[D66] Tegengeluid Maurice de Hond over Covid-19 (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #231)

[edebets1 at euronet.nl]

Als ik de gebeurtenissen van de afgelopen dagen inzake Corona zie, moet ik de Hond op een aantal punten gelijk geven:

- Het blijkt dat de besmettingen buiten (open lucht) veel minder snel gaan dan binnen: Zie gebeurtenissen Hemelvaartsdag, zie gebeurtenissen met de demonstratie op de Dam die volgens RIVM maatstaven verboden had moeten worden.
- Er wordt, zo zie ik om mij heen op kantoren meer aandacht gelegd op het 1,5 meter houden, eenrichtingverkeer en kuchschermen dan op goede filtering van de Airco. Vaak is het zo dat ramen niet eens open kunnen.
- Het toelaten van publiek bij voetbalwedstrijden waar een schreeuwverbod geldt is de grootste waanzin die ik ooit gehoord heb. Dit valt niet te handhaven. Gevulde stadions zijn na binnenruimte de plaatsen waar de grootste kans op verspreiding bestaat.

Maar Rutte c.s. gaan gewoon op de ingeslagen weg door. Het allerdomste is dat er geen enkele tegenwerping gemaakt wordt tegen Boris Johnson die doodleuk de grenzen tussen UK en EU op 8 Juli weer openzet terwijl het virus in Engeland nog lang niet uitgewoed is. We krijgen dus over een week weer besmettingsbronnen binnen die afkomstig zijn uit een land dat door BuZa geclassificeerd is met code oranje (Nederlanders mogen daar alleen voor noodzakelijke reizen heen). Hoe dom wil je het hebben? 
Johnson had beter een voorbeeld kunnen nemen aan zijn collega Ardern in Nieuw Zeeland (ook een eiland staat en makkelijker af te sluiten) en de hele boel in lockdown moeten gooien totdat het virus ook uit de UK verbannen was (althans op hetzelfde niveau was als in NL). 

Ernst Debets/
Zaanstad


-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: D66 <d66-bounces at tuxtown.net> Namens Dr. Marc-Alexander Fluks
Verzonden: zaterdag 27 juni 2020 16:59
Aan: D66 <d66 at tuxtown.net>
Onderwerp: [D66] Tegengeluid Maurice de Hond over Covid-19 (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #231)

Bron:   Algemeen Dagblad
Dstum:  27 juni 2020
Auteur: Sander van Mersbergen & Marcia Nieuwenhuis
URL: 
https://www.ad.nl/binnenland/maurice-de-hond-ze-zitten-er-gewoon-naast-dat-heb-ik-aangetoond~a25e21c2/
Ref:    https://www.youtube.com/watch?v=yKqnvvJBb5c
         https://www.youtube.com/watch?v=E4j0T13HQSU


Maurice de Hond: 'Ze zitten er gewoon naast, dat heb ik aangetoond'
-------------------------------------------------------------------

Opiniepeiler Maurice de Hond (72) is uitgegroeid tot de held van alle Nederlanders die af willen van de 1,5 meter. Maar de gevestigde orde negeert hem, en dat steekt. 'Ik onderbouw mijn stukken beter dan bijna iedereen die op tv komt.'

De momenten waarop de naam van zijn op 3 juni overleden zoon Marc valt, zijn de enige waarop Maurice de Hond stilte verkiest boven praten. 
Bravoure maakt plots plaats voor kwetsbaarheid. Het zijn zeldzame rustpunten in een bijna drie uur durend gesprek, dat zich misschien nog wel het beste laat omschrijven als een introductie in het corona-evangelie van De Hond. Zijn gloedvolle betoog begint al beneden in de lift, onderweg naar zijn ruime, sfeervolle penthouse met uitzicht op de Amstel. Het stopt pas als zijn vrouw Mari hem vanuit een andere kamer belt, met de vraag of het interview nu niet lang genoeg geduurd heeft.

