[D66] RIVM/OMT/Overheid blijft eigenwijs en halsstarrig tegen mondkapjesplicht (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #258)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  29 juli 2020
Auteur: Annemieke van Dongen
URL:    
https://www.ad.nl/dossier-coronavirus/nederland-ontkomt-niet-aan-mondkapjesplicht-om-lockdown-te-voorkomen~a3986116/


'Nederland ontkomt niet aan mondkapjesplicht om lockdown te voorkomen'
----------------------------------------------------------------------

Het Nederlandse kabinet wil vooralsnog niet aan een landelijke 
mondkapjesplicht in de openbare ruimte. Maar op drukke plaatsen zal ons 
land toch voor een verplichting gaan kiezen, voorspelt de Belgische 
viroloog Marc Van Ranst. 'We vragen mensen niet een steen van tien kilo 
om hun nek te dragen, het is maar een mondkapje.'

In Belgie zijn mondkapjes sinds zaterdag verplicht in winkels en drukke 
openbare ruimtes. Zo mag je in Antwerpen, het centrum van Brugge en 
toeristische kustplaatsen zonder mond- en gezichtsbedekking de straat 
niet meer op. De druk op het Nederlandse kabinet om - in navolging van 
veel andere Europese landen - mondkapjes verplicht te stellen, is 
afgelopen week fors toegenomen. Gisteravond werd duidelijk dat het 
kabinet voorlopig niet voor een landelijke mondkapjesplicht kiest.

'Net als in Belgie gaat de coronacurve in Nederland sinds 10 juli weer 
omhoog. Als het aantal besmettingen blijft stijgen, ontkomen jullie ook 
niet aan een mondkapjesverplichting. De andere maatregelen zijn 
uitgeput. Tenzij je een complete lockdown wilt, maar die wil natuurlijk 
niemand', zegt Marc Van Ranst, hoogleraar virologie aan de KU Leuven en 
een belangrijke adviseur van de Belgische gezondheidsautoriteiten.


Mondkapjes hebben weinig nut, stellen het RIVM en het Outbreak 
Management Team: ze voegen niks toe aan de belangrijkste 
coronapreventiemaatregel: 1,5 meter afstand houden. Daar denkt u anders 
over?

'Jazeker. Een mondkapje beschermt niet degene die het draagt, maar 
anderen. Het zorgt ervoor dat het aantal druppeltjes dat in de lucht 
komt vermindert, en daarmee de vorming van het aantal aerosolen die 
virusdeeltjes bevatten. Met name binnenshuis, op plaatsen waar de 
ventilatie niet optimaal is, komen als mensen hoesten of luid spreken 
via die weg virusdeeltjes vrij. Bieden mondkapjes daar 100 procent 
bescherming tegen? Nee. Mondkapjes elimineren de risico's niet, maar 
reduceren ze wel.'


Volgens de prominente Nederlandse viroloog Marion Koopmans werken 
mondkapjes juist averechts: mensen die ze dragen zouden minder afstand 
houden. En wie ziekteverschijnselen heeft, moet gewoonweg thuis blijven.

'In Belgie zien we dat mensen met een mondkapje op evenveel afstand 
houden. En zeker, zieke mensen moeten thuisblijven. Maar er is ook 
bewijs dat mensen superverspreiders van het coronavirus kunnen zijn 
voordat ze ziekteverschijnselen hebben, of zonder dat ze die ooit 
krijgen.'


In Nederland zijn gebieden waar amper besmettingen zijn, zoals in de 
noordelijke provincies. Dan is een algemene mondkapjesplicht toch een 
zeer ingrijpende maatregel?

'Ik raad geen enkele autoriteit aan om mondkapjes overal en altijd 
verplicht te stellen. Als je om elf uur 's avonds je hond uitlaat, heeft 
een mondkapje geen enkel effect. Maar op markten, in drukke 
winkelstraten en in amusementsparken ligt dat anders.'

'Het kan een politieke keuze zijn om regionaal verschil te maken. 
Anderzijds: als er in zo'n dunbevolkt gebied dan toch gevallen opduiken, 
moet je de regels alsnog aanpassen, of ben je misschien al te laat. Bij 
ons in de Ardennen zijn ook dorpen waar geen coronabesmettingen zijn, 
maar waar je toch een mondkapje op moet bij de bakker. Kijk, we vragen 
mensen niet om een steen van tien kilo om hun nek te dragen. Het is maar 
een mondmasker. Natuurlijk, er is niemand die het prettig vindt om 
daarmee rond te lopen, zeker niet in de zomer. Maar het went. Vergeet 
niet dat de discussie over mondkapjes begon in een tijd dat ze nog amper 
verkrijgbaar waren en er een lockdown was; er waren amper mensen op 
straat. Maar inmiddels is de situatie anders. Mondkapjes zijn overal 
verkrijgbaar. In Belgie verspreiden supermarkten ze tegen kostprijs, de 
winst gaat naar een goed doel. Er is een patroontje gepubliceerd, door 
mij goedgekeurd, dat door miljoenen mensen is gebruikt om zelf een 
mondkapje te maken. Overal zijn mondkapjes met een grappige opdruk 
verkrijgbaar. Als je in bepaalde modewinkels een jurkje koopt, krijg je 
er een bijpassend mondkapje bij.'


De lockdown in Nederland was minder streng dan in Belgie, maar werkte 
minstens zo goed. Wij hadden en hebben aanzienlijk minder besmettingen 
dan jullie. Hoe verklaart u dat?

'Een deel van het verschil wordt verklaard doordat wij veel meer testen. 
In Belgie zijn tot nu toe 1.560.000 testen gedaan; een op de zeven 
Belgen heeft een coronatest gehad. In Nederland gaat het om 852.000 
testen, ofwel een op de twintig Nederlanders. Wij testen drie keer 
zoveel en vinden drie keer zoveel gevallen. Ik wil niet zeggen dat het 
virus in beide landen even ver is verspreid; in Belgie is het wel iets 
verder. Wij hebben veel meer introducties van het virus gehad uit 
Noord-Italie. Onze voorjaarsvakantie viel eerder, toen we nog niet 
wisten dat het coronavirus in Europa was. Veel Belgen gingen op 
skivakantie. In Nederland is 1 procent van de geteste mensen positief, 
in sommige wijken van Antwerpen is dat 13 procent.'


U riep mensen op om Antwerpen voorlopig te mijden. Doet u dat ook voor 
Rotterdam, waar maandag eenvijfde van alle besmettingen in Nederland 
plaatsvond?

'Nee, ik hoef geen Nederlandse rechtszaken aan mijn broek! (De Antwerpse 
horeca wil een rechtszaak aanspannen tegen Van Ranst omdat hun 
restaurants en cafes na zijn oproep leeg bleven, red.) Ik ga ook geen 
raad geven aan Nederland. Ik heb mijn handen vol aan Belgie en jullie 
hebben zelf geweldig goede virologen.'


Spreekt u die wel eens?

'Te weinig. Iedereen is gepreoccupeerd met zijn eigen land.'


En dat resulteert in de huidige wirwar van regels in de EU?

'Ja, we zijn beslist niet de Verenigde Staten van Europa. Anderzijds: zo 
best werkt de bestrijding van corona in de Verenigde Staten van Amerika 
ook niet. En zo enorm verschillen de maatregelen per land ook weer niet. 
Overal geldt het advies om handen te wassen, afstand te houden. Ja, bij 
jullie in het straatbeeld zie je nog weinig mondkapjes. Maar die komen 
er ook aan.'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.