[D66] Zo werd Nederland de coronakoploper van Europa: 'Het lijkt wel of jullie het niet willen begrijpen' (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #353)
Dr. Marc-Alexander Fluks
fluks at combidom.com
Fri Oct 9 12:30:10 CEST 2020
Bron: Algemeen Dagblad
Datum: 9 oktober 2020
Auteur: Sander van Mersbergen
URL:
https://www.ad.nl/binnenland/zo-werd-nederland-de-coronakoploper-van-europa-het-lijkt-wel-of-jullie-het-niet-willen-begrijpen~ae5cbb5c/
Zo werd Nederland de coronakoploper van Europa:
'Het lijkt wel of jullie het niet willen begrijpen'
---------------------------------------------------
Nederland is uitgegroeid tot de coronaparia van Europa. De tweede golf
veroorzaakt hier meer besmettingen dan in andere landen en wordt alleen
maar groter. Hoe dat komt? Doordat wij zo eigenwijs zijn, zegt de rest
van Europa. 'Het lijkt wel of jullie het niet willen begrijpen.'
Toen de coronaregels op 1 juli versoepeld werden, schreef een columnist
van dagblad De Limburger dat we nu, met onze herwonnen vrijheid, de kans
kregen een ideale samenleving te bouwen. Hij omschreef het - met een
knipoog - als een 'levensechte variant op het klassieke meesterwerk
Utopia (1516) van Thomas More'.
Drie maanden later kunnen we allemaal zien hoe dat Utopia van de
Nederlanders eruit ziet. Of beter gezegd: constateren dat het mislukt
is. In Europese lijstjes van landen met de meeste besmettingen zijn we
met een noodvaart op weg naar de koppositie. Spanje, de afgelopen
maanden het voorbeeld van hoe het niet moet, is ingehaald.
Plaatje: Coronagevallen per dag.
https://images2.persgroep.net/rcs/GXExnP87WYuohBNqvhtGr0pCZOI/diocontent/177334333/_fitwidth/694/?appId=21791a8992982cd8da851550a453bd7f&quality=0.8
In onze ziekenhuizen was het lange tijd rustig, maar ook daar neemt de
drukte - en de nervositeit - toe. Hoe kon het zo mis gaan? Waarom is
juist Nederland het meest overvallen door de tweede golf, die door
iedereen aangekondigd werd? Vaak gaat het over ons gedrag: is dat echt
de enige oorzaak?
Een verklaring die soms geopperd wordt, is dat we zo'n beetje het
dichtstbevolkte land van Europa zijn. Dan kom je elkaar vaker tegen, is
de gedachte, en is de kans op besmetting groter. Dat idee wordt
ondersteund door grote uitbraken in bijvoorbeeld New York en Madrid.
Toch bestaat voor dit vermoeden geen wetenschappelijke onderbouwing. De
Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health onderzocht de cijfers
van 913 Amerikaanse regio's en ontdekte dat de mate waarin corona
toeslaat niets te maken heeft met de bevolkingsdichtheid. Ook in
Nederland vonden onderzoekers (op basis van cijfers uit de eerste golf)
geen duidelijk verband.
Ruimte genoeg
Ger Rijkers, immunoloog aan Roosevelt University College, is daar niet
verbaasd over. 'We wonen in een dichtbevolkt land, inderdaad, maar dat
wil niet zeggen dat je geen afstand kunt houden. Ook hier is ruimte
genoeg.'
Het RIVM en de GGD melden dat binnenshuis de meeste besmettingen
plaatsvinden. Wonen we in Nederland dan dichter op elkaar? Nee. Volgens
cijfers van Eurostat wonen Nederlanders naar verhouding heel weinig in
'overbezette' woningen (4,1 procent van de bevolking). In Italie
bijvoorbeeld is dat bijna 30 procent. De gemiddelde omvang van
Nederlandse huishoudens (2,3 personen) ligt iets onder het
EU-gemiddelde, en bijna nergens wonen zo weinig mensen in flatjes.
Het lijkt er dus op dat we onze leefsituatie niet de schuld kunnen
geven. Hebben we in Nederland dan misschien een besmettelijker variant
van het virus te pakken? Nee, zegt Rijkers. 'Er is niets wat daarop
duidt.'
Sterker nog: het RIVM vermoedt dat de tak van het nieuwe coronavirus die
nu in Nederland rondwaart door jongeren is meegebracht van
'feestvakanties' in Spanje en Zuid-Frankrijk. Dat wordt nu onderzocht
door het Erasmus MC in Rotterdam. Viroloog Marion Koopmans zegt dat de
Nederlandse virustak in elk geval heeft plaatsgemaakt voor varianten die
eerder in het buitenland gevonden zijn.
Als het virus niet anders is en het ligt niet aan de
bevolkingsdichtheid, hebben we de situatie dan verkeerd aangepakt? Het
antwoord is ongetwijfeld ja. Om nog even vrij te citeren uit More's
Utopia: de wereld kan pas perfect zijn als de mens perfect is, en dat
zal nog wel een paar jaar duren.