Met de 34 jaar jongere Mari, die hij in 2001 op Cuba leerde kennen, heeft De Hond een 11-jarige dochter, Daphne. Zij ondervindt aan den lijve hoezeer haar vader zich in het coronadossier heeft vastgebeten. 
Ondanks het opheffen van de intelligente lockdown gaat ze nog steeds niet naar school. De schoolleiding ventileert niet, want dit staat niet in het protocol voor basisscholen. Maar volgens vader Maurice zijn leerlingen daardoor in gevaar. Sterker nog: door het ventilatiebeleid zijn er in zijn ogen onnodig veel doden gevallen. Als we niet uitkijken worden dat er volgens De Hond nog veel meer. Daarover later meer.


Noodlot

Op de grote woonkamertafel ligt een half afgemaakte Jan van Haasteren-puzzel, een project van Mari. De Hond - rood-wit-blauw geruit bloesje, gympen met losse veters - schenkt zijn gasten een glas water in en neemt plaats.

Goed, over Marc dus. 42 was hij nog maar. Een ongeneeslijke vorm van blaaskanker werd hem fataal. Het was niet de eerste keer dat het noodlot hem trof. Op zijn 25ste raakte Marc verlamd door een een medische fout bij een operatie. Als presentator, theatermaker en rolstoelbasketballer werd zijn zoon een boegbeeld voor mensen met een beperking.


Hebben jullie tijdens zijn laatste levensfase hinder ondervonden van de coronamaatregelen?
'Ja. In de laatste maanden van zijn leven zijn we zes weken op afstand gebleven. Hij was doodsbang dat hij besmet zou raken en daardoor naar het ziekenhuis zou moeten. Dan kon hij geen afscheid nemen van zijn familie.'


Is dat een discussiepunt geweest?

'Nee, ik respecteerde zijn wens, omdat ik zijn angst begreep. Hij lag in die tijd wel vier keer in het ziekenhuis met koorts. We hebben elkaar in de tuin gezien, door het raam. Maar ik vond toen al dat die voorzichtigheid niet nodig was. Ik heb hier verschillende luchtbevochtigers staan, hij had er thuis ook zes, en zijn woning was goed geventileerd. Dan is er geen risico. Later hebben we elkaar wel weer gewoon gezien. Maar ik heb hem door de belemmeringen zes weken lang niet kunnen knuffelen.'

Op de vraag of zijn persoonlijke pijn ervoor zorgt dat hij nu zo fel is, reageert hij beslist. 'Nee, nee, nee, dat heeft er helemaal niks mee te maken.' Feit is dat hij zich de afgelopen maanden als een bezetene op het coronadossier heeft gestort. Het leverde hem fans op, een nog immer groeiende schare. Een optreden bij de online talkshow Cafe Weltschmerz telt op YouTube kreeg ruim een half miljoen weergaven. Dagelijks krijgt hij naar eigen zeggen honderden mails. 'Mensen bedanken me. Na het lezen van je blog durf ik eindelijk weer naar buiten, schrijven ze dan bijvoorbeeld.'


Halve amateurs

Bij topvirologen, inmiddels halve BN'ers, wekt zijn opstelling juist ergernis. Inhoudelijk is er kritiek - ze vinden hem eenzijdig en veel te stellig - maar het gaat ook om de vorm. Op zijn website worden ze als halve amateurs weggezet. De Hond beschuldigt RIVM-modelleur Jacco Wallinga van het verspreiden van leugens. Marion Koopmans, toch een internationaal erkend virologe, debiteert volgens De Hond redeneringen 'van basisschoolniveau'. Leden van het Outbreak Management Team, die deze site sprak, stellen dat de opiniepeiler annex viroloog op deze manier elke genuanceerde discussie onmogelijk maakt.

Als De Hond dit hoort, moet hij zichtbaar moeite doen om niet in woede uit te barsten. Met duim en wijsvinger pakt hij zijn neus vast, en schudt nee. Hij legt zijn hand op zijn borst en hapt naar adem. 'Ik vind het zo vals dat ze dat zeggen. Ik heb op een nette manier geprobeerd om de discussie aan te gaan. Ik voorzag in maart dat er onnodig mensen dood zouden gaan in zorginstellingen door ventilatiesystemen. Er moet van hem zoveel mogelijk frisse lucht van buiten naar binnen en bij lucht die gecirculeerd wordt moet het virus onschadelijk worden gemaakt, bijvoorbeeld door filters. Hoog in de politiek heb ik gesmeekt om handelend op te treden of me achter de schermen met mensen van het RIVM te laten praten. Via Asscher, via Van Rijn, via Rutte. Maar het antwoord
was: het RIVM en het OMT bepalen zelf met wie ze praten. En dan zeggen ze nu dat mijn toon te fel is om een gesprek aan te gaan!'


