[D66] Epidemioloog UMC Utrecht uit twijfels over corona-maatregelen (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #351)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Elsevier
Datum:  7 oktober 2020
Auteur: Fleur Verbeek
URL:    
https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2020/10/te-laat-begonnen-met-nieuwe-maatregelen-ja-dat-vind-ik-wel-781142/


Epidemioloog: 'Te laat begonnen met nieuwe maatregelen ?
Ja, dat vind ik wel'
--------------------------------------------------------

Patricia Bruijning, epidemioloog in het UMC Utrecht heeft twijfels of de 
huidige maatregelen wel voldoende zijn om de flinke stijging van het 
aantal coronabesmettingen in te dammen. 'Ik hoop echt dat de maatregelen 
een substantiele bijdrage leveren. Ik ben wel angstig dat dat niet zo 
zal zijn en dat we toch nog weer harder moeten gaan ingrijpen.'


1. Het aantal besmettingen neemt in recordtempo toe. Zijn de maatregelen 
die genomen zijn voldoende?

'Dat het aantal besmettingen nog even zou doorstijgen na het invoeren 
van nieuwe regels, was te verwachten. Je ziet altijd pas op zijn vroegst 
effecten na ongeveer een week. Pas na twee tot drie weken kun je echt de 
balans opmaken en kijken of er iets is veranderd. Wat we de afgelopen 
week hebben gezien, lag dus in de lijn der verwachting. Dat wil niet 
zeggen dat het niet zorgelijk is, maar het is niet verrassend.

'De komende twee weken worden cruciaal. Het punt is natuurlijk wel een 
beetje dat op het moment dat over anderhalve week de conclusie moet 
worden getrokken dat het niet zoveel heeft geholpen en we nog strengere 
maatregelen moeten nemen, je weer twee weken verder bent voor je daarvan 
dan weer de effecten ziet. Dus daar moet je op anticiperen. Wat als dit 
niet voldoende werkt, waar zitten we dan over twee, drie weken? Kunnen 
we dat met zijn allen nog aan? Kan de zorg dat nog aan? Of zijn we dan 
inmiddels dusdanig ver doorgestegen in de nieuwe ziekenhuisopnames dat 
we de zorg weer op grote schaal moeten gaan afschalen? Dat gebeurt nu al 
in een paar ziekenhuizen.

'Ik hoop echt dat de maatregelen die genomen zijn een substantiele 
bijdrage leveren. Ik ben wel angstig dat dat niet zo zal zijn en dat we 
toch nog weer harder moeten gaan ingrijpen. Daar zit niemand op te 
wachten. Ik hoop dat het niet nodig is. Ik zit er zelf ook niet op te 
wachten.'


2. Zijn we te laat begonnen met de nieuwe maatregelen?

'Ja, dat vind ik wel. Wat we nu zien, is dat we bij het testen en het 
bron- en contactonderzoek te weinig capaciteit hebben. Er zijn zoveel 
besmettingen dat we de grip op de infectie verliezen. Dat maakt het ook 
moeilijker om het te beheersen door middel van heel gerichte 
maatregelen.

'Want als je niet meer goed weet waar de besmettingen zitten en waar de 
brandhaarden zitten, omdat je er geen zicht meer op hebt, dan werken ook 
gerichte maatregelen niet meer. Dan kun je alleen maar algemene 
maatregelen nemen, en dat is juist ook weer zonde. Want dan tref je met 
die maatregelen ook heel veel mensen voor wie het eigenlijk niet zo 
nodig is. Als je het aantal infecties lager weet te houden, dan kun je 
veel meer met goed testbeleid en bron- en contactonderzoek brandhaarden 
opsporen en ze uittrappen. Waardoor je de epidemie gemakkelijker en met 
minder belastende maatregelen onder controle kan houden.'


3. De coronamelder-app is gisteren goedgekeurd. Gaat die ons helpen?

'Dat hangt ervan af hoeveel mensen 'm gebruiken en hoeveel ernaar 
handelen. En ook daarbij geldt: je moet in de basis een bepaalde 
controle op je epidemie hebben om zoiets te laten werken.

