[D66] Terugkijken: Testen, GGD's en Labcapaciteit (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #350)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Eerst was er te weinig labcapaciteit en nu is er te weinig GGD - men 
moddert maar door]

Bron:   Volkskrant
Datum:  7 oktober 2020
Auteur: Charlotte Huisman en Jurre van den Berg
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ggd-s-kunnen-opgeschroefde-labcapaciteit-niet-bijbenen-wachttijd-coronatests-blijft-zelfde~bfeb2600/


GGD's kunnen opgeschroefde labcapaciteit niet bijbenen: wachttijd
coronatests blijft zelfde
-----------------------------------------------------------------

Ook nu de laboratoriumcapaciteit flink is opgeschroefd, loopt de 
wachttijd voor een coronatest niet terug. Het kost de 25 GGD's nog zeker 
een week voordat ze fors meer tests kunnen afnemen. Daarbij hebben 
steeds meer GGD's moeite om voldoende personeel met een medische 
achtergrond te werven voor de teststraten.

Nadat 'coronaminister' Hugo de Jonge contracten heeft gesloten met 
grote, buitenlandse laboratoria heeft Nederland sinds deze week 
capaciteit om dagelijks 51 duizend door GGD's afgenomen coronatests te 
laten analyseren. De teller bleef maandag echter steken op 38 duizend 
afgenomen swabs.

Dat zijn er zevenduizend meer dan een week eerder, maar niet genoeg om 
in de pas te komen met de met een kwart toegenomen labcapaciteit. 'Wij 
wisten dat die sprong er aan zat te komen, maar we hadden geen idee 
wanneer', zegt woordvoerder Sonja Kloppenburg van GGD-koepel GGD GHOR. 
Zij schat dat het zeker nog een week duurt voor de GGD's een inhaalslag 
hebben gemaakt.

Het is de zoveelste hobbel in het op orde krijgen van het Nederlandse 
testapparaat, cruciaal in het bestrijden van de pandemie. Het duurde tot 
1 juni voordat Nederland genoeg capaciteit had om iedereen met klachten 
te laten testen. Begin augustus werd duidelijk dat de GGD's onvoldoende 
personeel hadden voor het bron- en contactonderzoek. Eind augustus werd 
het gebrek aan laboratoriumcapaciteit de volgende bottleneck. En nu die 
weer op orde begint te komen, kunnen de GGD's niet meteen schakelen.


Geen kratje met buisjes

Ze moeten meer personeel inroosteren, bestaande teststraten uitbreiden 
en nieuwe teststraten openen. Ook hebben de nieuwe laboratoria waarmee 
wordt gewerkt weer net andere voorwaarden voor de aanlevering van het 
materiaal. 'Het is niet even een kratje met buisjes wegzetten aan de 
kant van de weg. Het is een hele logistieke operatie om 10 duizend tests 
per dag extra te verwerken.'

'Coronaminister' Hugo de Jonge heeft er begrip voor dat de GGD's even 
nodig hebben om op te schalen. Pas vorige week werd exact bekend hoeveel 
de capaciteit deze week zou stijgen. 'Het is logisch dat ze tijd nodig 
hebben, dat kan niet van de ene op de andere dag', zegt zijn 
woordvoerder. 'We werken op dit moment allemaal keihard om meer tests 
mogelijk te maken.'

Begin augustus gaf minister Hugo de Jonge de GGD's een 'carte blanche' 
om zo snel als mogelijk op te schalen. Eind augustus kregen GGD's 
vervolgens echter de dwingende instructie van het ministerie de 
opschaling van alle testlocaties te staken omdat laboratoria de 
toestroom van testmonsters niet meer aankonden.

Het vooruitzicht van De Jonge is nu dat er wellicht al in november 
labcapaciteit is om 100 duizend tests per dag te analyseren. Eind deze 
maand moet de labcapaciteit 70 duizend tests per dag bedragen.


Inhaalslag

De GGD's doen er naar eigen zeggen alles aan een inhaalslag te maken. In 
Friesland gaat de testcapaciteit van 1.100 personen per dag deze week 
stapsgewijs verder omhoog naar 1.600 per dag komende maandag. 'Hadden we 
eerder opgeschaald en was dit ook in andere regio's gebeurd, dan waren 
de wachttijden nu mogelijk zo geweest dat verder opschalen op dit moment 
niet nodig zou zijn', aldus een woordvoerder.

