[D66] 'We lijden omdat we vasthouden aan het leven'

[R.O.]

(Inderdaad, de industriële mens dient uit te sterven. Period. Ik zie 
alleen nog een verre toekomst voor jagers en verzamelaars, tenzij de 
aarde niet inmiddels onleefbaar is)


trouw.nl:


  'We lijden omdat we vasthouden aan het leven'

Patricia MacCormack: 'Mijn wens komt voort uit compassie'. foto KEITH HEPPEL
Patricia MacCormack: 'Mijn wens komt voort uit compassie'. foto KEITH HEPPEL
identiteit - interview - Sinds de publicatie van haar boek 'The Ahuman 
Manifesto' heeft Patricia MacCormack nogal wat over zich heen gekregen, 
ook doodsbedreigingen. 'Het enige wat ik voorstel, is dat we als 
menselijke soort moeten stoppen ons voort te planten.'
FLORENTIJN VAN ROOTSELAAR

Tijdens het Skype-interview spreekt Patricia MacCormack zoals het een 
filosoof betaamt: zorgvuldig en rationeel. Voor haar doen is ze 
onopvallend gekleed: ze draagt een forse neuspiercing en een kleurrijke 
vlinderbril. Normaal is ze gehuld in een zwart gewaad met ruches, de 
lange steile haren versierd met linten of een klein gewei, de ogen zwaar 
opgemaakt met kohl, de lippen donkerrood of -paars gestift. MacCormack 
is niet alleen hoogleraar filosofie aan Anglia Ruskin University in 
Cambridge, ze is ook een goth en doet aan hekserij en andere occulte 
praktijken. En ze is dj in Londen.

Waarom wordt een filosoof ook heks?

"Ik ben al door het occulte gefascineerd sinds ik erover las in een 
encyclopedie op de katholieke school waar ik naartoe ging. Tegenwoordig 
weet ik dat die occulte rituelen ons een ethiek leren die we juist nu 
nodig hebben."

Dat moet u uitleggen.

"Laat ik een voorbeeld geven. Er is een occult ritueel waarin de 
deelnemers een kap dragen waardoor je elkaar niet kunt identificeren. Je 
staat in een cirkel met mensen die je misschien wel kent, misschien ook 
niet - nu ken je sowieso niemand meer. Zo breng je je geest in de war, 
je vraagt je af wie er naast je staat. Je vraagt je zelfs af wie je zelf 
bent. Normaal wordt je verhouding tot anderen, zonder dat je je daarvan 
bewust bent, bepaald door zaken als gender en ras. Zo'n kenmerk bepaalt 
wie de ander is, maar ook je zelfbeeld. Maar dat vermogen verlies je in 
dit ritueel, vandaar je gevoel van angst, van zelfverlies. Ben je ooit 
naar een gemaskerd bal geweest? Dan heb je misschien iets vergelijkbaars 
ervaren."

U verlicht als filosoof de mensen niet, maar brengt duisternis?

"Ja, dat is nodig. We zitten sterk vast aan een gevoel van identiteit, 
en op zo'n moment merk je hoe jouw zelfgevoel en dat van anderen 
afbrokkelt. Dat is sowieso al beangstigend, maar het zal mensen in deze 
tijd nog zwaarder vallen. Zeker tegenwoordig moet je namelijk een 
identiteit hebben: zo meten mensen zichzelf er op sociale media een aan, 
je zet daar een beeld van jezelf neer.

"Het idee is ook dat zo'n identiteit je geluk zal brengen: je moet aan 
jezelf werken, een geslaagd mens worden, een bijzonder leven leiden in 
plaats van het leven te nemen zoals het komt. Als dat lukt, zul je je 
weer heel voelen. Dat kwalijke verbond tussen identiteit en geluk ligt 
ook aan de basis van ons kapitalistische systeem: producten dragen de 
belofte in zich dat ze bij zullen dragen aan jouw lifestyle, aan jouw 
identiteit - en daarmee aan jouw geluk."

De kat van MacCormack loopt langs en miauwt. "Hey sweetie", zegt ze, en 
ze vervolgt. "Dat verlangen naar identiteit zie je ook terug in een 
wereld die op het eerste gezicht heel anders is. Die van de feministen, 
de transgenders, de dierenactivisten. Dat soort bewegingen hanteren vaak 
strikte normen voor het juiste gedrag, een ideaal waar alle leden van 
een groep aan moeten voldoen. Je kunt alleen een plek opeisen door met 
je robuuste identiteit de strijd aan te gaan met de rest van de wereld. 
Het is een belachelijke vorm van tribaal denken. Dan doen we niet anders 
dan het bestaande model van macht en strijd in stand houden.

"Daar komt bij dat het verlangen naar zo'n identiteit ons niet 
versterkt, maar juist ten koste van onszelf gaat. Streven naar een sterk 
zelf is traumatiserend, je blijft het gevoel houden dat je tekortschiet, 
want je bereikt nooit de heelheid waar je naar verlangt. Het maakt ons 
ook erg narcistisch, we worden er geen aangename mensen van. Zo'n 
ritueel dat ik net beschreef kan dat stoppen: het is dan wel 
beangstigend om jezelf te verliezen, maar het is ook een bevrijding. Je 
wordt bevrijd van de druk om jezelf te zijn. En het leert je dat je niet 
bang hoeft te zijn om in een chaotische wereld te leven. Chaos magick - 
dat is wat ik vooral doe - leert je om die chaos te omarmen."

