[D66] OMT-lid mept terug: Waarom de tweede golf in Duitsland veel milder is: 'Zij luisteren, wij discussieren maar door' (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #334)

Thu Oct 1 13:09:32 CEST 2020

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  1 oktober 2020
Auteur: Chris van Mersbergen
URL:    
https://www.ad.nl/binnenland/waarom-de-tweede-golf-in-duitsland-veel-milder-is-zij-luisteren-wij-discussieren-maar-door~a7fe09ec/

Waarom de tweede golf in Duitsland veel milder is:
'Zij luisteren, wij discussieren maar door'
--------------------------------------------------
Het eindeloze Nederlandse gediscussieer en gepolder over 
coronamaatregelen zorgt ervoor dat burgers zich minder goed aan de 
regels houden. Dat zegt Andreas Voss, hoogleraar infectiepreventie en 
lid van het Outbreak Management Team (OMT).

'Hier discussieren we maar door. Ik denk dat we het draagvlak voor het 
coronabeleid in Nederland daardoor echt kapot kunnen praten. We moeten 
stoppen met twijfel zaaien', stelt Voss in een interview met deze site, 
over de grote verschillen tussen de Nederlandse en Duitse 
besmettingscijfers. In Nederland raken op dit moment in verhouding zeven 
tot acht keer meer mensen besmet met corona dan bij de oosterburen.

Neem dinsdag: Duitsland (83 miljoen inwoners) telde op die dag ruim 2000 
besmettingen, Nederland (17 miljoen inwoners) zo'n 3000. In 
Noordrijn-Westfalen (NRW), een deelstaat die qua inwoneraantal en 
bevolkingsdichtheid bijna perfect met ons land valt te vergelijken, 
waren er dinsdag 538 besmettingen. Het totaal aantal doden in NRW sinds 
februari: 1872. In Nederland: 6393.

Besmettingen per 1 miljoen inwoners, gemiddelde per dag over de 
afgelopen week.
https://images0.persgroep.net/rcs/3WAdP6Iykv2juaAFQgoF_IBqKVc/diocontent/176947818/_fitwidth/694/?appId=21791a8992982cd8da851550a453bd7f&quality=0.8

Gezagsgetrouwer

Volgens Voss komt dat onder meer doordat Duitsers zich beter aan de 
basisregels houden. Enerzijds omdat ze van nature gezagsgetrouwer zijn 
dan Nederlanders. Maar de in Duitsland geboren en opgegroeide Voss, 
naast hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen ook 
arts-microbioloog bij het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in dezelfde 
stad, wijst ook op het in Nederland 'veel extremer gevoerde' 
maatschappelijke debat, waarbij iedereen aan talkshowtafels en zelfs bij 
het kabinet zijn of haar zegje mag doen over het coronabeleid.

Zo wonnen zowel het kabinet als de Amsterdamse burgemeester Femke 
Halsema voor het onderwerp mondkapjes advies in bij het Red Team, een 
niet aan de overheid verbonden club onafhankelijke experts. Premier Mark 
Rutte noemde het Red Team in de laatste coronapersconferentie van het 
kabinet 'een club mensen die ons scherp houdt'.

'Daarmee geeft hij ze status, en creeer je een soort competitief 
adviesmodel. Dat helpt in mijn ogen niet om draagvlak te creeren bij de 
burger', vindt Voss, die zelf dus lid is van het OMT, het officiele 
wetenschappelijke adviesorgaan van de overheid.

Het valt niet meer te ontkennen: Duitsland is beter in het bestrijden 
van het coronavirus dan Nederland. Met ongeveer hetzelfde 
maatregelenpakket - al kozen de Duitsers al maanden geleden voor het 
mondkapje - boeken onze oosterburen veel betere resultaten.

De Duitsers zijn beter in grootschalig testen. Ze doen al sinds het 
uitbreken van de pandemie aan uitgebreid bron- en contactonderzoek, en 
dat zonder veel capaciteitsproblemen. Ze hebben vier keer zo veel 
ic-bedden bedden als wij. En, dat is natuurlijk het belangrijkste: het 
dagelijks aantal besmettingen en sterfgevallen ligt er dus structureel 
(veel) lager dan in Nederland.

Andreas Voss is Duitser van geboorte, hoogleraar Infectiepreventie aan 
de Radboud Universiteit in Nijmegen en lid van het OMT.  Hij kent de 
situatie in beide landen dus goed.

Ze beginnen nu wel echt op te vallen, meneer Voss, die grote 
verschillen.

'Ja, daar kun je niet aan ontkomen. Duitsland doet het structureel erg 
goed. Ik zie daarvoor twee belangrijke factoren. Ten eerste: de 
testcapaciteit. In Duitsland heb je bulklaboratoria die gespecialiseerd 
zijn in het verwerken van grote aantallen tests. Nederland heeft heel 
goede labs, die heel snel kwalitatief goed werk kunnen leveren. Maar 
niet op die grote schaal. Een pandemie is echt een ander spel. Een 
aantal Duitse laboratoria is zo groot, dat ze de totale Nederlandse 
testvraag er zelfstandig bij hadden kunnen doen. Dat is de schaal waar 
je over praat. Met hun grote omzetten zijn die labs natuurlijk ook 
aantrekkelijk voor leveranciers van materialen.'

Wat is de tweede?