De vraag is of we meer fouten maken dan andere landen. De Government
Response Tracker van de universiteit van Oxford meet hoe stevig
overheden met hun beleid reageren op het virus. Van de 184 onderzochte
landen staat Nederland 84ste. Maar wat zegt dat? Argentinie prijkt
bovenaan de ranglijst, en daar rijst het aantal besmettingen de pan uit.
Duitsland en Italie staan in de index net zo hoog als wij, hebben ook
een vergelijkbaar pakket aan maatregelen, maar tellen veel minder
besmettingen.
Misschien ligt het aan de testcapaciteit. Experts zien dat als cruciaal
onderdeel van een succesvolle corona-aanpak. Nederland test fors minder
dan bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Belgie en Spanje.
Qua besmettingsaantallen scoren deze landen echter helemaal niet zo veel
beter dan wij. Duitsland en Italie, de twee beste jongetjes van de klas,
testen niet bijzonder veel meer dan Nederland.
Wat wel verschil maakt - op het eerste oog - is de efficientie van het
testproces. Een rondgang langs onze correspondenten in Italie, Duitsland
en ook Portugal - landen met relatief lage besmettingscijfers - leert
dat het testproces daar vloeiend verloopt. Angelo van Schaik meldt dat
er alleen al in de Italiaanse hoofdstad Rome 26 drive-through
teststraten zijn, en dat er maximaal drie dagen tussen aanvraag en
uitslag zit. In Portugal, zegt Marlies van Leeuwen, is de uitslag er na
een test eigenlijk altijd binnen 24 uur.
Hoe anders is dat in Spanje. 'Het is echt per streek verschillend',
vertelt Edwin Winkels. 'In Madrid, de brandhaard, kun je wel snel een
test ondergaan, maar probleem daar is dat je juist dagen, soms wel een
week, op het resultaat moet wachten. En er zijn veel te weinig mensen
voor bron- en contactonderzoek.'
In Engeland is de situatie 'dramatisch', meldt correspondent Geert
Langendorff. 'Nog maar twee weken geleden konden mensen uit Londen
alleen in Schotland terecht.' Frank Renout vertelt dat er ook in
Frankrijk veel kritiek is. 'Er zijn enorme wachttijden. Soms moet je
dagen wachten voor je getest kan worden, dan weer dagen wachten op de
uitkomst.'
Voor veel Nederlanders zijn dat herkenbare geluiden. Soms is zelfs het
aanvragen van een test hier al een tijdrovende onderneming. En wie in
Amsterdam woont, kan zomaar naar de teststraat in Vianen gestuurd
worden.
Toch vindt immunoloog Ger Rijkers het veel te makkelijk om de hoge
Nederlandse besmettingscijfers af te schuiven op het testproces. 'De
opschaling van het testproces was voor alle landen een enorme klus, het
gaat hier echt niet zo heel veel slechter dan elders. En daarbij: testen
is prima, maar je voorkomt er geen besmettingen mee. Met jezelf aan de
regels houden wel. Daar ligt dus de sleutel.'
Zo zien ook de correspondenten het. In Italie, zegt Van Schaik, zijn de
mensen heel erg strikt. 'Tot mijn stomme verbazing, eerlijk gezegd.
Organisatietalent en discipline zijn nou niet echt zaken waar Italianen
om bekend staan. Maar je merkt gewoon dat ze heel erg geschrokken zijn
dit voorjaar, en bezorgd zijn om hun gezondheid.' In Portugal, ziet Van
Leeuwen, respecteren mensen de (verplichte) quarantaine. Daarnaast
draagt iedereen 'braaf' een mondkapje.
Dan Nederland. De Belgische emeritus-hoogleraar Marie-Therese Claes ziet
onze mondkapjesdiscussie met verbazing aan, net als de communicatie
vanuit de overheid. 'Als mensen een rood stoplicht zien, weten ze dat ze
moeten stoppen. Zo werkt het bij dit soort maatregelen ook. Als je vindt
dat het nodig is, moet je dat duidelijk vertellen.'
Zeker het Nederlandse volk kan wel wat richting gebruiken. Het
vooroordeel dat we eigenwijs zijn, klopt volgens Claes helemaal. Ze
schreef een aantal jaar geleden een boek over het verschil tussen de
Nederlandse en Vlaamse volksaard. 'Nederlanders denken het altijd beter
te weten, daar komt het op neer. Ze zijn meer individualistisch. In
Vlaanderen zie je meer gemeenschapszin.'
Vrijheidsdrang heeft soms voordelen, maar in een crisis als deze kan het
tegen ons werken. 'Het lijkt wel of sommige Nederlanders niet goed
begrijpen waarom afstand houden nodig is. Alsof het alleen henzelf
beschermt, en niet de ander. Ik vind dat heel vreemd. Hebben ze geen
vertrouwen in de maatregelen van de overheid, nemen ze ze niet serieus
of snappen ze het gewoon niet?'
