[D66] ICT-fiasco's: Waarom horen we de alarmbellen niet?

[R.O.]

trouw.nl:


  Waarom horen we de alarmbellen niet?


  column

BART ZUIDERVAART

In een van de strips van cartoonist Dirk van de Wiel, 'Van 9 tot 5', 
zitten een man en een vrouw aan de bar. De man, type complotdenker, 
zegt: "Straks krijgt iedereen onder het mom van een coronavaccin een 
chip ingespoten. De staat gaat die chips aansturen via een 
computersysteem." De vrouw: "Ah, dus eigenlijk is het een ICT-project 
van de overheid? Dan zou ik me niet te veel zorgen maken."

De lijst met mislukte ICT-avonturen van de overheid is lang. Zo lang 
zelfs, dat een Kamercommissie onder leiding van VVD'er Ton Elias in 2014 
onderzoek deed naar de fiasco's die de belastingbetaler vele miljarden 
hebben gekost. Elias en zijn collega's bespeurden bij ambtenaren een 
'ongebreideld ICT-enthousiasme, waarbij ICT als oplossing voor alle 
vraagstukken wordt gezien'. En: 'Veel geplande projecten willen het 
onmogelijke voor elkaar krijgen. Projecten zijn te groot en te complex, 
terwijl juist deze grote projecten statistisch gezien vaker mislukken'.

Kritisch rapport, vernietigende conclusies. De overheid werd hard wakker 
geschud. Sindsdien zijn er weer vele ICT-projecten ontspoord.

De grootste zorg is op dit moment de invoering van de Omgevingswet, een 
prestigieus plan waar al bijna tien jaar aan wordt gewerkt. Deze wet 
moet alle bestaande wetten en regels over ruimtelijke ordening gaan 
vervangen. Burgers kunnen straks vanachter hun computer zelf eenvoudig 
en razendsnel vergunningen regelen, dankzij gedigitaliseerde informatie 
en overheidsinstanties die vlekkeloos met elkaar samenwerken.

Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat meestal ook. Het 
project loopt vast vanwege haperende software. Het Bureau ICT-Toetsing 
(Bit) oordeelde al in 2017 dat het computersysteem 'tot problemen zal 
leiden'. Nu, drie jaar later, vindt de ICT-waakhond het project 'nog 
steeds complex'. Je hoort de echo van Elias.

Volgens minister Kajsa Ollongren van binnenlandse zaken zijn de 
computerproblemen overkomelijk. Invoering van de wet is reeds drie keer 
uitgesteld, maar 1 januari 2022 is haalbaar, zegt ze. Gemeenten moeten 
vooral veel gaan oefenen met het nieuwe systeem en dan komt het goed.

Op het bureau van Ollongren ligt inmiddels ook een nog vertrouwelijk 
onderzoek van adviesorganisatie KPMG, waaruit blijkt dat de rekening van 
deze Omgevingswet voor gemeenten de komende tien jaar oploopt tot 1,5 
miljard euro. Dat is een veelvoud van het bedrag wat deze gemeenten 
destijds is voorgespiegeld.

Hier is een nieuw ICT-fiasco van de overheid in de maak en de vraag is 
wie dat durft te erkennen. De Tweede Kamer in ieder geval niet. Daar 
zouden alle alarmbellen inmiddels moeten rinkelen, maar het blijft er 
opmerkelijk stil. Je mag bijvoorbeeld verwachten dat de Kamer dat 
KPMG-document per omgaande wil hebben.

Ton Elias zegt dat hij er 'giftig' van wordt. Het stoort het 
oud-Kamerlid mateloos dat er op deze manier met zijn erfenis wordt 
omgesprongen. Dat politici wel de hele dag druk zijn met artikel 23 van 
de Grondwet en andere sexy talkshow-onderwerpen, maar hun neus ophalen 
voor geldverslindende ICT-perikelen bij de overheid.

Is het desinteresse? Onwetendheid? Het is sowieso 'zeer kwalijk en 
ongehoord laks', vindt Elias. Alsof het om monopolygeld gaat.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20201118/6b57b8f3/attachment-0001.html>