[D66] Nederlandse natuur in grote problemen

[A.OUT]

(schijtboeren...)

WWF Living Planet Report: Nederlandse natuur in grote problemen
By
naturetoday.com
5 min
View Original

  * Populaties wilde diersoorten in agrarisch gebied zijn schrikbarend 
afgenomen: gemiddeld met 50 procent.
  * Ook populaties wilde dieren karakteristiek voor open natuurgebieden, 
zoals heide, zijn gemiddeld met 50 procent afgenomen.
  * Te hoge stikstofneerslag belangrijke veroorzaker verlies aan 
biodiversiteit.
  * In heidegebieden met zeer hoge stikstofneerslag op hoge zandgronden 
is de afname van populaties gemiddeld 70%.


Onze Nederlandse natuur op land staat er slechter voor dan ooit. Sinds 
1990 zijn populaties wilde dieren in zowel open natuurgebieden zoals 
heide, als in het agrarisch landschap, gemiddeld gehalveerd. Diverse 
vogel-, vlinder- en reptielensoorten die vroeger algemeen voorkwamen 
zijn tegenwoordig zeldzaam. Deze zorgwekkende ontwikkeling blijkt uit 
het vandaag door het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) gepubliceerde Living 
Planet Report Nederland, getiteld ‘Natuur en Landbouw Verbonden’. Het 
rapport dringt aan op een snelle en structurele vermindering van 
stikstof - een belangrijke veroorzaker van verlies aan biodiversiteit - 
om onze unieke Nederlandse natuur een kans te geven te herstellen.

Directeur Wereld Natuur Fonds, Kirsten Schuijt: “Ons landschap wordt 
monotoon en stil, zonder dat we het in de gaten lijken te hebben. Want 
heide bloeit nog steeds prachtig paars en weilanden zijn groen. Maar wie 
weet nog dat vroeger wolken vlinders op de heide te zien waren en je 
omringd werd door het geluid van vogels? En dat het boerenland een 
walhalla was voor weidevogels, bloemen en insecten? We hebben de natuur 
inmiddels zo diep uitgehold dat ons welzijn en onze welvaart in het 
geding komen. Rijke, diverse natuur is nodig voor schoon water, 
bestuiving van gewassen en natuurlijke plaagbestrijding.”

Het Living Planet Report Nederland is een publicatie van het Wereld 
Natuur Fonds, in samenwerking met diverse Nederlandse 
natuuronderzoeksorganisaties*. Het Centraal Bureau voor de Statistiek 
(CBS) publiceert de trendgegevens van dierpopulaties die aan het rapport 
ten grondslag liggen vandaag ook op het Compendium van de Leefomgeving. 
Het is de derde keer dat het WWF Living Planet Report over natuur in 
Nederland verschijnt.

Dierpopulaties in heidegebieden hardst getroffen

Dierpopulaties in open natuurgebieden, zoals heide, zijn de afgelopen 
dertig jaar sterk achteruitgegaan. In heidegebieden op hoge zandgronden 
met zeer hoge stikstofneerslag, is de omvang van dierpopulaties 
gekelderd: gemiddeld met bijna 70%. Kenmerkende planten- en diersoorten 
in die gebieden zijn slecht bestand tegen de effecten van te hoge 
concentraties stikstof. Deze hoge concentraties worden voornamelijk 
veroorzaakt door stikstofuitstoot afkomstig uit de veehouderij. Een heel 
zichtbaar gevolg is dat de heide vergrast: open plekken groeien dicht en 
unieke planten van het heidelandschap worden overwoekerd door snel 
groeiende grassen die van stikstof houden. De gevolgen voor planten 
werken weer door op dieren: veel vlinders en andere insecten zijn het 
slachtoffer van het verdwijnen van hun voedselplanten. Het tekort aan 
insecten werkt vervolgens negatief door op de insectenetende dieren, 
zoals vogels. Iconische soorten zoals korhoen en tapuit worden ernstig 
bedreigd, de duinpieper is al verdwenen en ook de boomleeuwerik lijdt 
onder de te hoge stikstofdepositie. Sterke dalers onder de vlinders zijn 
de kleine heivlinder en het gentiaanblauwtje en ook unieke reptielen 
hebben ernstig te lijden. Het afplaggen van de bodem om stikstof af te 
voeren en begrazing door schapen en runderen tegen de woekerende grassen 
heeft de afname van dieren duidelijk niet kunnen stoppen.
Agrarisch gebied: sterke daling onder broedvogels en vlinders