'Kijk, als heel veel mensen corona hebben en jij reist dagelijks met de 
trein, dan zou het kunnen dat jouw coronamelder elke twee dagen een 
seintje geeft dat je in contact bent geweest met iemand met corona. Dan 
denk je misschien de eerste keer nog: nou, ik ga in quarantaine en ik 
wacht rustig af. Maar de tweede keer ben je al minder geneigd en bij de 
derde keer denk je: ja, amehoela, ik heb ook nog een leven. Dus het 
werkt alleen maar als er niet te veel mensen corona hebben. Want als je 
elke dag met het ov reist, dan kan het best hard gaan, denk ik in een 
situatie als nu.'


4. Uw expertise is op het gebied van besmettingen bij kinderen. Hoe 
staat het met het onderzoek hiernaar?

'Onze eigen onderzoeken lopen nog en het is echt nog te vroeg om daar al 
iets over te kunnen zeggen. Wat we in de tussentijd binnen zien komen 
aan nieuwe gegevens is dat je nu de scholen open zijn, ziet dat het 
percentage infecties onder kinderen langzaam wat begint te stijgen.

'Op zich is dat begrijpelijk omdat die tieners en jonge kinderen nu veel 
meer contacten hebben dan in de periode dat de scholen waren gesloten. 
Wat ik wel zie, is dat de interpretatie van de gegevens soms nog wat 
lastig is. Op het moment dat er besmettingen op scholen zijn, hebben 
mensen direct het gevoel van: zie je wel, die kinderen zijn wel degelijk 
de bron van alle infecties. Maar het feit dat op school kinderen met een 
besmetting worden gevonden, wil niet altijd zeggen dat die kinderen op 
school besmet zijn geraakt en wil al helemaal niet zeggen dat ze elkaar 
hebben besmet. Want op het moment dat in de hele samenleving het aantal 
besmettingen oploopt, kan een kind overal meer kans lopen op besmetting 
en dat kan dus ook in een thuissituatie zijn.

De vraag is of je het op scholen harder ziet oplopen dan in andere 
settings in de samenleving. Als dat zo is, dan heb je een aanwijzing dat 
scholen brandhaarden zijn en plekken waar de epidemie wordt versterkt. 
Dat zagen we de eerste weken na de opening van de scholen nog niet. De 
cijfers de laatste weken laten wel zien dat het aantal clusters op 
scholen snel oploopt, vooral op middelbare scholen. Dat vind ik 
zorgelijk, want als we op een gegeven moment echt gaan zien dat 
middelbare scholen belangrijke plekken zijn waar verspreiding 
plaatsvindt, dan kom je wellicht weer in een situatie dat je moet gaan 
denken over schoolsluiting. Ik heb ook al veel eerder gepleit voor meer 
maatregelen in de scholen om juist dat effect te voorkomen.

Wat ik nog steeds niet zie en waarover nog steeds niet wordt gesproken, 
is het weer introduceren van social distancing voor de leeftijdsgroep 12 
jaar tot 18 jaar. Die hebben tot op de dag van vandaag een vrijbrief om 
totaal niet onderling aan social distancing te doen. Ze mogen bij elkaar 
op schoot zitten, om elkaars nek hangen. Dat vinden we allemaal geen 
probleem, terwijl we ook weten dat die groep wel degelijk geregeld het 
coronavirus oploopt en waarschijnlijk ook best geregeld doorgeeft. Ik 
realiseer me dat het binnen school heel ingewikkeld wordt om te zeggen: 
houd anderhalve meter afstand. Maar er zit nog wel een hele hoop tussen 
overal altijd anderhalve meter moeten handhaven en een vrijbrief geven 
om totaal niet aan social distancing te doen.

En je kunt als school ook nog wel het een en ander doen om het 
makkelijker te maken voor leerlingen om onderling afstand te houden. Je 
kan bijvoorbeeld elke pauze een deel van de leerlingen in de klas laten 
lunchen en de andere helft in de aula. Ik heb ook eerder gesproken over 
de optie om met buddy's te werken. Daarbij heeft iedere leerling een 
vast maatje in de klas. Die zitten naast elkaar en hoeven onderling geen 
afstand te houden. Maar tot de rest van de leerlingen probeer je wel 
zoveel mogelijk afstand te houden. Zo zijn er nog wel een paar dingen te 
bedenken. Zoals wisselende pauzetijden of wisselende lestijden. Dat zijn 
allemaal opties die te overwegen zijn. Ik denk dat we nu in een fase van 
de epidemie zitten waarin we alles nodig hebben om de curve te breken, 
dus ook de inzet van scholieren daarin.

--------
(c) 2020 One Business