U vindt dat u recht hebt op een plek 'aan tafel'. Maar waarom? U bent een van de zeventien miljoen burgers in Nederland.

'Wacht even. Ik ben wetenschapper, sorry hoor. Ik onderbouw mijn stukken beter dan bijna iedereen die op tv komt. Die roepen vaak maar wat. Ik doe het altijd op basis van studies. Eind april schreef ik een blog over de zeer kleine kans op besmettingen in de buitenruimte. Op basis van twee nieuwe studies, een Chinese en een Amerikaanse, en andere inzichten, bijvoorbeeld het feit dat er op Lesbos geen grote uitbraak was, concludeerde ik dat er buiten amper besmettingsgevaar was. 's Avonds lieten ze dat bij Op1 zien. Jan Kluytmans (arts-microbioloog,
red.) zat daar aan tafel en noemde het 'een mening'. Ik werd afgemaakt op sociale media. Terwijl, als er iemand zomaar een mening gaf, was hij het.'

De Hond is al sinds Hemelvaartsdag (21 mei) niet meer in een van de grote talkshows verschenen om over het coronavirus te praten. Kranten bellen amper. Het steekt hem. 'Media laten hun oren hangen naar de usual suspects. In het begin begrijp ik dat, die mensen hebben meer ervaring, hebben ervoor gestudeerd. Maar op een gegeven moment ontdek je dat het ook maar mensen zijn. En ze zitten er gewoon naast, dat heb ik allang aangetoond. De Marion Koopmansen van deze wereld blijven mensen bang maken voor een tweede golf, blijven waarschuwen om toch vooral uit te kijken als ze buiten zijn. Terwijl dat allang niet meer nodig is. Ik vind het verschrikkelijk dat relevante info nu niet naar buiten komt en veel mensen onnodig bang thuis zitten.'


Kunt u het zich voorstellen dat mensen moesten wennen aan Maurice de Hond als viroloog? Ze kennen u van de Steve Jobs-scholen, de Deventer moordzaak, de millenniumbug: avonturen die niet allemaal succesvol afliepen.

'In het begin misschien wel. Angela de Jong schreef nadat ik op tv was dat ik me weer moest terugtrekken achter mijn Ikea-bureautje. Maar journalisten moeten mij op mijn werk beoordelen, niet op de persoon. 
Kijk dan naar mijn stuk en zeg waar ik de mist in ga.'

Tijd voor de inhoud. De centrale stelling van De Hond is kortweg dat het RIVM er bij de analyse van de verspreiding van het coronavirus helemaal naast zit. Dat is nogal een stelling: het hele overheidsbeleid is erop gebaseerd, evenals de maatregelen die genomen worden om te voorkomen dat er een nieuwe uitbraak komt. Het RIVM stelt in de officiele standpunten dat besmettingen vooral plaatsvinden via 'grote' druppels, die vrijkomen bij hoesten of niezen. De 1,5 meterregel komt daaruit voort, en het gebruik om elkaar geen handen te geven of te knuffelen.

De Hond ziet het anders. Hij stelt dat het virus vooral besmettingen oplevert via hele kleine druppels, die vrijkomen als mensen zingen en praten. In slecht geventileerde binnenruimtes met een lage luchtvochtigheid blijven deze druppeltjes zweven, is zijn stelling, en ademen andere mensen deze microdruppels - aerosolen genaamd - weer in. 
En als ze dat gedurende een lange tijd doen, worden de longen geinfecteerd. Dat kan met veel mensen tegelijk gebeuren, op zogeheten superspread-events. Aerosolen, stelt De Hond, zijn verantwoordelijk voor
95 procent van de coronabesmettingen. In de loop der tijd bouwde hij in zijn hoofd een soort model dat waterdicht verklaart waarom aerosols de hoofdrol spelen in de verspreiding van het virus - dat is althans zijn overtuiging.


