[D66] Groep wetenschappers: Breed onderzoek exitstrategieen coronapandemie (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #120)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  9 april 2020
Auteur: Marcel aan de Brugh
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/09/oproep-wetenschappers-creeer-nationaal-platform-coronaonderzoek-a3996445


Oproep wetenschappers: creeer nationaal platform voor coronaonderzoek
---------------------------------------------------------------------
Onderzoek Uit allerlei disciplines zouden wetenschappers zich moeten 
buigen over mogelijke exitstrategieen uit de coronapandemie, schrijft 
een groep onderzoekers in een brief aan NRC.

Om Nederland zo goed mogelijk uit de coronacrisis te manoeuvreren, moet 
er onmiddellijk een nationaal onderzoeksplatform komen. Wetenschappers 
van allerlei disciplines zouden zich hierin gezamenlijk moeten buigen 
over mogelijke uitwegen uit de pandemie, de 'exitstrategieen'.

Deze oproep doet een groep onderzoekers in een brief aan NRC. De groep, 
die nu het RIVM ondersteunt met het doorrekenen van exitstrategieen, 
bestaat uit circa veertig epidemiologen, modelleurs, wiskundigen en 
psychologen. 'Maar we moeten ook gedragswetenschappers, economen en 
biologen erbij betrekken', zegt Denny Borsboom, hoogleraar 
psychologische methodenleer aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is 
initiatiefnemer van de brief.


Versnippering

Borsboom ziet in Nederland allerlei onderzoeksprojecten van de grond 
komen, maar wel los van elkaar. 'Er dreigt versnippering', staat in de 
brief. Zo richt het ene onderzoek zich op de vraag of burgers zich wel 
of niet aan regels rond social distancing houden, waar het andere kijkt 
of traceerapps strijdig zijn met privacywetgeving. Hoe zit het met 
potentieel nieuwe medicijnen tegen het coronavirus? Is er een manier om 
te voorspellen hoe coronapatienten het op de intensive care zullen doen?

'Ik hoor van mensen die ook met coronadingen bezig zijn van wie ik het 
totaal niet wist', zegt Borsboom. 'We moeten alles samenballen.' En dat 
moet volgens de briefschrijvers zo snel mogelijk gebeuren. Want de nu 
geldende coronamaatregelen lopen tot 28 april. In de week daarvoor 
besluit het kabinet hoe daarna verder te gaan. Voor die tijd moeten de 
eerste exitstrategieen zijn uitgewerkt.

In het uiterste geval, zegt Borsboom, zou de overheid 150 tot 200 
wetenschappers kunnen 'vorderen' om zich non-stop met exitstrategieen 
bezig te houden. 'Maar het is beter om het wetenschappers op eigen 
initiatief te laten doen.'


Data en computermodellen

Ook dringen de briefschrijvers erop aan om data en computermodellen 
openbaar te maken. De code van de modellen waarmee het RIVM werkt, en 
ook bijvoorbeeld het Imperial College in Londen, zijn niet altijd 
openbaar. Die modellen brengen de verspreiding van het virus in kaart, 
en rekenen het effect van exitstrategieen door. 'Het RIVM doet 
fantastisch werk, maar als we als samenleving interventies willen 
opzetten, is het handig als we die codes hebben', zegt Borsboom.

Jan Kluytmans, hoogleraar klinische microbiologie aan het Utrecht UMC, 
is er voorstander van om een brede groep wetenschappers bij het 
ontwerpen, doorrekenen en evalueren van exitstrategieen te betrekken. 
'Ik heb dat ook al eerder bepleit', zegt hij. Kluytmans zit in het 
Outbreak Management Team (OMT) van het RIVM, dat adviseert over de 
aanpak van de coronacrisis. Het lijkt hem 'heel goed' dat het OMT van 
een bredere groep wetenschappers input krijgt. 'Want de crisis is een 
complexe en lastige situatie.' Het gedrag van mensen, zegt hij, speelt 
bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de verspreiding, maar ook het 
indammen van het virus. 'Om dat effect in te schatten, heb je de kennis 
van gedragswetenschappers nodig.'


Multidisciplinaire aanpak

Onderzoekfinanciers NWO en ZonMW laten weten een multidisciplinaire 
aanpak te steunen. Vorige week werd bekend dat 42 miljoen euro 
beschikbaar stelt om 'de meest urgente coronavragen' beantwoord te 
krijgen. Een fors deel van dat geld gaat naar wetenschapsfinanciers NWO 
en ZonMw. De middelen worden in fases verdeeld en zijn onder meer 
bedoeld voor medisch, gedrags- en dataonderzoek. 'Het is belangrijk om 
elke euro zo efficient en effectief mogelijk te investeren in onderzoek 
naar het coronavirus, en dit volgens het model van open science te doen, 
zodat kennis zo snel mogelijk uitgewisseld wordt', laten de organisaties 
weten.

Ook de gezamenlijke universiteiten (VSNU) steunen het plan. 
Onderzoeksinstituut TNO laat bij monde van bestuurslid en chief 
scientific officer Peter Werkhoven weten dat zo'n initiatief niet los 
van het RIVM mag staan. Ook de ministeries die het crisismanagement doen 
moeten erbij betrokken zijn, net als het toegepaste onderzoek en private 
partijen.

Het RIVM was niet in de gelegenheid om te reageren.

--------
(c) 2020 NRC