 
moeten er in de 24-uurseconomie genoeg mensen 's avonds laat of 's 
nachts voor hun werk over straat, of ze nu in de zorg of in een 
raffinaderij werken. De politie, die al moeite heeft alle 112-meldingen 
te verwerken, zou er een enorme taak bij krijgen: controleren of iemand 
wel of niet met een reden de avondklok negeert. De Algemene Nederlandse 
Politie Vereniging (ANPV) beaamt dat en zegt dat 'politieagenten of 
boa's niet op elke straathoek kunnen gaan controleren'.

Burgemeesters zijn ook huiverig voor een avondklok. Hubert Bruls, 
burgemeester van Nijmegen en voorzitter van het Veiligheidsberaad, vindt 
het 'een aantasting van de persoonlijke vrijheid' die alleen is 
gerechtvaardigd als het ook echt bijdraagt aan de bestrijding van 
corona. 'We zijn niet principieel tegen', zei hij woensdag in het NPO 
Radio 1-programma 1 op 1. 'Voor ons is de enige vraag: helpt het in de 
strijd tegen het coronavirus? En dat weten we niet. We willen een 
overtuigender bewijs over de werking van de avondklok.'

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.