[D66] Interview: Ollongren over haar ziekte

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  23 mei 2020
Auteur: Jan Hoedeman
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/minister-kajsa-ollongren-na-ziekte-ik-moest-mezelf-op-wilskracht-voortslepen~a3662ee2/
Opm:    Morgen is ze om 10:00 te gast in 'WNL op Zondag' op NPO-1


Minister Kajsa Ollongren na ziekte: 'Ik moest mezelf op wilskracht
voortslepen'
------------------------------------------------------------------

Voor het eerst spreekt de teruggekeerde D66-vicepremier Kajsa Ollongren 
na een klein halfjaar absentie uitgebreid over haar ziekte en de 
moeizame weg terug naar Den Haag. 'Het menselijk lichaam is geen 
machine.'

Het is een unicum in de parlementaire geschiedenis dat een minister 
bijna zes maanden afwezig is, niet aftreedt en al het geplande werk 
wordt opgevangen door vier collega's. In april keerde Kajsa Ollongren 
terug als minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, sinds 
vorige week is ze ook weer vicepremier.

Op weg naar de zomer van 2019 kwakkelt de D66-minister steeds vaker met 
haar gezondheid. Ollongren: 'Ik had last van voorhoofd- en 
bijholteontstekingen. Maar iedere keer als ik ziek werd, duurde het 
langer om te herstellen. Mijn kno-arts zei vorig jaar: de enige manier 
om hier vanaf te komen is een operatie.'

Na die operatie begint Ollongren weer, net voor Prinsjesdag en de 
algemene politieke beschouwingen. Maar: 'Ik moest mezelf voortslepen: op 
wilskracht lukte het net, maar dat was het dan ook.'


Werd u niet een beetje moedeloos?

'In plaats van dat ik steeds wat beter werd, ging ik me steeds slechter 
voelen. Dat vond ik wel raar. De kno-arts wilde dat er andere dingen 
werden onderzocht. Hij is bloedonderzoek gaan doen en heeft wat 
gevonden. Ik werd doorgestuurd naar een internist. Daarna ging ik naar 
het AMC, naar een endocrinoloog (specialist die complexe 
hormoonaandoeningen onderzoekt, red.) Hij vond uiteindelijk het verband 
tussen mijn chronische ziekte en de kwaal. De bijnier werkte niet goed 
meer, waardoor ik onvoldoende cortisol voor mijn afweersysteem 
aanmaakte.'


U zit in de achtbaan van de Haagse politiek, dan moet u eruit.

'Ik begreep dat ik echt moest worden vervangen. Want ik zat ook in een 
traject om uit te zoeken of er iets anders aan de hand was. Ik was 
hartstikke ziek en kon ook niet zo heel erg veel meer. Ik heb er in 
eerste instantie met Raymond Knops (CDA) over gesproken. De 
staatssecretaris op BZK is een logische vervanger. Maar hij en ik waren 
het er snel over eens dat de hele portefeuille niet te doen zou zijn, 
want hij heeft ook nog zijn eigen portefeuille.'


Het kabinet werd een beetje verbouwd om uw ziekte heen.

'Een week voordat de vervangingsregeling inging, zijn we erover gaan 
praten. Het was mijn portefeuille, ik vond het erg belangrijk dat ik op 
een goede manier kon worden vervangen. Sommige dingen lagen voor de 
hand: de AIVD ging naar CDA-minister Bijleveld, want die doet ook de 
MIVD. Het vicepremierschap naar minister Wouter Koolmees, dat was ook 
geen hersenkraker. Het ging vooral over de vakportefeuille BZK, die was 
voor Knops. En de vakportefeuille Wonen ging naar D66-staatssecretaris 
Stientje van Veldhoven.'


U had geen idee hoe lang u ziek zou zijn.

'Ik vroeg: 'Wat is nou realistisch, wanneer kan ik weer beginnen?' Ik 
heb nu geleerd dat artsen dat ook niet weten. Daar kunnen zij niets aan 
doen, het menselijk lichaam is geen machine.'


Bent u bang geweest dat u niet meer zou terugkeren?