Die tweede, en die vind ik op dit moment belangrijker, is de discipline 
van mensen. In Duitsland heb je ook groepen a la Viruswaarheid, er zijn 
ook veel meningen. Maar er is meer dan in Nederland een enorme 
discipline in het volgen van het landelijke beleid. Als ik over de grens 
ga tanken en ik zet bij het betalen mijn mondkapje niet op, dan zullen 
andere klanten me daarop wijzen. Een winkelier zal me terugsturen. Je 
hoort in Duitsland ook veel minder verhalen van feestende jeugd, of van 
familiefeesten die tot enorm veel besmettingen leiden. Ze zijn er 
natuurlijk wel, maar in verhouding blijkbaar veel minder.'

Hoe komt dat?

'Om te beginnen is er een cultuurverschil. Als je een Duitser zegt dat 
hij moet springen, dan zal hij je vragen: hoe hoog? Een Nederlander 
vraagt: waarom? Als er in een hotel een scherm van plexiglas voor de 
receptie staat en klanten moeten ook een mondkapje dragen, dan doet een 
Duitser dat gewoon. Een Nederlander zal zeggen: waarom moet ik met een 
mondkapje voor een glaswand gaan staan? En vervolgens gaat hij in 
discussie welke van de twee barrieres er weg moet.'

De coronaregels zijn in Nederland en Duitsland zo'n beetje hetzelfde.

'Ik denk ook dat er aan het Nederlandse beleid niets fout is. Maar het 
maatschappelijke debat wordt hier veel extremer gevoerd. Het land is 
klein en goed met elkaar verbonden, dus discussies worden al snel op 
nationaal niveau gevoerd. Daarbij heb je ontzettend veel opiniemakers, 
en de media vreten het. Of het nu Maurice de Hond is, of het Red Team 
(een niet aan de overheid verbonden club onafhankelijke experts, red.), 
of de influencers met #ikdoenietmeermee, noem ze maar op. Ze zitten aan 
alle talkshowtafels, worden overal geciteerd. En dan gaat premier Mark 
Rutte tijdens de laatste persconferentie ook nog zover dat hij het Red 
Team expliciet benoemt, waarmee hij ze status geeft. Daarmee creeer je 
een soort competitief adviesmodel. Dat helpt in mijn ogen niet om 
draagvlak te creeren bij de burger.'

Waarom niet?

'Het zorgt er alleen maar voor dat mensen massaal argumenten hebben 
tegen alles. En dat ze zich altijd wel gesteund voelen door een van de 
partijen die aan tafel zitten in een talkshow, of een opiniemaker in de 
sociale media. Hier discussieren we maar door. Ik denk dat we het 
draagvlak voor het coronabeleid in Nederland daardoor echt kapot kunnen 
praten. Wat we nodig hebben, is een duidelijke richting en aanpak. We 
moeten stoppen met twijfel zaaien.'

Zie je dit in Duitsland niet gebeuren?

'Daar zijn ook grote protesten, en daar worden ook meningen 
uitgewisseld. Maar de regering draagt een standpunt uit, zonder veel 
ruimte te laten. Zo zijn Duitsers ook: het is A of B, er is veel minder 
grijs gebied. Hier is het allemaal wat minder directief. Ik doe daar 
overigens ook zelf aan mee hoor. Ik doe hier mijn werk ook anders dan ik 
het vroeger in Duitsland deed.'

De Amsterdamse burgemeester Halsema zei dat ze voor mondkapjesadvies te 
rade ging bij het Red Team. Gisteren schoven leden van het team aan voor 
een hoorzitting in de Tweede Kamer. Hoe voelt dat als OMT-lid?

'Ten eerste denk ik dat er in dat Red Team heel slimme mensen zitten. 
Feedback om te voorkomen dat je een tunnelvisie krijgt, is belangrijk. 
Maar het helpt niet als zo'n team via de media en andere kanalen opinie 
blijft maken en zelfs een soort tweede adviesorgaan wordt. Los van de 
kwaliteit van het advies, wordt de situatie zo extreem onduidelijk voor 
iedereen. Mensen gaan shoppen voor het advies dat ze het best uitkomt. 
Als OMT discussieren wij intensief met elkaar, maar brengen vervolgens 
een advies uit aan de overheid. Natuurlijk zijn er ook leden die op 
bepaalde onderwerpen een afwijkend standpunt hebben. Maar dat ga je als 
OMT-lid niet uitgebreid in de media verkondigen. Dat is volgens mij ook 
volledig terecht, anders krijg je meteen discussie over een advies. 
Veel, zo niet alle standpunten die nu door anderen in de media worden 
geventileerd, zijn ook in het OMT langsgekomen. Soms voelt het dan niet 
goed om er niets over te kunnen zeggen, terwijl andere mensen een groot 
podium krijgen. Nu lijken de adviezen die die andere clubs geven totaal 
nieuw, en onbesproken in het OMT. Maar dat is natuurlijk niet zo.'

Op deze manier zullen wij geen coronakampioen worden, maar Duitsland 
wel?

'Nederland heeft het niet heel slecht gedaan. En je moet uitkijken dat 
je geen appels met peren gaat vergelijken. Pas in 2022, als de pandemie 
hopelijk achter de rug is, kun je echt goed beoordelen hoe landen 
gepresteerd hebben. Dan kun je beoordelen hoe groot de oversterfte is 
geweest, hoe de economie is geraakt en wat de langetermijn-impact van de 
crisis is. Maar laten we het zo zeggen: Duitsland maakt een goede kans.'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.