In agrarische gebieden zijn populaties wilde dieren gemiddeld 
gehalveerd. Van de boerenlandvogels behoren de veldleeuwerik, patrijs en 
kemphaan tot soorten die de sterkste daling laten zien. Oorzaken zijn de 
intensieve landbouw, verdroging en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. 
De achteruitgang onder vlinders van het boerenland is schrikbarend: 
onder andere door monotone weilanden met Engels raaigras zonder bloemen 
en kruiden zijn populaties met gemiddeld 60 procent afgenomen. De meeste 
soorten, waaronder de argusvlinder en het geelsprietdikkopje, komen 
alleen nog voor op dijken, bermen en akkerranden.
Bossen: dierpopulaties landelijk stabiel

In bossen bleven dierpopulaties landelijk gemiddeld stabiel. Bestaande 
bossen worden steeds ouder en krijgen meer variatie en structuur, wat 
voor veel diersoorten gunstig is. In bossen op de hoge zandgronden 
daarentegen, daalden dierpopulaties op plekken met zeer hoge 
stikstofdepositie gemiddeld met 26 procent. Toch laten bossen juist daar 
zien dat herstel mogelijk is. In gebieden waar stikstofneerslag de 
afgelopen jaren daalde richting het niveau waarbij natuur op lange 
termijn geen schade oploopt, blijkt de omvang van dierpopulaties met 24 
procent gegroeid. De boomklever, bosuil en glanskop leefden het meest op 
door de daling van stikstofdepositie.
Gezamenlijke opgave

Het Living Planet Report concludeert dat herstel van biodiversiteit 
mogelijk is maar om doorzettingsvermogen vraagt. Er zijn forse 
investeringen nodig in de kwaliteit en kwantiteit van natuur én in een 
omslag van de landbouw. Boeren hebben hiervoor steun nodig zodat zij 
kunnen omschakelen naar natuurvriendelijke kringlooplandbouw.

“We moeten opletten dat we de rekening niet bij één sector leggen”, 
aldus Natasja Oerlemans, Hoofd Voedsel en Landbouw bij het Wereld Natuur 
Fonds. “Landbouwgrond beslaat twee derde van Nederland en neemt daarmee, 
als groot leefgebied van wilde planten en dieren én belangrijke 
drukfactor op natuurgebieden, een sleutelrol in. Maar het oplossen van 
de huidige natuurcrisis is een gezamenlijke opgave, waarbij iedereen 
moet en kan bijdragen om de omslag naar een natuurvriendelijke landbouw 
daadwerkelijk mogelijk te maken voor boeren. Het WWF Living Planet 
Report laat zien dat we als samenleving het probleem niet voor ons uit 
kunnen schuiven. Het is nu tijd om het verlies van biodiversiteit te 
stoppen en te werken aan herstel van onze leefomgeving.”
Over het WWF Living Planet Report Nederland 2020

Deze derde Nederlandse editie van het WWF Living Planet Report laat zien 
hoe landbouw en natuur met elkaar samenhangen. Het rapport beschrijft de 
staat van natuur in huidig agrarisch gebied en natuurgebieden op land en 
laat zien hoe landbouw natuur in het verleden heeft beïnvloed en in het 
heden blijft beïnvloeden. Vervolgens verkent het rapport de 
mogelijkheden om het opgelopen verlies aan biodiversiteit om te buigen 
naar herstel. De sleutel daarvoor ligt bij een hernieuwde relatie tussen 
natuur en landbouw.

*) Het WWF Living Planet Report Nederland – Natuur en landbouw verbonden 
is gepubliceerd door het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) in samenwerking 
met Naturalis Biodiversity Center, ANEMOON, EIS Kenniscentrum Insecten, 
FLORON, Nederlandse Mycologische Vereniging, RAVON, Sovon Vogelonderzoek 
Nederland, De Vlinderstichting en Zoogdiervereniging.