[D66] Lanoye: De teloorgang van ‘ons Naderland’

[R.O.]

  De teloorgang van ‘ons Naderland’

Nederland Vanuit Vlaanderen bezien blijft van het Nederlandse zelfbeeld 
weinig over, analyseert Tom Lanoye 
<https://www.nrc.nl/search/?author_filter=Tom%20Lanoye>. Het imago dat 
de buitenstaander van Nederland koestert, moet grondig worden bijgesteld.
Demonstrant tegen de coronamaatregelen (Amsterdam, 31 januari).
Demonstrant tegen de coronamaatregelen (Amsterdam, 31 januari). Foto 
Stringer / Reuters

/What the fuck/ is er aan de hand met Nederland? Decennialang keken we 
er volautomatisch naar op. Van Westerschelde tot Waddeneilanden: dit was 
een beter België, op alle vlakken behalve de /cuisine /en het bier. 
Nederland was ons Naderland, maar dan veel efficiënter, transparanter, 
mondiger, verstandiger, cassanter, vrijmoediger, gemengder, ambitieuzer, 
verlichter en over de hele lijn pikanter dan wij. Onze moppen over hen 
kwamen niet verder dan ‘kaaskop’ en ‘gierige pin’. Twee replieken vol 
onmacht en frustratie, en evenveel pijnlijke bewijzen van ons terechte 
minderwaardigheidscomplex.

*Tom Lanoye* is schrijver.

Met hun zelfgekozen etiket ‘nuchtere Hollander’ durfden we wel al eens 
de draak te steken. Zij het onderduims. Zo zijn wíj dan weer. 
Beschimmelde Bourgondiërs. Maar uiteindelijk lachten we nog altijd 
groen. Op een bedje van afgunst, afgewerkt met een zalfje van verlangen.

Toen onze Rode Duivels zowaar beter gingen voetballen dan de Leeuwen van 
Oranje wreven we dat feitje met wreed genoegen, als was het zeezout, in 
de open zenuwen onzer noorderburen. Omdat we wisten dat weinig hun meer 
pijn deed dan de afgang van hun nationale elf. Maar als we eerlijk zijn, 
bekennen we ook dit: nooit hadden we gedacht dat die Duivels van ons het 
zó lang zó ver zouden schoppen – al jaren /numero uno/ van de wereld! En 
nog minder hadden we verwacht dat Oranje zou verzuimen weer recht te 
krabbelen om ons gezwind van die eerste plaats weg te sjotten. Ze slagen 
daar gewoon niet meer in. En dat onvermogen bleek de voorbode van iets 
veel groters. De hele bodem lijkt weggeslagen uit een land dat voor een 
groot deel sowieso al onder de zeespiegel ligt.


    ‘Slimme’ lockdown

Laat ik via klein leed opklimmen naar de regelrechte rampen, en dus 
beginnen bij het boekenvak. Daar hoort een flashbackje bij. Nog maar een 
half jaar geleden bekende Nederland zich, bij monde van zijn liberale 
premier Mark Rutte, tot een ‘slimme’ lockdown. Daarmee impliciet 
aangevend dat de rest van de wereld, alle buurlanden op kop, met hún 
lockdown, hún mondkapjesbeleid en hún avondklok zo stom waren als het 
achtereind van een varken. Subtiliteit was nooit de sterkste kant van 
ons Naderland.

Lees ook dit essay van Bas Heijne: *En toen keerde ‘lean and mean’ zich 
tegen ons* 
<https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/23/dat-maak-ik-zelf-wel-uit-a4025071>

Tegelijk stond diezelfde natie onwrikbaar pal, zo dachten wij toch, voor 
een van de sterkste boekenculturen ter wereld. Dat fundament van de 
Hollandse volksziel werd gelegd in 1585 – een topjaar voor de 
Spaans-katholieke variant van bloeddorstige oorlogen, dito bezetting en 
godsdienstwaanzinnige besmetting. Drukkers, dichters, drinkers en andere 
intellectuelen namen, na de Val van Antwerpen, massaal de vlucht voor de 
Spanjool, richting het Beloofde Land: Amsterdam & Omstreken. Mede 
dankzij deze vluchtelingen begon daar een Gouden Eeuw. Die van de Vrije 
Geest, nog meer dan die van de Vrije Handel. De strijd voor het 
onverschrokken woord liet rijke sporen na. Tot vandaag kennen weinig 
landen, per hoofd van hun bevolking, meer lezers, bibliotheken, 
literaire lezingen, uitgeverijen en vertaalde meesterwerken. Boven de 
Moerdijk telt zelfs elk gehucht een degelijke boekhandel en een 
opmerkelijk antiquariaat.

