[D66] Het zicht op het virus neemt af, heeft het contactonderzoek nog wel zin? (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #291)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

...it is happening again... [zowaar uit 'Twin Peaks']


Bron:   Trouw
Datum:  25 augustus 2020
Auteur: Marco Visser
URL:    
https://www.trouw.nl/binnenland/het-zicht-op-het-virus-neemt-af-heeft-het-contactonderzoek-nog-wel-zin~b21bc169/


Het zicht op het virus neemt af, heeft het contactonderzoek nog
wel zin?
---------------------------------------------------------------
Heeft het nog zin om op deze manier door te gaan met contactonderzoek?

We hebben meer zicht op het virus dan afgelopen voorjaar, zei minister 
Hugo de Jonge (volksgezondheid) vorige week tijdens de persconferentie. 
Dat klopt, maar als dinsdag het RIVM de nieuwe cijfers publiceert over 
het bron- en contactonderzoek, wordt wederom duidelijk dat het zicht 
afneemt. Functioneert het bron - contactonderzoek (bco) nog wel?

Het bco moet er onder meer voor zorgen dat het reproductiegetal, de 
bekende R, van het virus naar beneden gaat. Met een goed testbeleid en 
bron- en contactonderzoek is deze van de huidige 1,2 te verlagen naar 
0,8, zo blijkt uit een onderzoek dat vorige maand verscheen in The 
Lancet. Dan moet per besmetting wel ongeveer 80 procent van de contacten 
worden opgespoord.

Hoeveel procent de GGD's weten te achterhalen is niet bekend. Het 
laatste cijfer, dat alweer enkele weken oud is, gaat uit van gemiddeld 
2,8 contacten per positief getest persoon. Dat lijkt minder dan 80 
procent, mede omdat een maand daarvoor de GGD nog gemiddeld 3,9 personen 
opspoorde, terwijl het sociale contact in die tijd juist groeide. Het 
kan zijn dat de afgenomen bereidheid om mee te werken aan het bco een 
rol speelt. Als mensen  geen enkel contact opgeven, drukt dat het 
gemiddelde.

Plaatje:
https://images0.persgroep.net/rcs/mwXKnXjXIlwt-tqtpFy06baGOxg/diocontent/175141487/_fitwidth/1240?appId=93a17a8fd81db0de025c8abd1cca1279&quality=0.9

Hoogleraar dynamiek van infectieziekten aan de Universiteit Utrecht 
Mirjam Kretzschmar was een van de onderzoekers die meewerkten aan de 
publicatie in The Lancet. 'Voor verlaging van het reproductiecijfer 
heeft het bco in de huidige vorm niet veel zin', zegt ze. 'Je moet je 
afvragen hoeveel energie je steekt in het bco en wat de effectiviteit 
is. Voor het reproductiecijfer is die in elk geval klein. Het is aan de 
politici om een afweging te maken of zij hiermee door willen gaan.'


Het helpt wel

Er zijn voldoende redenen om dat te doen, stelt Kretzschmar. 'Het helpt 
wel iets tegen de verspreiding en verlagen van het reproductiegetal is 
niet het enige doel van een bco', stelt zij. 'Door het onderzoek krijg 
je informatie over hoe het virus zich verspreidt en waar het vandaan 
komt. Die kennis kun je gebruiken voor maatregelen om verspreiding tegen 
te gaan en nieuwe clusters van uitbraken te voorkomen.'

Dat is ook wat het kabinet doet. Het verwijst naar de cijfers uit het 
bco als onderbouwing voor zijn dringende advies thuis niet meer dan zes 
personen te ontvangen. Want ruim de helft van de besmettingen vindt 
plaats binnen gezinnen, zegt het kabinet. Dat klopt niet. Het gebeurt in 
ruim de helft van de bekende gevallen. Maar slechts 30 procent van 
besmettingshaarden is bekend. Als het kabinet spreekt over ruim de 
helft, gaat het dus om ruim de helft van die 30 procent. Oftewel: 15 
procent van het geheel. Bij 70 procent van de besmettingen is niet 
duidelijk waar mensen deze hebben opgelopen. Het zou dus in theorie zo 
kunnen zijn dat cafes verantwoordelijk zijn voor een veel groter deel 
van de besmettingen dan families, zonder dat dit bekend is.


Minder gedetailleerd

De gegevens die het bco oplevert, zijn steeds minder gedetailleerd en 
daardoor minder bruikbaar. 'Logisch', zegt Kretzschmar, 'want in deze 
fase van de pandemie is de verspreiding diffuus. Mensen gaan naar cafes, 
restaurants, de bioscoop. Zij kunnen het virus overal oplopen. 
Epidemiologisch onderzoek kan meer inzicht bieden. Bijvoorbeeld door te 
kijken hoe transmissie binnen gezinnen verloopt en wat de rol is van 
asymptomatische verspreiding.'

Het onderzoek waar Kretzschmar aan meewerkte, laat zien dat 
contactonderzoek in combinatie met testen wel degelijk het virus kan 
terugdringen. Maar dan moeten mensen wel snel naar de teststraat gaan en 
moet een groot deel van de contacten worden opgespoord, die vervolgens 
ook echt in quarantaine gaan. Op die drie onderdelen schiet Nederland 
tekort. Het virus maximaal controleren lukt niet met het huidige bco. 
Vasthouden aan die strategie heeft alleen zin bij meer testen en meer 
investeren in het bco.

--------
(c) 2020  DPG Media B.V.