[D66] Bijltjesdag voor Pechtold nadert met rasse schreden

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   HP/De Tijd
datum:  17 september 2018
Auteur: Ton van Dijk
URL:    https://www.hpdetijd.nl/2018-09-17/d66-uitgebluste-pechtold/


Bijltjesdag voor Pechtold nadert met rasse schreden
---------------------------------------------------

D66 is een politieke partij in nood. Met een uitgebluste leider en een 
congres in aantocht stevenen de Democraten af op een pijnlijke discussie 
over het leiderschap van de partij. Kan Alexander Pechtold nog wel 
blijven nu D66 er in de ogen van veel eigen kiezers opnieuw niet in 
slaagt geloofwaardig deel te nemen aan een kabinet? Immers de partij is 
na bijna een jaar in de regering 'virtueel' gehalveerd.

Hoe komt het toch dat D66 niet kan regeren? De partij wordt steevast 
hard afgerekend op deelname aan de macht. Zo ook deze keer. In de meest 
recente peiling van Maurice de Hond daalden de Democraten van 19 naar 10 
zetels. Het past in het beeld van een partij die het in de oppositie 
aardig doet, maar er niet in slaagt succesvol deel te nemen aan een 
kabinet. Een genadeloze afstraffing van de kiezers vormt inmiddels de 
standaardbeloning wanneer D66 deel uitmaakt van de regering.

PvdA-coryfee en oud-minister van Binnenlandse Zaken, Ed van Thijn, wees 
er ooit op dat de partij niet over voldoende 'bestuurskracht' zou 
beschikken. Daarmee bedoelde hij dat D66 onvoldoende ervaren bestuurders 
in huis heeft en om die reden iedere keer door de mand valt als men na 
een succesvolle periode van oppositie daadwerkelijk aan de bak moet. Op 
lokaal niveau is dat zeker nog steeds het geval. D66-wethouders in de 
dorpen en steden sneuvelen ook nu nog maar al te vaak wegens gebrek aan 
kwaliteit.


Cynisch pragmatisme van D66

Maar op landelijk niveau is D66 misschien juist wel te veel een 
gestaalde bestuurderspartij geworden. De oorspronkelijke idealen, 
waarbij de achterkamertjes zouden worden afgeschaft en het volk via 
referenda en burgemeestersverkiezingen een stem zou krijgen, zijn 
ingeruild voor cynisch pragmatisme, waarbij platte politieke doelen 
bijna alle middelen lijken te heiligen.

Een mooi voorbeeld van de cynische politiek van D66 werd ons door dit 
weekend door Nieuwsuur voorgeschoteld. D66-minister van Binnenlandse 
Zaken Kajsa Ollongren schafte niet alleen hautain het referendum af, 
maar onthield de burgerij bij de laatste volksraadpleging cruciale 
informatie met betrekking tot de inlichtingenwet, waarover burgers 
mochten 'adviseren'. Een kritisch rapport over de wet werd voorafgaand 
aan het referendum vakkundig buiten het zicht van diezelfde burgers 
gehouden, zo blijkt uit ambtelijke stukken, die Nieuwsuur boven tafel 
kreeg.

'Gelukkig' volgde D66-minister Ollongren alle benodigde mediatrainingen 
en dus praatte zij voor de camera van Nieuwsuur - niet gehinderd door 
veel morele problemen aan haar kant - recht wat overduidelijk krom is. 
Tot grote ergernis van veel kiezers die echt wel begrijpen waarom het 
kritische rapportje buiten beeld werd gehouden.

Het maakt niet uit hoe het echt zit, als je er maar mee weg komt en het 
voorgestane beleid wordt gerealiseerd zonder al teveel democratische 
obstructie van het volk. Dat is in ieder geval hoe het voor veel kiezers 
voelt. Een perceptie die meer dan werkelijkheid is geworden. En daarmee 
ligt het existentiele probleem van D66 in volle glorie op tafel.


Uitgerekend D66 heeft van het land een grote achterkamer gemaakt

D66 is in de ogen van veel teleurgestelde kiezers een partij geworden 
zonder al te veel principes, vertegenwoordigd door politici die zich tot 
het uiterste hebben geperfectioneerd in het optrekken van politieke 
rookgordijnen. Daarmee heeft uitgerekend D66 van het hele land een grote 
'achterkamer' gemaakt. In niets lijkt de partij meer op de 
charismatische oprichter die in 1966 in een grijze regenjas langs de 
grachten liep te mijmeren dat het allemaal anders moest in dit land.

D66 kiezers signaleren dat met lede ogen. Ze zagen eerder al dat 
partijleider Pechtold zich ontdaan van fundamentele D66-waarden op 
kosten van een zakenman in een privejet naar Oekraine liet vervoeren en 
daarover op televisie jokte.

Ze registeren dat de partij moeiteloos afscheid neemt van de enige reden 
waarom men uberhaupt op D66 stemde, namelijk de hoop op een ander soort 
politiek gebaseerd op directe participatie van het volk.

Men observeert dat in de oppositie ferme taal wordt gesproken, maar 
eenmaal op het pluche de afschaffing van de dividendbelasting wordt 
verdedigd. Politiek die door oud-D66 leider Jan Terlouw ondemocratisch 
wordt genoemd, om de doodeenvoudige reden dat niemand het wil, maar het 
toch door de D66 van een handtekening wordt voorzien.


Pechtold uitgeblust en geplaagd door priveperikelen

Intussen komt de partij op 6 oktober bijeen om een nieuwe 
partijvoorzitter te kiezen. Maar ook om de tussenbalans op te maken van 
deelname aan het kabinet. Er is veel ongenoegen bij de leden. Over 
inhoudelijke keuzes maar vooral over de leiding van de partij, die in 
handen is van een zichtbaar uitgebluste en door priveperikelen geplaagde 
Alexander Pechtold.

Het wachten lijkt nu op een kersverse partijvoorzitter, die begrijpt hoe 
groot de nood is en kan zorgen voor nieuw elan, zelfs als dat de 
vervanging van politiek leider Pechtold betekent. Bijvoorbeeld door 
oud-D66 Kamerlid Boris van der Ham, die door velen binnen de partij 
wordt gezien als degene die moet zorgen voor de wederopstanding van D66. 
Al staat van der Ham vooralsnog niet te trappelen om terug te keren in 
de Haagse arena.

Of misschien dan toch Sigrid Kaag, die bekend staat als principieel en 
consistent en in niets lijkt op de politieke draaikonterij van Kajsa 
Ollongren. Als D66 ergens behoefte aan heeft dan is het wel een leider 
met principes. Hoe het ook zij: De keuze voor een nieuwe 
partijvoorzitter en diens visie op de toekomst wordt een van de 
belangrijkste in het recente bestaan van D66. Daarmee kan zaterdag 6 
oktober zomaar bijltjesdag voor Pechtold worden.

--------
(c) 2018 HP/De Tijd