De vraag is hoelang zij dat nog vol gaan houden. Pathetisch gesteld: het 
Nederlandse coronabeleid dreigt te slagen waar de Spaanse Furie faalde. 
In milde wanhoop heb ik toch maar een petitie getekend tegen de 
volledige sluiting van alle Nederlandse boekhandels. Ze was gericht aan 
kabinet-Rutte, inmiddels demissionair, en verwees in de aanhef zowaar 
eerst naar België en dan – om de vernedering compleet te maken, neem ik 
aan – naar Duitsland. Als voorbeeld van een crisisbewind dat boekwurmen 
wél perfect coronaproof hun waar laat afhalen bij hun lokale handelaar. 
Op voorwaarde dat ze – net als in hun favoriete snackbar of slijterij – 
niet ter plaatse overgaan tot nuttiging. Want geloof het of niet: de 
uitvinders van de eertijdse zo slimme lockdown hebben hun boekhandelaren 
ondergebracht bij de riskante contactberoepen à la kapper en masseur.

In Amsterdam & Omstreken kon je wel nog berenhappen en 
rundvleeskroketten /à volonté /ophalen, alsook blikken Heineken en 
flessen jenever. Maar pockets en hardcovers niet. Ik kan alleen maar 
hopen, tegen beter weten in, dat die vergelijking niets blootlegt over 
de nieuwe Boven-Moerdijkse volksziel.


    Vreemdelingenhaat in krijtstreepkostuum

Het kabinet trad af om de zogenaamde Toeslagenaffaire. Die is een apart 
artikel van tien pagina’s waard, gezien de jarenlange en crapuleuze 
vermenging van uitgekookte hardvochtigheid, bureaucratische haarkloverij 
en vreemdelingenhaat in krijtstreepkostuum. Met de steun van een 
sociaal-democratische coalitiepartner, en tegen een zondvloed van 
concrete klachten in, heeft het anonieme en ondoorgrondelijke 
ambtenarenapparaat van de Belastingdienst meer dan vijfentwintigduizend 
gezinnen, die vaak vooraf reeds armlastig waren, ten onrechte verdacht 
gemaakt, veroordeeld, gepluimd en geplunderd – zelfs zonder dat er 
kasseien door de lucht hoefden te vliegen. Wie Nederland ooit op een 
voetstuk heeft geplaatst, wil na dit schandaal maar één ding. Het er 
eigenhandig weer afspuiten met de dikst mogelijke brandweerstraal, 
indien de vlammenwerper niet voorhanden blijkt.

Lees ook: *Wéér een crisis die Nederland niet in de agenda kon zetten* 
<https://www.nrc.nl/nieuws/2021/01/29/weer-een-crisis-die-nederland-niet-in-de-agenda-kon-zetten-a4029769> 


Dát het Nederlandse kabinet ontslag nam lijkt alleen maar een moedige 
daad als je Vlaming bent. In onze gouw nemen excellenties enkel ontslag 
als ze een echt mes op de keel voelen, gehanteerd door een eigen 
verwekker die ze zijn vergeten te deporteren naar een woonzorgcentrum. 
Voor de rest van de wereldbevolking, en de nostalgisch-beginselvaste 
Nederlanders als eersten, kwam het aftreden van kabinet-Rutte III een 
jaar of acht jaar te laat en leek het alsnog al te louche en 
gemakkelijk. De eeuwigdurende jeune premier Mark ging door zijn knieval 
– meer een schwalbe – een wezenlijk parlementair debat uit de weg. In 
ruil daarvoor verdeelde hij, schijnheilig schuldbewust, de 
verantwoordelijkheid over zoveel partners en actoren dat op den duur 
niemand nog aansprakelijk was. Terwijl de duizenden gedupeerde families 
nog altijd okseldiep in de shit zitten, achtervolgd door schuldeisers en 
verbroken toekomstdromen.

Dat dit /Dutch Carnage/ werd uitgevoerd door uitgerekend de 
Belastingdienst is eens zo sarcastisch als je weet dat Nederland in 2020 
alweer op nummer drie stond in de lijst van de mondiale 
belastingparadijzen. /RTL Nieuws/ citeert op zijn site uit een rapport 
van het Tax Justice Network: 
<https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5198293/belastingontwijking-belastingparadijs-nederland> 
„Door het Nederlandse belastingstelsel liepen andere landen meer dan 30 
miljard euro aan fiscale inkomsten mis. Voor dat geld neem je wereldwijd 
drie miljoen verpleegsters in dienst.”

