[D66] 'Nederland wordt steeds lelijker'

[R.O.]

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederland-wordt-steeds-lelijker~b1b5a0ba/

"Het valt mij, elke keer als ik uit het buitenland terugkeer, nu vooral 
op hoe lelijk Nederland de afgelopen decennia geworden is."

'Nederland wordt steeds lelijker'

Wat de ruimtelijke ordening betreft in Nederland, regeert de saaiheid.
Thomas von der Dunk20 juni 2011, 19:28

Nederland begint meestal met een nieuwbouwwijk. Of je nu vanuit 
Duitsland of vanuit België komt, je ziet vrijwel direct aan de huizen 
waar de grens verloopt.

Nederland herken je aan de netheid en de eenvormigheid - product van 
enerzijds een centralistisch streven naar ordening en anderzijds de 
behoefte om het wonen voor grote groepen zo goedkoop mogelijk te houden.

Belgen bouwen ieder lukraak hun geheel eigen huis - en dat ziet er 
meestal niet uit, want over veel smaak beschikt de gemiddelde 
particuliere huizenbouwer aldaar niet. In Nederland zet de overheid een 
wijkje als geheel neer - en dat ziet er meestal ook niet geweldig uit, 
want over veel smaak beschikt de gemiddelde collectieve huizenbouwer 
alhier evenmin. Ginds regeert de rommeligheid, bij ons de saaiheid.

Grachtengordel
In enkele Nederlandse steden is daarom de laatste tijd geëxperimenteerd 
met meer individuele vrijheid voor de particulier. Dat komt inderdaad de 
variatie ten goede, maar niet altijd de samenhang. Alleen door tegelijk 
duidelijke kaderrichtlijnen te stellen, kan de overheid die gewenste 
stedebouwkundige samenhang bevorderen. Daarin lag ooit de kracht van de 
grachtengordel in Amsterdam: ieder bouwde er weliswaar voor zich, maar 
zeker niet voor zich lukraak.

Wat Nederland lang op België voor had, was vooral een traditie van 
ruimtelijke ordening. Daarmee kon de anders dreigende verpesting van het 
open landschap worden tegengegaan, dat in België door de eindeloze 
lintbebouwing grotendeels is dichtgeslibd.

Nederland had dat lang op België voor - nu niet meer. In het kader van 
de deregulering en de decentralisering is de ordening verloren gegaan, 
terwijl die in een overbevolkt land als het onze voor het doelmatig en 
zuinig gebruik van de ruimte noodzakelijk is. Die veelgesmade naoorlogse 
nieuwbouwwijken, die de enorme bevolkingsgroei moesten opvangen, waren 
namelijk wel redelijk compact.

Misverstand
Zij moesten dat ook zijn omdat die bevolkingsgroei inderdaad twee eeuwen 
lang enorm is geweest. Niet dankzij de migratie - een Wildersiaans 
misverstand - maar dankzij de procreatie, waarbij katholieken en 
gereformeerden nog enige decennia langer met grote gezinnen tegen elkaar 
op hebben geboden dan elders in Europa gangbaar was.

In SGP-kring weten ze overigens ook vandaag nog van wanten, wat 
verklaart dat die partij dankzij natuurlijke aanwas ondanks geloofsafval 
electoraal nauwelijks krimpt.

Toen in 1815 Willem I met het Verenigd Koninkrijk begon, waren er drie 
miljoen Belgen en twee miljoen Nederlanders. Het aantal Belgen bedraagt 
nu ruim tien miljoen - 3,5 keer zo veel. Het aantal Nederlanders is 
echter verachtvoudigd tot liefst zestien miljoen. Dat heeft geen enkel 
ander volk ons nagedaan; zo is het aantal Fransen in dezelfde tijd 
slechts ruim verdubbeld.

Fransen mogen dan de naam hebben grote versierders te zijn, vooral de 
Nederlanders blijken volstrekt ongeremd te hebben gecopuleerd. Gaat heen 
en vermenigvuldigt u - dat Goddelijk gebod uit Genesis 1:28 is nergens 
zo enthousiast opgevolgd als hier.

Ook het daaruit voortvloeiende gebod tot orde werd lang opgevolgd, wat 
leidde tot een vorm van ruimtelijke ordening waar Nederland, hoe 
overdreven netjes aangeharkt het soms ook wel eens kon lijken, best 
trots kon zijn.

Maar met de eenzijdige nadruk op economisch gewin is die verloren 
gegaan. In het kader van de interlokale beleidsconcurrentie heeft elke 
gemeente zijn eigen halflege kantoorpark langs de snelweg gecreëerd, 
waardoor tientallen vierkante kilometers groen tot beton zijn 
getransformeerd en het open landschap in de Randstad nagenoeg verdwenen is.

Het valt mij, elke keer als ik uit het buitenland terugkeer, nu vooral 
op hoe lelijk Nederland de afgelopen decennia geworden is. In Noorwegen 
en Zwitserland offeren ze één dal aan de industrie, en laten er 
vervolgens tien ongeschonden. Bij ons is van een dergelijke 
taakverdeling geen sprake meer: iedere gemeentebestuurder hoopt op grond 
van zijn eigen bedrijventerrein, dat zijn negorij in de vaart der 
volkeren opstuwen moet, straks aanspraak te kunnen maken op een naar hem 
vernoemd stoffig buurthuis of verlaten viaduct.

En Nederland zal in de toekomst nog lelijker worden, nu staatssecretaris 
Bleker massaal de natuur in de uitverkoop doet en na afloop van de 
kabinetsformatie het ministerie van VROM verdwenen bleek: gewoon 
opgeheven. Ook ruimtelijke ordening behoort namelijk volgens rancuneus 
Rutterechts tot de linkse hobby's die het bedrijfsleven frustreren en 
Ingrids Henk maar hinderen bij het ongeremd asfalteren. Vrijheid, blijheid!

Stofwolken
Zelfs voormalige VVD-ministers als Nijpels en Winsemius betoonden zich, 
toen de stofwolken van de formatie waren opgetrokken, over deze uitkomst 
geschokt. In een dichtbevolkt land als Nederland moet je de ruimte nu 
eenmaal ordenen om het nog een beetje leefbaar te houden.

Maar als bekend geldt voor deze coalitie van wellustige slopers van 
alles wat in decennia is opgebouwd, elke ervaringsdeskundige als een 
hopeloze mastodont.

Ruimtelijke ordening is lang als links paternalisme afgedaan. Inderdaad: 
er zit een stuk paternalisme in. Daar is ook niets op tegen. Wie daarop 
tegen is, moet ook het opvoeden van kinderen afschaffen. Dat is in 
Nederland overigens de afgelopen decennia inderdaad op grote schaal 
gebeurd. Wat dat betreft kan de Marokkaanse hangjeugd als uitstekend in 
het land van Henk en Ingrid ingeburgerd worden beschouwd.