[D66] D66 zet controversieel voorstel 'voltooid leven' door

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  2 september 2019
Auteur: Edwin van der Aa en Jan Hoedeman
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/d66-zet-controversieel-voorstel-voltooid-leven-door~a6376f60/


D66 zet controversieel voorstel 'voltooid leven' door
-----------------------------------------------------

D66 zet een omstreden initiatiefwet door die euthanasie mogelijk maakt 
voor mensen op hoge leeftijd die levensmoe zijn. Het plan ligt zeer 
gevoelig binnen de coalitie, omdat regeringspartners CDA en ChristenUnie 
principieel tegen zijn.

Kamerlid Pia Dijkstra stuurt binnenkort haar voorstel naar de Tweede 
Kamer, omdat zorgminister De Jonge geen haast maakt met onderzoek naar 
de groep ouderen die er klaar mee is. Afgelopen weekend heeft Dijkstra 
de minister telefonisch laten weten dat ze de uitkomst wil afwachten tot 
begin januari, maar dat ze dan ook echt zelf met haar plan komt.

'Mensen op hoge leeftijd die gaan lijden aan het leven, moeten de 
gelegenheid krijgen om op een zelfgekozen moment te overlijden', legt 
initiatiefneemster Dijkstra vandaag uit in een interview met deze krant. 
Ze neemt tegenstand vanuit vooral christelijke hoek voor lief.

Volgens het plan komen senioren met een stervenswens straks terecht bij 
een levenseindebegeleider. Dat is een speciaal getrainde hulpverlener, 
die over een periode van enkele maanden via gesprekken met de oudere en 
diens naasten moet bepalen of de wens tot euthanasie blijvend en 
vrijwillig is. Ook worden alternatieven gezocht en besproken. Mocht het 
uiteindelijk komen tot euthanasie, dan kan van die handeling nog tot op 
het laatste moment worden afgezien.


Levensmoe

Enkele jaren geleden kwam Dijkstra al met het idee voor een wet 
'voltooid leven', maar dat plan oogstte bergen met kritiek. Critici 
vinden dat je ouderen die levensmoe zijn, moet helpen hun leven weer zin 
te geven. Niet dat je de optie euthanasie actief bij hen moet aandragen.

Het huidige kabinet (VVD, D66, CDA en ChristenUnie) pakt zelf geen 
nieuwe medisch-ethische wetgeving op, is afgesproken in het 
regeerakkoord. Sterker nog: CDA-minister Hugo de Jonge maakt zelfs geen 
haast met een beloofd onderzoek naar de doelgroep, meent ze. 'Dat vind 
ik heel jammer. De minister voelt de urgentie duidelijk minder dan ik.''


Begraven

In de Haagse wandelgangen valt vanuit christelijke hoek te horen dat het 
D66-voorstel deze regeerperiode wordt 'begraven'. 'Nou, dan hebben ze 
pech, zegt de politica en oud-nieuwslezeres daarover. 'Sterker nog: ik 
zal dit wetsvoorstel snel indienen, begin komend jaar.'

Dijkstra denkt dat haar initiatiefvoorstel de eindstreep kan halen, maar 
niet snel. 'Zo'n plan vergt veel overleg en discussie in het parlement. 
Het is geen wet die je er even snel doorheen jast. Over de euthanasiewet 
is ook dertig jaar gesoebat he!'

--------
(c) 2019 Persgroep

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  2 september 2019
Auteur: Edwin van der Aa en Jan Hoedeman
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/pia-dijkstra-mijn-euthanasieplan-wordt-niet-begraven-br~a8b17b7e/


Pia Dijkstra: Mijn euthanasieplan wordt niet begraven
-----------------------------------------------------

Kamerlid Pia Dijkstra, het medisch-ethische geweten van D66, zet haar 
controversiele initiatiefwet door waardoor ouderen die klaar zijn met 
hun leven onder begeleiding kunnen sterven. 'Ik zie dat het kabinet geen 
haast heeft. Dat vind ik heel jammer.'

In haar niet aflatende gevecht om mensen op hoge leeftijd die hun leven 
voltooid achten het recht te geven op euthanasie, was Kamerlid Pia 
Dijkstra deze zomer in Zwitserland. Ze ging mee op werkbezoek met de 
Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde naar Dignitas, de 
internationale organisatie die daar euthanasie voor buitenlanders 
regelt.

'In Zwitserland ziet men euthanasie als een mensenrecht', vertelt de 
oud-nieuwslezeres en D66-politica daarover. 'Artsen en andere 
levenseindebegeleiders helpen daar mensen die euthanasie willen, meestal 
met een medische oorzaak. De patient moet het wel zelf doen en het 
traject kost geld.'

Dijkstra hoort al langer van ouderen in Nederland dat zij ook de keuze 
willen hebben om waardig deze wereld te verlaten. 'Deze optie moet niet 
onbereikbaar zijn, dat besef is aangenaam voor hen. In gesprekken met 
haar eigen bejaarde vader praat Dijkstra ook over dit dilemma. 'Mijn 
vader is 92 jaar, hij zegt: 'Ik wil straks niet in een situatie 
terechtkomen dat ik niet meer voor mezelf kan zorgen.' En het zou hem 
geruststellen om de keuze te hebben eruit te mogen stappen als het niet 
meer gaat.'


Is het een kwestie van beschaving dat ouderen mogen sterven wanneer ze 
willen?