Privileges
Rijkers stuitte recent op een Amerikaanse krant van meer dan honderd
jaar geleden, met een lijstje do's en don'ts voor de Spaanse griep. 'Die
hele lijst is nu ook weer van toepassing. Doe je masker op. Luister naar
het advies van specialisten, ook als je het niet begrijpt. Denk niet dat
je het niet kunt krijgen, of dat je recht hebt op speciale privileges.'
De vraag is of we in Nederland onze volksaard aan de kant kunnen
schuiven, iets wat volgens experts nodig is om erger te voorkomen.
Misschien kunnen we voor een laatste stichtelijke aansporing nog eens
terecht bij Utopia. Eigenbelang nastreven is niet slecht, schreef Thomas
More ruim vijfhonderd jaar geleden. 'Maar als je eigen plezier ten koste
gaat van dat van anderen, is het onrechtvaardig.'
--------
2020 DPG Media B.V.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron: Algemeen Dagblad
Datum: 8 oktober 2020
Auteur: Marcia Nieuwenhuis
URL:
https://www.ad.nl/binnenland/viroloog-osterhaus-mensen-vergeten-dat-er-misschien-10-000-50-000-of-100-000-mensen-dood-kunnen-gaan~ae2bf7e2/
Viroloog Osterhaus: 'Mensen vergeten dat er misschien 10.000, 50.000
of 100.000 mensen dood kunnen gaan'
--------------------------------------------------------------------
Volgens viroloog Ab Osterhaus is de forse stijging van het aantal
coronagevallen 'zeer zorgwekkend'. De expert stelt dat je nu de eerste
effecten van de nieuwe maatregelen die op 29 september van kracht werden
al zou moeten zien. Dat is inmiddels tien dagen geleden. 'De gemiddelde
incubatietijd ligt rond de vijf dagen. Dus je zou al een daling
verwachten.'
In een dag tijd steeg het aantal besmettingen met 17 procent, van nog
geen 5000 naar 5831 mensen die positief zijn getest op corona. 'Deze
stijging is heel zorgwekkend', concludeert de expert die tegenwoordig
werkzaam is aan de Tierarztliche Hochschule in het Duitse Hannover.
Exponentiele stijging
Aanvullende maatregelen zijn volgens de bekende viroloog snel nodig.
'Hoe sneller je maatregelen neemt hoe beter. Ik neem aan dat De Jonge en
Rutte nu niet op hun handen zitten. Het gaat gewoon exponentieel omhoog,
je kunt niet anders dan maatregelen nemen. Probleem is dat we door het
oplopen van het aantal coronapatienten in de ziekenhuizen de gewone zorg
niet meer kunnen doen.' In totaal ligger er nu 1070 coronapatienten in
het ziekenhuis, een toename van 49 in 24 uur.
Of er per direct maatregelen moeten worden afgekondigd? 'Je moet ervoor
waken om teveel op dagkoersen te varen. Een dag kan een uitbijter zijn',
betoogt Osterhaus. 'Het hangt sterk af van wat er de komende dagen
gebeurt maar ik maak mij ernstige zorgen. We moeten minstens 40 a 50
procent terug in het aantal besmettingen om naar een 'R' van 1 te
komen', zegt hij verwijzend naar de reproductiefactor van het virus. Bij
een getal hoger dan 1 breidt de epidemie zich uit.
Lockdown
De viroloog wijst op de reacties die hij kreeg toen hij bij de eerste
coronagolf stelde dat er een lockdown nodig was. 'Toen ik in maart in
een avondprogramma sprak over een lockdown, verklaarde iedereen mij voor
gek. Zo gaan we in Nederland niet met elkaar om, dacht men. Maar twee
weken later liepen ze in het Vondelpark te bekeuren. Het aan de goede
wil van individuele burgers overlaten, werkt kennelijk niet zo goed.'
In vergelijking met andere landen doet Nederland het volgens hem 'heel
erg slecht'. 'Duitsland gaat ook wel wat slechter, maar niet in de
ordergrootte van Nederland. We horen bij de slechtste jongetjes van de
klas. We zijn een beschaafde staat met fantastisch goede
gezondheidszorg, maar kunnen bron- en contactonderzoek al niet meer doen
terwijl dat verschrikkelijk belangrijk is om het virus in te dammen.'
De situatie is volgens hem nu niet heel anders dan in maart. 'Nu zijn
negen van de tien mensen gevoelig voor het virus. Dat was in maart tien
van de tien, dus dat scheelt eigenlijk maar heel weinig. Dat is
epidemiologisch gezien geen verschil. Er zijn geen aanwijzingen dat het
virus zich milder gedraagt.' Osterhaus betreurt het dat mensen nog
steeds luchtig doen over corona. 'Er zijn nu nog steeds mensen die
zeggen: het is een griepje. Zij vergeten dat er misschien wel 10.000,
50.000 of 100.000 mensen dood kunnen gaan.'
--------
(c) 2020 DPG Media B.V.
More information about the D66
mailing list