Wanneer dacht u: ik bijt me vast in het coronavirus?

'In januari zag ik dat er iets bijzonders aan de hand was in Wuhan. Ik ben nieuwsgierig aangelegd, en ben gaan lezen. In de tweede week van februari was ik ervan overtuigd dat het groot zou worden. Toen heb ik zelf een aantal voorzieningen getroffen. Ik heb meer cash in huis gehaald, meer eten, meer medicijnen, mondkapjes.'


Hoe zien uw dagen er sindsdien uit?

'Ik word meestal rond een uur of vier wakker. Dan kijk ik naar de reacties op mijn blog, en lees ik de nieuwe wetenschappelijke studies waar lezers me over tippen. Als er iets nieuws en interessants verschijnt, weet ik het binnen een uur.'


U staat 's morgens om vier uur op?

'Ja. Ik heb weinig slaap nodig, meestal ga ik rond half twaalf naar bed. 
Tot 1981 had ik altijd het gevoel dat ik acht uur nodig had. Als het de ene nacht zeven uur was, moest het de volgende dag negen zijn. Ik weet nog precies de dag waarop het veranderde. Ik kreeg een computer die vanuit huis verbonden was met kantoor. Ik vond het fascinerend. 
Sindsdien weet ik dat als je echt vol adrenaline ergens mee bezig bent, je niet zoveel slaap nodig hebt.'


Wat ontdekte u tijdens uw nachtelijke zoektochten?

'Ik ben sociaal geograaf. Ik kijk naar patronen. In mijn hersens ontstaat een soort model. Als ik dan data zie, dan weet ik of het past of niet. Als het niet past weet ik: of ik moet mijn model aanpassen, of ik moet de studie nog eens heel goed bekijken omdat er wellicht iets fout is gegaan. Ik zag dat corona tot begin maart vooral uitbrak in landen waar het wat kouder was, waar normaal ook de griep heerste. In de tweede week van maart kwam er een wetenschappelijk onderzoek dat mijn gevoel onderbouwde. De uitbraken vonden plaats op plekken waar het tussen de 4 en 11 graden was, en waar de luchtvochtigheid op dat moment laag was, minder dan 6 gram per kilogram.'

De Hond, die meteen toegeeft dat hij tot die tijd niks wist van luchtvochtigheid en het eventuele verband met virussen, vervolgt zijn betoog. Daarin knoopt hij de ene studie aan de andere, springt hij over naar het verband tussen luchtvochtigheid en het traditionele griepvirus, gaat het over Japanse onderzoekers, Zweedse, Amerikaanse. Hij vertelt over uitbraken in Irak, Denpasar (Indonesie) en Qatar, inclusief de data waarop die plaatsvonden. Vriend en vijand geven toe: De Hond is verrekte slim, en weet waar hij het over heeft.


Tekentafel

Toen er plots uitbraken waren op plaatsen waar het warmer was dan 11 graden, moest zijn model terug naar de tekentafel. Hij ontdekte vervolgens - onder meer met behulp van Wikipedia - dat besmettingsaantallen in Ecuador en Brazilie vijf dagen na een enorme hoosbui en onweer explodeerden. Met behulp van zijn Cubaanse vrouw, bekend met Latijnse gebruiken, vond hij een verklaring. 'Als het regent, gaan mensen met zijn allen binnen zitten. De ramen staan dan wel open, maar het regent zo hard dat de lucht niet weg kan: buiten hangt een soort regengordijn. De ventilator vaak uit, uit angst voor kortsluiting. 
Daardoor ontstaat een situatie waarin aerosolen kunnen blijven hangen.'

Het is het type knip- en plakwetenschap waar wetenschappers van gruwen. 
Er kan op het eerste oog wel een verband zijn, zeggen zij, maar toon eerst maar eens aan of dat verband causaal is, of het ene echt leidt tot het ander. Over het heilige geloof van De Hond in de rol van aerosolen zijn de meningen op zijn zachtst gezegd verdeeld. Hard, wetenschappelijk bewijs voor de claim ontbreekt, wordt gesteld.