'Je moet de mogelijkheid tenminste bieden aan senioren, naast alle 
opties die er al zijn. Daarom denk ik dat we die maatschappelijke wens 
politiek moeten vertalen. Het kabinet heeft hierover in de vorige 
regeerperiode zelf een voorstel gedaan, daar was toen een meerderheid 
voor. De huidige situatie is moeilijker in te schatten. Tegenstanders 
vinden dat ouderen moeten accepteren dat ze ouder worden en dingen niet 
meer kunnen. Lijden hoort voor hen bij de laatste levensfase. Ik denk 
daar anders over.'


De ChristenUnie zegt: als een oudere niet meer wil leven, moeten we 
daarmee als maatschappij aan de slag totdat deze persoon geen doodswens 
meer heeft.

'Een gevoel van voltooid leven hoeft van mij ook niet per se tot de dood 
te leiden. Mensen die deze stap absoluut niet willen zetten, moeten we 
iets bieden en daar is dit kabinet ook mee bezig. Maar als een oudere er 
klaar mee is, willen we toch niet dat diegene het kanaal in moet lopen 
of een potje pillen moet gaan slikken om zichzelf van het leven te 
beroven? Want dat gaat ook heel vaak mis.'


CDA-minister De Jonge komt nu begin 2020 met een onderzoek naar de 
omvang van de groep mensen die klaar is met het leven. De 
publicatiedatum is al een paar keer doorgeschoven. Saboteert de minister 
uw plan?

'Laat ik het zo zeggen: Ik zie dat het kabinet geen haast heeft. Dat 
vind ik heel jammer. De minister voelt de urgentie duidelijk minder dan 
ik.''


In de wandelgangen zeggen christelijke partijen: dit voorstel wordt deze 
regeerperiode begraven.

'Nou, dan hebben ze pech. Want dit plan wordt niet begraven, het gaat 
gewoon in de Kamer behandeld worden. Sterker nog: ik zal dit 
wetsvoorstel snel indienen, begin komend jaar. Ik kan me voorstellen dat 
uit het onderzoek zaken naar voren komen die voor mij nog van belang 
zijn bij de precieze formulering in de wet. Maar het is wel ontzettend 
belangrijk dat we de hete aardappel niet vooruit blijven schuiven. 
Daarom zeg ik nu: ongeacht de uitkomsten van dat onderzoek ga ik met 
mijn voorstel komen.''


Die donorwet heeft u ook geregeld, daar rekende niemand op. Hoe groot 
acht u uw kansen nu?

'Ik denk dat het wel kan lukken als ik laat zien dat ik er serieus mee 
bezig ben en doorga. Belangrijk is ook dat de Raad van State er zoals 
altijd een oordeel over gaat geven, waar ik ontzettend benieuwd naar 
ben. Want we zijn de eerste ter wereld die met zoiets komen! Je moet wel 
realistisch zijn: dit wetsvoorstel gaan we niet deze kabinetsperiode 
door de Tweede en Eerste Kamer krijgen, maar ik zie dat zeker niet als 
mislukking. Zo'n plan vergt veel overleg en discussie in het parlement. 
Het is geen wet die je er even snel doorheen jast. Over de euthanasiewet 
is ook dertig jaar gesoebat he!'


U wilt in uw voorstel gebruik maken van een levenseindebegeleider. Wat 
is dat?

'Ik wil geen arts hiermee belasten, want die zal vooral met een medische 
blik kijken naar een verzoek. Denk dus vooral aan andere professionals 
die ingeschreven staan in het zorgregister en een extra opleiding hebben 
gevolgd om hiervoor in aanmerking te komen. Zoals een verpleegkundige. 
Deze persoon wordt een spin in het web voor iemand met een stervenswens. 
Diegene zal over een langere periode een aantal gesprekken voeren, zo 
mogelijk ook met de naasten van de persoon. Maar ook alternatieven 
aandragen voor de dood en mensen eventueel doorverwijzen naar 
hulpverleners.'


Het vorige kabinet gebruikte voor de doelgroep de omschrijving 'mensen 
op leeftijd'. U vond eerder dat ouderen minstens 75 jaar moeten zijn om 
recht te krijgen op euthanasie als ze levensmoe zijn. Wat wordt het nou?

'Wat is 'op leeftijd'? Zodra de AOW ingaat? In een burgerinitiatief werd 
eerder 70 jaar voorgesteld. En ik heb zelf in een allereerste versie 
ooit de leeftijd van 80 genoemd. Dus het is behoorlijk arbitrair, zo'n 
grens. Ik moet de komende maanden nog bij juristen checken of een 
omschrijving van de groep in plaats van een concrete leeftijdsgrens geen 
problemen oplevert. Maar het moet geen wet voor hulp bij zelfdoding 
worden voor iedere volwassene.'


Waarom is dit voorstel zo belangrijk voor u?

'Ik zit bij D66 omdat deze partij staat voor individuele keuzevrijheid 
en zelfbeschikking. Ik kan me zo goed inleven in mensen die zelf over 
hun sterven willen gaan. Tegenwoordig wordt het verschil tussen je 
biografische leven en je biologische leven steeds groter. Je 
levensverhaal kan voor je gevoel af zijn, maar door de technologische 
vooruitgang kunnen we je lichaam steeds langer aan de praat houden. Jan 
Terlouw, overigens een zeer actieve man op hoge leeftijd, zei ooit eens 
tegen me: 'Pia, we worden gewoon te oud.' En dat kan ik me heel goed 
voorstellen.'

--------
(c) 2019 Persgroep