[D66] Ministerie VWS heeft medicijntekorten nog niet opgelost

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Zonder VWS zou de gezondheidszorg in Nederland aanzienlijk beter zijn 
want het ministerie ligt voortdurend dwars en lult maar wat]


Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  27 december 2020
Auteur: Martin Kuiper & Liza van Lonkhuyzen
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/27/ministerie-vws-heeft-medicijntekorten-nog-niet-opgelost-a4025342


Ministerie VWS heeft medicijntekorten nog niet opgelost
-------------------------------------------------------

Het ministerie van Volksgezondheid is weinig opgeschoten met de vorig 
jaar beloofde aanleg van een extra medicijnvoorraad, omdat niet 
duidelijk is wie moet betalen.

Het lukt het ministerie van Volksgezondheid niet om het tekort aan 
medicijnen in Nederland op te lossen, blijkt uit gesprekken die NRC met 
betrokkenen daarover voerde. Ruim een jaar geleden meldde toenmalig 
minister van Medische Zorg Bruno Bruins (VVD) aan de Tweede Kamer dat er 
dit jaar een extra medicijnvoorraad zou worden aangelegd, zodat 
apotheken genoeg pillen hebben liggen. Daar is niets van terechtgekomen 
omdat niet duidelijk is wie de voorraad moet betalen. De coronacrisis 
heeft ook geleid tot minder aandacht voor de tekorten.

Bruins beloofde dat er uiterlijk in de zomer van 2022 een voorraad van 
vijf maanden extra aan medicijnen klaar zou zijn. Dat lijkt onhaalbaar 
omdat het aanleggen van zo'n voorraad anderhalf tot twee jaar in beslag 
neemt, volgens VWS. Het opbouwen van een medicijnenvoorraad is 
tijdrovend, omdat de aanvoertijden uit Azie lang zijn en sommige 
geneesmiddelen maar eens per jaar worden geproduceerd. Vanaf juli 2022 
zal de Inspectie voor Gezondheidszorg controleren of farmaceuten en 
groothandels over voldoende medicijnen beschikken. Bij een tekort kan 
zij een boete opleggen.

De maatregel van de zogenoemde 'ijzeren voorraden' volgde na zes jaar 
intensief overleg tussen verzekeraars, farmaceuten, groothandels, 
apothekers en het ministerie. De aanleiding was het groeiende 
pillentekort: afgelopen jaar waren zo'n vijftienhonderd geneesmiddelen 
niet beschikbaar, volgens cijfers van de brancheorganisatie voor 
apothekers KNMP - bijna een verdubbeling ten opzichte van een jaar 
eerder. In 2018 liet medicijngroothandel Mosadex ambtenaren van VWS met 
een berekening zien dat het aanhouden van extra voorraden het 
medicijntekort met zo'n driekwart zou terugbrengen. Een 
onderzoeksbureau, ingeschakeld door VWS kwam tot een vergelijkbare 
conclusie.

De minister koos voor vijf maanden extra voorraad, omdat daarmee 85 
procent van 'kortdurende tekorten' zou worden opgelost. Vier maanden van 
de voorraad moet worden bewaard door de farmaceuten, volgens VWS, en een 
maand door de groothandels. Het ministerie berekende dat de extra 
voorraden ongeveer 100 miljoen euro per jaar kosten, waarvan de helft 
volgens Bruins betaald moet worden door farmaceuten en groothandels. De 
rest wordt gedekt door hogere zorguitgaven. Sommige leveranciers en 
groothandels vinden dat de overheid of zorgverzekeraars de extra kosten 
helemaal voor hun rekening moeten nemen.


Tijd kwijt aan zoeken naar medicijnen

Terwijl een oplossing uitblijft, zijn de medicijntekorten nog altijd 
even ernstig, zegt Aris Prins, voorzitter van apothekersorganisatie 
KNMP. Apotheken zijn, volgens de branchevereniging, gemiddeld 17,5 uur 
in de week kwijt aan de tekorten. Prins: 'Ze moeten steeds weer op zoek 
naar medicijnen die de groothandel niet kan leveren. Vaak lukt het bij 
andere apothekers, of door medicijnen uit buurlanden te halen. Maar soms 
lukt het gewoon niet.'

Apothekers mogen patienten momenteel niet te veel van het 
anti-stollingsmiddel fenprocoumon meegeven, dat bijvoorbeeld wordt 
voorgeschreven bij een hartritmestoornis, omdat tekorten dreigen. En 
begin deze maand was er geen goed medicijn beschikbaar tegen 
urineweginfecties, zegt Prins. 'Dat is een vrij eenvoudige kwaal om te 
behandelen. Des te schrijnender is het als de middelen die we ervoor 
zouden willen gebruiken er niet zijn.

De meeste medicijntekorten worden veroorzaakt door de lange 
aanvoerlijnen uit Azie, het duurt ongeveer acht maanden voor een 
bestelling Nederland bereikt. Productieproblemen en afgekeurde batches 
leiden tot wereldwijde tekorten. Negentig apothekers wezen in september 
ook naar zorgverzekeraars als medeverantwoordelijken voor 
medicijntekorten: omdat in Nederland relatief weinig wordt betaald voor 
medicijnen zonder patent, is het een minder aantrekkelijke afzetmarkt.

Voor farmaceuten zit er een financieel risico aan de tekorten. 'Als er 
minder medicijnen worden besteld dan gedacht, kunnen we vijf maanden aan 
voorraad weggooien', zegt Jean Hermans, voorzitter van Bogin, een 
branchevereniging van generieke geneesmiddelenfabrikanten.

Behalve de financiering zijn er nog meer vragen te beantwoorden in de 
gesprekken. Zoals: wat doet Nederland straks als het vijf maanden 
voorraad heeft, maar de Duitsers of Fransen een tekort hebben? En hoe 
werkt zo'n voorraad met middelen met een beperkte houdbaarheid?

VWS erkent in een reactie dat nog niet is begonnen met het aanleggen van 
de ijzeren voorraden, maar geeft vanwege de lopende gesprekken geen 
antwoord op de vraag waar de vertraging door komt.

--------
(c) 2020 Mediahuis