U stelt dat dit een ethische training is.

"Door je los te maken van vaste structuren, creëer je openheid naar 
anderen. Je was tijdens het ritueel in een gemeenschap van gelijken, 
niemand viel uit de toon. Dat is genade."

Waarom noemt u dit soort rituelen occult? Ik mis de duistere krachten, 
de geesten en de tovenarij.

Lachend: "Ja, als je daarnaar op zoek bent, valt dit tegen. Dat 
tegenwoordig zoveel jonge vrouwen zich heks noemen, betekent niet ze 
door de duivel zijn bezeten. 'Heks' is een geuzennaam. Jarenlang werden 
experimenterende vrouwen als bedreiging gezien, ze werden veroordeeld en 
soms zelfs ter dood gebracht. Al die jonge vrouwen claimen nu zelf die 
positie van heks. Het vreemde is dat je daar meer kracht uit kunt putten 
dan uit het organiseren van een tegenbeweging die de strijd aangaat en 
gelijkheid opeist.

"Het werkt uiteindelijk ook ondermijnender. Als je de strijd met het 
systeem was aangegaan, had je het alleen maar bevestigd. Je baseerde 
jezelf dan immers ook op het idee dat de wereld draait om macht. Maar nu 
omarm je de duistere krachten, je begeeft je naar een wereld waarin je 
die militante identiteit achter je laat en je openstelt voor de ander."

Maar u gaat een stap verder: u vindt dat we onze identiteit letterlijk 
moeten laten oplossen. U hangt een doodscultus aan.

"Wat ik aan de kaak stel, is dat we lijden omdat we vasthouden aan het 
leven. In mijn land is euthanasie nog steeds bij wet verboden. Lengte 
van leven vinden we belangrijker dan kwaliteit van leven. Mensen hebben 
ook moeite met antinatalisme, de stroming die zegt dat het beter is om 
niet geboren te zijn. Abortus ligt gevoelig, mensen worden gedwongen 
kinderen te krijgen. Terwijl we tegelijkertijd zoveel gevluchte kinderen 
illegaal verklaren en weigeren voor ze te zorgen - met soms hun dood tot 
gevolg. Dat is hypocriet. Als we echt zo veel om mensen gaven, dan 
zouden we ons bekommeren om de mensen die nu op aarde zijn. Laten we 
daarom adoptie eenvoudiger maken. Waarom zelf een kind krijgen als er 
kinderen zijn voor wie je kunt zorgen?"

Hier blijft het niet bij: uiteindelijk wilt u van de mens af.

"Niets belast de aarde meer dan voortplanting door de mens. Daarom wordt 
het tijd om aan andere aardbewoners te denken. Niet door 
geboortecontrole, voor je het weet, leef je in een totalitaire 
samenleving. Maar misschien kan mijn manifest hier wel een rol in 
spelen, in het veranderen van de gedachten en houding van mensen."

Juicht u het coronavirus toe? Dat leidt ook tot minder mensen en minder 
belasting voor deze aarde.

"Het enige mooie aan het virus is dat de vervuiling van de aarde - in 
ieder geval tijdelijk - radicaal is verminderd en dat dieren terugkeren 
naar steden. Als mensen zich terughoudender opstellen, weet de natuur 
een weg te vinden. Maar ik juich dit soort rampen allesbehalve toe. Ik 
verkondig geen boodschap van haat. Ik wil niet dat oude mensen lijden en 
onnodig sterven, ik wil geen baby'tjes doodmaken.

"Mensen reageren nu wel alsof dat zo is, het is zo eenvoudig om me 
alleen maar te zien als een vrouw die er een beetje gek uitziet, met 
vreemde en slechte meningen. Het enige wat ik voorstel, is dat we als 
menselijke soort moeten stoppen ons voort te planten. Mijn wens komt 
voort uit compassie. Compassie met de aarde, en de aardbewoners. Ook 
compassie met de mens."

Verliezen we niet veel waardevols als de mens verdwijnt? Bijvoorbeeld 
het vermogen om te zorgen.

"We moeten ons menselijke perspectief verlaten. Dan zie je dat ook 
dieren kunnen zorgen. Daar komt bij: zorgen we nu werkelijk zo goed? 
Laten we alle energie die we gebruiken om de aarde op te branden eerst 
maar eens inzetten om voor die aarde te zorgen.

"Ik denk dat het verlies van mensen heel innovatief kan zijn. We weten 
niet wat er gaat gebeuren als we met minder zijn, en er een belangrijker 
plek komt voor anderen. Misschien is dat wel een katalysator voor de 
meest interessante menselijke krachten, krachten die we nog niet kenden."

Wie is Patricia MacCormack?

Patricia MacCormack is hoogleraar continentale filosofie aan Anglia 
Ruskin University in Cambridge, waar ze onderzoek doet naar feminisme, 
queer-theorie, dierstudies en horrorfilms. Dit jaar verscheen haar boek 
'The Ahuman Manifesto; Activism for the End of the Anthropocene', waarin 
ze betoogt dat de mens zich vanwege de klimaatcrisis niet meer moet 
voortplanten - een stelling die haar naar eigen zeggen op 
doodsbedreigingen kwam te staan.

MacCormack werd geboren in Australië, waar ze al op jonge leeftijd 
kennismaakte met het occultisme. Ze is een actief beoefenaar van occulte 
rituelen, die ons volgens haar een ethische houding leren.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20200804/ebcccbb3/attachment.html>