Zeer beperkt

Sommige virologen geloven er helemaal niet in, sommigen een beetje. 
RIVM-topman Jaap van Dissel, voorzitter van het OMT: 'Aerosolen bestaan uit grotere en kleinere druppeltjes. Onze opvatting is dat de rol van kleine druppeltjes in de verspreiding van het virus zeer beperkt is. Als verspreiding alleen aerogeen was, dat wil zeggen door die kleine druppeltjes die lang in de lucht blijven hangen, dan waren we nu nog lang niet zover geweest met de bestrijding van het virus. Tegelijkertijd is het prima als iemand als Maurice de Hond ons scherp houdt.'

Virologen wijzen erop dat in kleine druppeltjes maar weinig besmettelijk materiaal zit. De meeste steun vindt De Hond nog bij Christian Drosten, de Duitse topviroloog die een cultstatus heeft bij aanhangers van de aerosolen-theorie. Hij stelt dat besmetting via aerosolen een belangrijke rol speelt, misschien zelfs een grotere dan besmetting via druppels. De algehele teneur: aerosolen kunnen een rol spelen, maar zeker niet in de mate die De Hond beweert.


Gezond verstand

Maar, vraagt De Hond zich op zijn beurt af: kan Nederland het zich wel permitteren om in deze crisis op keihard wetenschappelijk bewijs te wachten, terwijl in andere landen die mening al veel verder is verschoven? 'Ab Osterhaus zei het nog in jullie krant. Over aerosolen is misschien nog niet alles bekend, maar je gezond verstand zegt dat er een verband is. Hou daar dan rekening mee!'

Nieuwe grote uitbraken worden door De Hond allemaal geanalyseerd, en getoetst aan zijn model. 'De situatie in slachthuizen kun je er precies mee verklaren, want dat gebeurt wereldwijd. Dat ligt niet aan de woon- of vervoersomstandigheden, anders zou het ook in andere sectoren wel gebeuren. Het ligt aan de lage temperaturen waarin mensen werken, waardoor het virus lang in de lucht kan blijven zweven. De Duitse autoriteiten houden daar inmiddels rekening mee. En neem de zangkoren, waar tientallen mensen tegelijk besmet raken. We kennen wereldwijd meer dan vijfhonderd superspread-events, waarbij meer dan honderd mensen besmet zijn geraakt. De aerosoltheorie verklaart waarom. Maar omdat Koopmans en Van Dissel daar niet aan willen, blijven ze maar roepen dat dat gebeurt omdat mensen samen koffie stonden te drinken. Het is gewoon niet logisch, en ze tonen ook niet aan dat het klopt wat ze zeggen.'


Schoen naar de tv

In huize De Hond is het een verhitte bedoening, dezer dagen, en dat komt niet alleen door het weer. Als hij de door hem inmiddels bijna verachte virologen op het scherm ziet verschijnen - 'de meesten zijn overigens heel aardig' - heeft hij naar eigen zeggen regelmatig de neiging een schoen naar de tv te gooien. 'Bijvoorbeeld op de dag dat bleek dat Hemelvaartsdag helemaal niet tot extra besmettingen had geleid. Ik
dacht: nou, vanavond zullen ze op tv wel vertellen dat mensen niet meer bang hoeven te zijn om naar buiten te gaan, wellicht dat de 1,5 meter daar kan vervallen. Maar toen zat Koopmans er, om te vertellen over de tweede golf in Iran, nota bene.'


Waarom heeft u er zo'n moeite mee dat mensen tot voorzichtigheid worden aangespoord?

'We plegen harakiri op onze samenleving', zegt hij, verwijzend naar de samoerai-traditie waarbij zelfmoord gepleegd werd met het eigen zwaard. 
'Door mensen zo bang te maken, beinvloeden we hun gedrag. Ze durven niet naar buiten, niet naar een restaurant. Dat je dat half maart deed: 
prima. Toen ging het heel hard met de besmettingen, en mensen waren oprecht bang. Half april was er al minder aanleiding toe. Maar dat je het in juni nog doet... Het heeft zoveel consequenties: economisch en sociaal en voor de volksgezondheid. Dit is de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Het is ieders plicht om mensen goed te informeren. 
Op dit moment is het virus gewoon weg. Toch worden mensen bang gemaakt. 
Dat ontgaat mijn logisch brein, daar word ik ongeveer gek van.'