'Ja, maar ik wil dat een beetje relativeren. Ik ben nu gewoon weer aan 
het werk en iedere dag kijken we naar statistieken hoeveel mensen aan 
corona zijn overleden. Vlak voor kerst kreeg ik de definitieve diagnose. 
Toen was ik erg opgelucht, ik dacht: ah, nu weet ik precies wat het is. 
Ik bleek ook nog iets aan mijn schildklier te hebben, dat was bijvangst 
van het onderzoek. Daar kreeg ik ook nog medicijnen voor. Vlak na kerst 
was ik dus heel optimistisch, dat heb ik ook laten weten aan collega's 
in het kabinet.'


Heeft politiek Den Haag een menselijk gezicht getoond tijdens uw ziekte?

'Het was echt hartverwarmend. Den Haag is op zo'n moment een ontzettend 
menselijk bedrijf. Ik heb ongelooflijk veel steunbetuigingen gehad, 
kaartjes, bloemen en attenties. Op een gegeven moment dachten mijn 
kinderen eerst dat Ferd Grapperhaus op de stoep stond; dat was niet zo, 
het was zijn chauffeur die iets kwam afleveren. Die twee lijken op 
elkaar. Mona Keijzer stond hier ineens in de woonkamer met paaseitjes, 
dat was echt fantastisch. Vanuit de Tweede Kamer door de partijen heen 
en alle collega's hebben op verschillende manieren belangstelling 
getoond. En ook de collega's die me vervingen, die dachten na kerst 
klaar te zijn, deden het toch weer langer. Ik vond dat heel collegiaal 
en warm.'


Hebt u door uw ziekte de Haagse politiek leren relativeren?

'Het zijn natuurlijk cliches; gezondheid is het belangrijkste wat er is, 
je familie en je gezin, maar het is wel allemaal waar. Als dat 
automatisch doorgaan met 130 kilometer per uur op de automatische piloot 
niet meer gaat, dan moet je wel relativeren. Ik heb er ook nog iets 
anders van geleerd, hoe belangrijk werk voor me is. Ik ben niet een 
compleet mens zonder werk. Daar word ik best heel ongelukkig van. Ik ben 
dus ontzettend blij dat ik weer aan het werk ben.'


U hebt uw comeback een paar keer moeten uitstellen. Is dat gekmakend?

'Ja, zeker in die laatste periode. In de week van het niet meer handen 
schudden kwam ik terug, maar aan het einde van de week was het advies: 
thuisblijven, want je zit in een risicogroep. Toen raakte ik ontzettend 
gefrustreerd dat ik niet kon helpen.'


Hebt u nog gemarkeerd met de vervangers dat het voorbij was?

'Ik heb ze allemaal gesproken en bedankt. Ik vind het fantastisch dat we 
toch als team opereren. Dat het niet op de persoon hangt, maar op de 
afspraken. Ik heb ze een boek gegeven dat bij hen afzonderlijk paste. 
Daarin heb ik een opdracht voor ze geschreven. Alleen Wouter Koolmees is 
nog een poosje langer doorgegaan als vicepremier, dus voor hem heb ik 
vorige week een doosje rode wijn in zijn dienstauto laten zetten.'


Bent u helemaal beter?

'Iedere arts zegt: rustig beginnen. Maar ik heb tegen mijn arts gezegd: 
ik kan niet rustig beginnen. Het is alles of niets. Daarom vond ik het 
spannend. Als je er zo lang uit bent geweest, ben je het in fysieke zin 
niet meer gewend. Maar nu ben ik zes weken verder en kan ik zeggen dat 
het echt goed gaat. Het gaat met sprongen vooruit, de belastbaarheid, de 
conditie. En mijn werk geeft ook een mentale boost. Maar ik zit voor 
mijn leven vast aan bepaalde medicijnen tegen de auto-immuunziekte. En 
het probleem met de aanmaak van cortisol gaat langzaam maar zeker de 
goede kant op.'


In juni wordt de kandidaatstelling voor het D66-lijsttrekkerschap 
opengesteld. Wat gaat u doen?

'Alles op zijn tijd. Ik ben in april teruggekomen als minister, in mei 
als vicepremier, er komt ook wel weer een moment waarop ik daarover iets 
zeg. Ik wil het stap voor stap doen.'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.