De GGD Hollands Midden (Leiden en omstreken) verdubbelt de capaciteit 
deze week tot 2400 tests per dag. Daartoe zijn de afgelopen weken alle 
teststraten naar grotere locaties verhuisd. Ook zijn er 36 nieuwe 
bemonsteraars aangenomen, zegt een woordvoerder. 'Wij merken dat medisch 
geschoold personeel schaars is.'

Meer GGD's hebben in deze snelle opschaling moeite om voldoende 
personeel te vinden met een medische achtergrond. Dit probleem gaat 
nijpender worden bij de volgende opschalingen die op de rol staan, is de 
verwachting. De GGD Gelderland-Zuid gaat opleidingen in de 
gezondheidszorg langs om belangstellenden te werven. En de GGD Twente 
heeft een overeenkomst gesloten met het laboratorium Medlon en de 
huisartsengroep Dinkelland, die ook tests gaan afnemen. 'Zo kunnen we 
sneller de capaciteit opschalen in onze regio', zegt plaatsvervangend 
directeur Eric Maarsingh van de GGD Twente. 'Deze partijen hebben 
daarvoor geschoold personeel.'


Tijdlijn: De testsaga en quotes

31 maart
'Testen, testen, testen, dat is wat we de komende tijd gaan doen.'
- Hugo de Jonge tijdens corona-persconferentie.

April
'In de eerste maanden van de coronacrisis had waarschijnlijk een groter 
aantal mensen op het nieuwe coronavirus getest kunnen worden.'
- De Algemene Rekenkamer oordeelt in september kritisch over het 
Nederlandse testbeleid.

15 mei
'GGD'en zijn klaar voor uitgebreid testen en bron- en contactonderzoek. 
In juni kunnen alle Nederlanders met klachten die wijzen op het 
coronavirus getest worden.'
- GGD-koepel GGD GHOR in een persbericht.

7 augustus
'De beperking van het bron- en contactonderzoek is een tijdelijke 
situatie'
- Hugo de Jonge over de situatie in Amsterdam en Rotterdam, waar 
besmette personen zelf hun contacten moeten inlichten.

26 augustus
'Intussen wordt hard gewerkt aan het uitbreiden van de testcapaciteit 
bij de laboratoria. Naar verwachting is dat komende week gerealiseerd. 
Tot die tijd heeft VWS de GGD'en gevraagd te wachten met de verdere 
uitbreiding van het aantal testlocaties en de verdere verruiming van de 
openingstijden.'
- Het ministerie van Volksgezondheid in een persbericht.

6 september
'Soms zagen we op tv dat ons testbeleid werd uitgebreid.'
- Directeur Jaap Donker van de GGD regio Utrecht.

10 september
'De krapte zal naar verwachting nog wel enkele weken aanhouden. Maar we 
kunnen daar even niets aan doen.'
- Een woordvoerder van minister De Jonge over de lange wachttijden voor 
een coronatest.

18 september
'We willen zeker geen schijnprecisie wekken. Onze berekening is bedoeld 
om een gevoel te krijgen wat je zou kunnen verwachten.'
- RIVM-hoofdmodelleur Jacco Wallinga, over de - achteraf gezien veel te 
voorzichtige prognose dat er in september 30 duizend tests per dag nodig 
zouden zijn.

22 september
'Terugkijkend hadden we eerder de testcapaciteit kunnen opschalen, maar 
in de context van dat moment was dat een niet voor de hand liggend 
besluit.'
- Minister Hugo de Jonge tijdens Tweede Kamer-debat, over inschakelen 
buitenlandse labs.

6 oktober
'Wij wisten dat die sprong er aan zat te komen, maar we hadden geen idee 
wanneer.'
- Een woordvoerder van GGD-koepel GGD GHOR legt uit waarom de GGD's de 
vergrote labcapaciteit nog niet kunnen bijbenen.

--------
(c) 2020 Media B.V.