Wat gebeurt er dan, in uw hoofd?

'Vergelijk het maar met iemand die constant met een krijtje op een bord schrijft, dat het zo piept dat je hele lichaam het voelt. Hoe durf je dit te zeggen, denk ik dan. Als je niet beter weet, oke. Maar je bent een wetenschapper...'


U stelt dat het RIVM een schip bestuurt dat keihard op een rots afvaart. 
Daarmee maakt u mensen toch ook bang?

'Nee, dat is gewoon de beschrijving van een situatie. Het RIVM vaart met oude zeekaarten. Ze blijven uitgaan van besmetting door grote druppels. 
Daarmee nemen we gigantische risico's. Als we voor november niet alle ventilatiesystemen aanpassen in de strijd tegen corona, komen er weer grootschalige nieuwe besmettingen. We moeten deze maanden besteden om alle zorginstellingen, kantoren, bioscopen, theaters, et cetera coronaproof te maken. Maar er gebeurt niks.'

De Hond wil niets liever dan de discussie aangaan met de mensen die het nu voor het zeggen hebben. Hij wil ze overtuigen om zeker buiten onmiddellijk de 1,5 meterregel af te schaffen, en in plaats daarvan werk te maken van ventilatierichtlijnen. Hij wil ze vertellen dat ze hun dataverzameling niet op orde hebben, dat het voor een goede beheersing van het virus essentieel is dat de GGD beter registreert, zodat als het ergens misgaat meteen gericht wordt gehandeld. 'We accepteren dat er nieuwe ziekenhuisopnames worden gemeld die in werkelijkheid twee maanden oud zijn. We zijn drie maanden verder en de GGD's en het RIVM doen qua dataverzameling nog niet eens de basale dingen goed.'


Gelijk

Het mag duidelijk zijn: degene die op zijn uitnodiging ingaat, zal een tot de tanden gewapende man tegenover zich treffen. De Hond is nogal overtuigd van zijn eigen gelijk, en van de juistheid van zijn analyses. 
Als hij gewezen wordt op een nogal stevige stelling in zijn blog over besmettingen in Zuid-Holland, waarin hij zonder waterdichte onderbouwing het RIVM en deze krant te kakken zet, volgt een discussie van liefst dertien minuten. Die eindigt niet met een mea culpa en ook niet met de conclusie dat alle partijen hun werk misschien iets beter hadden kunnen doen. De Hond blijft erbij dat hij toch in elk geval het 'minst ongelijk' had.

'Mijn vader vergeet soms dat je een publiek ook voor je moet winnen', zei zoon Marc onlangs in de Volkskrant, in zijn afscheidsinterview. 'Hij gaat op een berg staan en roepen: 'Ik heb gelijk, ik heb gelijk!' 
Terwijl het helpt als je dan ook een beetje sympathiek overkomt. Maar ik ben ongelooflijk trots op hem. Hij weet wel degelijk hoe het echt zit.'


U bent 72. Waarom gaat u eigenlijk niet lekker op uw balkon zitten?

'Gedurende de grootste crisis die Nederland kent sinds 1945? Ik vind het verschrikkelijk om te zien dat duizenden mensen onnodig doodgaan. 
Driekwart van de sterfgevallen in de verzorgingshuizen was te voorkomen geweest, als we in maart al naar de rol van ventilatie hadden gekeken. 
Ik zou mezelf niet in spiegel kunnen aankijken als ik niks deed. Mijn vrouw Mari begrijpt dat, en Marc begreep het ook.'


Zou u ja zeggen als het RIVM u een baan aanbood?

'Een baan? Ik zou het vrijwillig doen. In het belang van Nederland. Ik zeg niet dat ze overal naar moeten luisteren, maar ik heb zoveel kennis...'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.
_______________________________________________
D66 mailing list
D66 at tuxtown.net
http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66