[D66] Het 'nieuwe leiderschap' van Sigrid Kaag laat nog op zich wachten

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:     Vrij Nederland
Datum:    20 augustus 2021
Auteur:   Thijs Broer
URL:      https://www.vn.nl/sigrid-kaag-nieuw-leiderschap/
WebRadio: https://soundcloud.com/blendle/vn-nieuw-leiderschap


Het 'nieuwe leiderschap' van Sigrid Kaag laat nog op zich wachten
-----------------------------------------------------------------

Toen Sigrid Kaag aan het begin van de verkiezingscampagne 'nieuw 
leiderschap' beloofde, had ze geen idee dat haar vrome wens zo snel door 
de taaie Haagse werkelijkheid zou worden ingehaald. Het begon al aan het 
begin van de formatie, toen haar D66-collega Kajsa Ollongren zich als 
verkenner per ongeluk liet fotograferen met geheime notities onder de 
arm waarop vermeld stond dat in een gesprek met de VVD-top zou zijn 
gezegd dat er een 'functie elders' moest worden gezocht voor het 
tegendraadse CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt - een zo brisante formulering 
dat Rutte aanvankelijk zei zich er niets van te herinneren.

'Hier scheiden onze wegen!', verklaarde Kaag tijdens het roerige 
Kamerdebat begin april dat Rutte met zijn eeuwige geheugenverlies en 
bijbehorende Rutte-doctrine de kop had kunnen kosten. Heel even leek de 
nieuwe D66-leider daad bij het woord te willen voegen en Rutte aan de 
dijk te zetten. Maar aan het eind van het debat weigerde D66 een massale 
motie van wantrouwen tegen Rutte te steunen, waardoor de VVD-premier 
zijn geitenpaadje vond ('Ik heb geen moment aan aftreden gedacht') - en 
Kaag onder de kritiek werd bedolven: dat is dan het nieuwe leiderschap.


Pardoes afgeserveerd

Veel beter werd het er niet op toen Kaag in de loop van de weken 
herhaaldelijk verklaarde niet meer met de ChristenUnie te willen 
regeren: de trouwste bondgenoot van D66 in de coalitie bij taaie 
onderhandelingen over ontwikkelingshulp, klimaat en migratie werd 
pardoes afgeserveerd, met als enige argument de medisch-ethische 
meningsverschillen.

Kennelijk, luidde het oordeel, heeft Kaag geen principiele bezwaren 
tegen de VVD van Mark Rutte, die na meer dan tien jaar regeren 
hoofdverantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire, de aardbevingsellende 
in Groningen en de groeiende kloof tussen arm en rijk, maar wel tegen 
een kleine sociaal-christelijke partij die terechte kanttekeningen 
plaatst bij de alleen door D66 vurig gewenste wet Voltooid Leven die er 
toch niet gaat komen: dat is dan het nieuwe leiderschap.

Deze week zakte Kaag nog verder weg in het zompige moeras van de oude 
politiek toen ze na vijf maanden vruchteloze formatiegesprekken de 
langverwachte proeve van een regeerakkoord presenteerde als 'de aanzet 
tot een opzet van een mogelijk regeerakkoord' - de beruchte CDA-regent 
en achterkamertjeskoning Piet Hein Donner had het niet beter kunnen 
formuleren - en vervolgens ook nog weigerde het betreffende stuk 
openbaar te maken. Opnieuw hagelde het kritiek: dat is dan het nieuwe 
leiderschap.


Groeiend vertrouwen

De redding van het door Kaag beloofde 'nieuwe leiderschap' lijkt mij een 
minderheidskabinet van D66 en VVD, de enige duidelijke winnaars van de 
verkiezingen. De voordelen van zo'n constructie zijn legio, zoals 
politicoloog Tom van der Meer al beschreef in zijn boekje Niet de kiezer 
is gek: geen dichtgetimmerd regeerakkoord met de bijbehorende 
achterkamertjespolitiek, een levendiger democratisch debat, een grotere 
rol voor de Tweede Kamer, die de afgelopen jaren door de 
coalitie-afspraken steevast buiten spel werd gezet, en wellicht zelfs 
groeiend vertrouwen van de burger in de politiek.

Ook voor de partijen die nu nog genoemd worden als mogelijke 
coalitiepartners - CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie - zijn de 
voordelen evident: met grote parlementaire enquetes over het Groningse 
gas, de toeslagenaffaire, het coronabeleid en wellicht ook nog het 
rampzalige vertrek uit Afghanistan in aantocht, kan Rutte straks zelf de 
klap opvangen. En last but not least: dan kan Kaag pas echt laten zien 
wat haar nieuwe leiderschap waard is.

--------
(c) 2021 Vrij Nederland