[D66] Zes vragen over de nieuwe roep om meer kerncentrales

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemen Dagblad
Datum:  7 november 2018
Auteur: Hans van Soest en Peter Winterman
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/zes-vragen-over-de-nieuwe-roep-om-meer-kerncentrales~aad6e4be/


Zes vragen over de nieuwe roep om meer kerncentrales
----------------------------------------------------

Ineens is de discussie terug: moet Nederland nieuwe kerncentrales 
bouwen? De VVD wil het, maar de overheid moet daarvoor wel de 
portemonnee trekken. Zes vragen over de 'nucleaire optie' om minder CO2 
uit te stoten.


1 Waar komt het pleidooi voor nieuwe kerncentrales opeens vandaan?

Het VN-klimaatpanel IPCC luidde vorige maand de noodklok over de 
opwarming van de aarde. De klimaatdoelen worden niet gehaald, tenzij we 
nu alle zeilen bijzetten. En dan ontkomen we eigenlijk niet aan meer 
kernenergie, zeggen de IPCC-onderzoekers.

Reden voor VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff om het idee voor de bouw 
van nieuwe kerncentrales af te stoffen. Nieuw is dat niet: VVD en CDA 
zijn al veel langer voorstander. Het kabinet Rutte-1 - waarin VVD en CDA 
samenwerkten met PVV - wilde vergunningen leveren voor nieuwe 
kerncentrales. Daar kwam uiteindelijk niets van terecht.


2 Wat zijn de voordelen van nieuwe kerncentrales?

Het allergrootste voordeel is dat een kerncentrale geen vervuilende 
broeikasgassen uitstoot. Daardoor wordt het een stuk makkelijker om in 
2050 bijna geen CO2 meer de lucht in te blazen, het doel dat Nederland 
zich heeft gesteld in de klimaatwet. 'Als we willen dat we in de 
toekomst voldoende energie hebben om alles draaiende te houden, moeten 
we niet alleen gokken op zon- en windenergie', zegt hoogleraar Martin 
Rohde van de TU Delft. 'We moeten een mix hebben van bronnen. En voor de 
bouw van kerncentrales hebben we de kennis in huis.'

Volgens schattingen is er nog voor zeventig jaar makkelijk te winnen 
uranium voorhanden om alle bestaande kerncentrales op de wereld van 
grondstof te voorzien. Rohde stelt voor om kernenergie te winnen uit 
thorium. 'Daarvan is er heel veel op de aarde. En het afval blijft maar 
250 tot 300 jaar radioactief, waar dat bij uranium - wat nu wordt 
gebruikt in kerncentrales - wel 200.000 jaar kan duren.' Door 
kernenergie worden we als Nederland ook nog eens minder afhankelijk van 
olie en gas uit politiek instabiele landen, zoals Saoedi-Arabie en 
Rusland.


3 Dat klinkt goed, maar wat zijn de nadelen?

Iedereen heeft de beelden nog wel op het netvlies van de kernrampen in 
Tsjernobyl (1986) en Fukushima (2011), of van de lekkende centrale in 
het Engelse Sellafield. De angst voor straling is groot, en zelfs vele 
decennia na een ramp zijn er nog gezondheidseffecten.

Een ander nadeel is het radioactieve afval. Alleen al dit jaar trekt het 
kabinet 117 miljoen euro uit om afval van de kernreactor in Petten op te 
ruimen. Het gaat om 1500 vaten, waarvan een deel is gaan roesten.

Rutte-1 probeerde eerder een nieuwe centrale van de grond te krijgen. 
Dat lukte niet, omdat private investeerders niet genoeg geld bij elkaar 
sprokkelden. 'Energiebedrijven moeten het zelf betalen', zegt 
energiedeskundige Wim Turkenberg. 'In de hele wereld is het niet 
rendabel. Behalve in landen waar de overheid bijspringt, bijvoorbeeld in 
Engeland. De Britse regering subsidieert kerncentrales daar met 
miljarden.'


4 Kerncentrales zijn nu toch veel veiliger dan in 1986?

Ja, zegt Turkenburg. 'Kerncentrales die op dit moment worden gebouwd, 
bijvoorbeeld in Frankrijk en Finland, zijn tien keer veiliger dan onze 
eigen centrale in Borssele.' De kerncentrale in Borssele kan wel tegen 
de inslag van een vliegtuigje. Maar of het ook goed gaat als een zware 
airbus op de centrale crasht, is volgens Turkenburg maar de vraag.

'De kans dat met nieuwe kerncentrales een zeer ernstig ongeluk gebeurt, 
is buitengewoon klein. Maar je kunt nooit helemaal uitsluiten dat 
opnieuw een ramp als in Tsjernobyl of Fukushima plaatsvindt.'


5 Zien energiebedrijven daar nu wel brood in?

Nee, blijkt uit een rondgang door deze krant. 'Dat boek is voor ons 
gesloten', zegt RWE. De kosten zijn te hoog. De bouw van een nieuwe 
kerncentrale - drie keer zo groot als Borssele - zou minimaal 8 miljard 
euro kosten en zo'n tien jaar duren, zegt ook Turkenburg. 'Er is al tien 
jaar lang niemand die zich heeft aangemeld om deze techniek in Nederland 
te plaatsen', zei minister Wiebes van Economische Zaken vorige week nog. 
'Dat is in de komende jaren ook helemaal niet te verwachten. Het speelt 
nu niet.'

Een nieuwe kerncentrale komt er alleen als het kabinet de portemonnee 
trekt. Zonder subsidie wil geen energiebedrijf zich er nu aan wagen. Wel 
denkt Rohde dat dat in de toekomst kan veranderen. 'Nu vinden bedrijven 
de bouwkosten nog hoog, omdat er voldoende kolen, olie en gas is. Maar 
dat verandert. Dan wordt het vanzelf interessant om die investering wel 
te doen, want een nieuwe kerncentrale levert erg veel energie: zo'n 9 
procent van onze totale energiebehoefte.' Borssele is een oude centrale 
die slechts een derde daarvan oplevert. Hij sluit in 2033.


6 Is het politiek haalbaar?

In de Tweede Kamer is mogelijk een kleine meerderheid voor de bouw van 
nieuwe kerncentrales, met partijen als VVD, CDA, PVV, SGP en Forum voor 
Democratie. Toch zal het deze kabinetsperiode hoogstwaarschijnlijk niet 
gebeuren, omdat coalitiepartijen D66 en ChristenUnie fel tegen zijn. 'Ik 
ben buitengewoon sceptisch', zegt CU-leider Gert Seegers. 'Het is een 
enorme investering en het duurt heel lang.'

Met dat geld kun je mooiere dingen doen, vindt ook D66-fractievoorzitter 
Rob Jetten. 'Bijvoorbeeld het isoleren van huizen en het vergroenen van 
de industrie.'

--------
(c) 2018 Persgroep