[D66] We herkennen fascisme niet meer…

[A.OUT]

We snappen fascisme niet meer…
By
doorbraak.eu
4 min
View Original

Geplaatst op 26 februari 2020

Toen Hendrik Adams in 1966 namens de Boerenpartij van Boer Koekoek tot 
de Eerste Kamer toetrad, wist niemand wie hij was. Behalve 
VVD(!)-senator Jan Baas, die Adams herkende als Nazi-sympathisant uit de 
Tweede Wereldoorlog. Een felle woordenwisseling eindigde met een 
vuistslag. Zelfs de VVD wist toen: we dulden geen fascisme!

Nu herkent de doorsnee Nederlander geen fascisme meer, ook niet als het 
recht voor zijn neus staat. En van de VVD hoeven we al helemaal niets te 
verwachten. Recent voorbeeld: Thierry Baudet, partijleider van Forum 
voor Democratie, kondigt aan een kort geding aan te spannen tegen 
Buitenhof en presentatrice Natalie Richton. Op Twitter zag ik veel 
mensen zich hier vrolijk over maken: “Prachtig, laat het hem maar doen. 
Een kansloze zaak.” Joshua Livestro bood zelfs aan de kosten voor zijn 
rekening te nemen, omdat de rechter dan wel zou aantonen hoe racistisch 
Baudet was. Kortom, heel links én een deel van rechts was zich aan het 
verkneukelen.

Soms zijn mensen gewoon echt blind en geven ze Baudet steeds weer het 
voordeel van de twijfel. Anderen willen juist graag zien dat Baudet op 
zijn bek gaat, maar vergeten toch elke keer weer wat voor vlees ze in de 
kuip hebben. Ze stellen interviewvragen en verwachten daadwerkelijk 
antwoorden. Ze gaan in debat en denken dat dat zin heeft. Ze zien hem 
naar de rechtbank gaan en vertrouwen op het gerechtelijke systeem. We 
hebben echter te maken met een fascist, en dat maakt alles anders.

Lak aan de regels

Baudet heeft, net als Wilders, al regelmatig zijn dedain voor 
Nederlandse rechters laten blijken. Hij kreeg op tv een podium om 
tegenover Rob Jetten de Trias Politica te ondermijnen. Hij ondergraaft 
de rechtsstaat ook door mensenrechten aan te vallen. En deze Baudet zou 
nou zijn vertrouwen in een rechter stellen? In een kort geding waarvan 
menigeen bij voorbaat ziet dat die kansloos is? Hij is zelf jurist en 
heeft nota bene Theo Hiddema naast zich!

Belangrijk om altijd voor ogen te houden: fascisten hebben lak aan de 
regels. Ze spelen hun eigen spel. In de media, in de Kamer en in de 
rechtszaal. Fascisme draait om kracht en overheersing, maar tegelijk 
niet vies zijn van de underdog-positie.

Oorlog is vrede, slavernij is vrijheid, verlies is winst?

Voor de doorsnee Nederlander is het verliezen van een kort geding heel 
simpel: een verlies. Voor een fascist is het een uitgelezen kans om zich 
in slachtofferschap te wentelen en aan te tonen hoe bevooroordeeld en 
partijdig de rechterlijke macht is. Hij zal roepen dat het een politiek 
proces is, dat hij wordt gedemoniseerd, dat zijn stem (en de stem van 
Het Volk) niet mag worden gehoord.

Voor een fascist is verlies pure winst. En winst is natuurlijk ook 
gewoon winst.

Eigenlijk kennen fascisten alleen maar showprocessen. En dat is niet 
alleen wanneer zij zelf de macht hebben en daarmee judge, jury and 
executioner zijn, maar ook als zij de beklaagde zijn, of zelf een zaak 
aanspannen. Het is allemaal show en de uitkomst staat op de tweede plek. 
En wij zullen moeten doorzien dat de fascist zijn eigen spel speelt. 
Zien we hem in de context van onze eigen regels, dan krijgen we geen 
grip op hem.

Radicalisering

Bedenk ook: voor de FvD-achterban boeit het niet of Baudet racist of 
fascist genoemd wordt, en dat een rechter dat goedkeurt of zelfs 
bekrachtigt. Zij zullen niet op hem afknappen.
Wel is hun vertrouwen in de rechtsstaat na jaren propaganda al 
aangetast, waardoor hun afkeer jegens rechters nog groter wordt.

Hoe zo’n kort geding ook uitpakt, iedere uitkomst kan gebruikt worden om 
het vertrouwen in de rechtsstaat verder te ondermijnen en de FvD-kiezer 
verder te laten radicaliseren. Het minst schadelijk zou zijn wanneer het 
hele kort geding niet ontvankelijk verklaard zou worden, maar ook dat 
kan gespind worden.

We snappen fascisme niet meer

Tegenwoordig kunnen we een fascist niet simpelweg herkennen aan hoe fout 
hij was tijdens de oorlog. Eigenlijk herkennen we een Nazi überhaupt 
niet meer. Zelfs als hij met gestrekte arm marcheert met een swastika op 
zijn mouw, zijn we als maatschappij geneigd hem het voordeel van de 
twijfel te geven. Het is wellicht ironisch… En zo niet, dan is dit een 
Heel Bezorgde Burger, waar we vooral mee in gesprek moeten.

We herkennen het niet. En we kunnen allemaal wel schande spreken over de 
laatste ophef die door Baudet of Wilders gecreëerd is, maar al te vaak 
doorzien we de oude fascistische trucs en tactieken niet. In het beste 
geval uiten we kritiek maar missen we de kern, in het ergste geval zijn 
we onwetende pionnen in hun propaganda, door bijvoorbeeld een kort 
geding toe te juichen.

Natuurlijk zijn er mensen die het wel doorzien. En er zijn activisten 
die extreem-rechts feilloos in kaart brengen en hen op straat een halt 
toeroepen wanneer dat nodig is. Maar ook zij hebben niet altijd een goed 
antwoord op de fascist in de Tweede Kamer, of de fascist op TV, of de 
fascist in de rechtszaal. Welk spel spelen zij en hoe antwoord je daar op?

Andere regels, ander spel

Het verlossende antwoord heb ik helaas ook niet. Wel weet ik dat het bij 
iedere stap belangrijk is om op een meta-niveau te blijven kijken: de 
fascist volgt andere regels dan jij en ik, heeft totaal andere belangen.

Dat, en ongenadig iedere gelegenheid aangrijpen om fascisten en nazi’s 
te ontmaskeren, en te laten zien wie ze werkelijk zijn. Er komt een 
moment dat de fascist zijn hand overspeelt, zich net te veilig waant of 
even onvoorzichtig is. En dan staan we klaar…