Lees ook: *‘Walgelijk’ en ‘wreed’: hoe Nederland in de coronacrisis 
vijanden maakt in de EU* 
<https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/27/walgelijk-en-wreed-hoe-nederland-in-de-coronacrisis-vijanden-maakt-in-de-eu-a3995149> 


Die toppositie is verre van nieuw. Maar nooit heeft ze zelfs vermeende 
sociaal-democraten als Jeroen Dijsselbloem ervan weerhouden om, als 
minister van Financiën, andere naties dominee-matig de les te spellen 
over staatsschuld, fiscale orthodoxie, alsook spilzucht aangaande – 
letterlijk — /Wein, Weib und Gesang/ 
<https://www.nrc.nl/nieuws/2017/03/22/zuid-europeanen-vallen-over-drank-en-vrouwen-in-interview-dijsselbloem-7499061-a1551384> 
van in hoofdzaak Griekse, Italiaanse en Portugese collega’s met een 
zogenaamd gat in de hand. Maar het opmerkelijke, en gaandeweg 
meelijwekkende, is dat Nederland zijn slinkse inkomsten juist níet heeft 
geïnvesteerd in almaar meer verpleegsters en aanverwanten. Als je echt 
van je stoel wilt vallen, moet je eens opzoeken hoeveel ziekenhuisbedden 
Nederland in de laatste tien jaar heeft wegbezuinigd. Die op intensive 
care als eerste. In 2010 bezat het er nog 2.800. Vorig jaar, bij het 
begin van de pandemie, bleef daar minder dan de helft van over. Per 
honderdduizend inwoners komt dat neer op 6,4. Ter vergelijking met 
opnieuw België en Duitsland: die scoren respectievelijk 25 en bijna 30 
bedden.


    Trager dan Bulgarije

Ook de uitrol van de inentingen loopt in Nederland niet bepaald parallel 
met zowel het zelfbeeld als met het imago dat de buitenwacht koestert 
van de Gordel der Kaas- en Tulpenbollen. „Rwanda doet het goed, wij 
juist helemaal niet”, kopte een kwaliteitskrant verbolgen 
<https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/denktank-over-covidbestrijding-rwanda-doet-het-goed-nederland-juist-helemaal-niet~b4ff2709/>. 
In de Europese statistieken staat Nederland als inentingsparadijs dit 
keer onderaan. Van de zevenentwintig lidstaten overschaduwde het tot 
voor kort alleen Bulgarije, en zelfs dat land heeft inmiddels al meer 
prikken gezet dan Nederland. Tegelijk blijkt in de Gemeentelijke 
Gezondheidsdienst (GGD), die de data beheert van alle coronatests, al 
driekwart jaar een vaak gemeld maar nooit verholpen digitaal gat te 
zitten ter grootte van de Oosterscheldekering. Wat vaccinsceptici nog 
sceptischer maakt en complotdenkers nog achterdochtiger – en mijn God: 
wat zijn ze talrijk in het Land van Gedaas en Gezwatel!

Lees ook het Commentaar: *Een intelligent en gaaf land met gebreken* 
<https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/30/een-intelligent-en-gaaf-land-met-gebreken-a4025602> 


Zou het kunnen dat ons geliefde Nederland alsnog een prijs betaalt? 
Minder voor zijn duitenklieverij dan voor de tienjarige doctrine van een 
premier die ooit beweerde, over ideologie in zijn vakgebied: „Wie een 
visie zoekt, moet naar de oogarts.” Het ironische, om niet te zeggen: 
het ideologische van zo’n uitspraak, is dat er uiteraard wel degelijk 
een visie uit spreekt. Die van de terugtrekking van de staat uit zoveel 
domeinen dat polderen en piepelen synoniemen worden. En dat, alweer, 
iedereen een beetje verantwoordelijk wordt genoemd, maar niemand echt 
aansprakelijk. Omdat een groter geheel – en een centrale rol van de 
staat daarin, tot nut van het algemeen – simpelweg wordt ontkend.

De zware rellen na het invoeren van een Nederlandse avondklok waren in 
hoofdzaak het werk van jonge gasten. Dat de coronamaatregelen hun de 
keel uithangen, kan ik begrijpen. Er speelden allicht ook pure jeugdige 
branie en baldadigheid mee, en het vuur van de sensatie, en competitie 
onder steden, en zelfs wat copycatgedrag na de bestorming van het 
Capitool in Washington. Maar het ironische leek me dat ze, in hun afkeer 
van alles wat te maken heeft met de overheid, juist erg geleken op de 
Nederlandse overheid van de afgelopen tien jaar. De afbraak die zij 
aanrichten, aan bushokjes en winkels, is klein bier vergeleken met de 
afbraak die – onder de volle aansprakelijkheid van de Rutte-doctrine – 
jarenlang is aangebracht aan de héle Nederlandse samenleving.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20210206/28cf9574/attachment-0001.html>