[D66] Frankrijk eet haar kinderen op

[A.O.]

http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2018/05/08/frankrijk-eet-haar-kinderen-op

Frankrijk eet haar kinderen op

www.dewereldmorgen.be
View Original
May 8th, 2018

Ik kom net terug uit oorlogsgebied. Op enkele dagen vielen er 300
gewonden, woningen worden er massaal vernietigd en de autoriteiten
gebruiken zenuwgas[1] op hun burgers. Dit speelt zich niet af in het
Midden-Oosten maar in Frankrijk. Niet in Parijs maar in de buurt van
Nantes. Niet in de stad maar op het platteland. Het is geen mei ’68 maar
april ’18. Het is precies 50 jaar later en Frankrijk lijkt opnieuw in
brand te staan. Maar de situatie is anders. De inzet is veel belangrijker.

Er werd al ruim bericht in De Wereld Morgen over de ZAD in Nantes en de
nieuwe poging van de Franse overheid om haar te ontruimen. Naast het
brute geweld gebruikt de overheid nog een andere tactiek. Terwijl de
gendarmerie alle bouwwerken op het terrein in de prak slaat, houdt de
prefecte van de Loirestreek, Nicole Klein, de bezetters een
‘vereenvoudigde vergunningsaanvraag’ voor, die ze kunnen invullen om op
het terrein te kunnen blijven. Slaan en zalven. Maar ze wil niet weten
van een collectief voorstel, ze wil individuele aanvragen.

Foto: Frank Theys

Daar zijn verschillende verklaringen voor te bedenken: wil de prefecte
het collectief project breken door het te verdraaien naar een
neoliberale visie van persoonlijk initiatief en privé-eigendom? Wil ze
met het verzamelen van hun privégegevens de bezetters kunnen vervolgen?
Of wil ze een wig drijven in de beweging door de mensen te verdelen?

Zij maakt er zelf geen geheim van dat ze de ‘welmenende boeren’ wil
scheiden van de ‘oproerkraaiers’ en ‘illegalen’. Het kaf van het koren
scheiden. Maar als dat verschil er al geweest zou zijn, dan is dat door
het politiegeweld helemaal verdwenen.

Op een van de spandoeken in een protestmars stond 'Nicole Klein nous a
radicalisés' (Nicole Klein heeft ons geradicaliseerd). Alle oudere
boeren en andere mensen uit de streek die ik gesproken heb, zijn door
het politiegeweld zo geschokt dat ze alle hulp bieden aan het verzet.
Eén van de eerste gebouwen dat door de gendarmen werd platgegooid was
‘La Maison des 100 Noms’ (het huis van de 100 namen). Het was het
collectieve project van 100 mensen die tot de meest gematigden
behoorden, maar dat wel een van de meest ontwikkelde commons-projecten
was, dat al lang een aanvraag tot legalisering had ingediend en elk
moment hoopte een positief antwoord te krijgen. Waarom wil de overheid
geen collectief voorstel aanvaarden? Hoe anders zou zij reageren mocht
een groot bedrijf interesse tonen in het gebied? In dat geval kan ik me
niet voorstellen dat eerst de identiteit van alle werknemers zou geëist
worden.

Foto: Frank Theys

En toch is er een kans dat de prefecte in haar opzet slaagt. De
wekenlange charges van een brutale politieovermacht van 3.000 mensen,
die de overheid naar verluid een 400.000 euro per dag kost, zijn erop
gericht de bezetters uit te putten. Tot voor kort weigerden de zadisten
om individuele aanvragen in te dienen maar dat hebben ze vorige week
toch gedaan. De voorstellen werden wel zo opgesteld dat elk project
afhankelijk is van de andere (de bakkerij heeft de boer nodig, enz.);
losgekoppeld kunnen ze niet overleven. Het verdict valt af te wachten.
Maar het valt te vrezen dat vooral de jongere generatie uit de boot zal
vallen. Ik wil hier voor hen een lans breken.

De meeste jongeren die in 2009 besloten om te blijven, waren natuurlijk
activisten uit de stad, veelal intellectuelen, studenten en pas
afgestudeerden. Ondertussen zijn het dertigers geworden die zich het
leven op het platteland hebben eigen gemaakt.

Het eerste wat hen interessant maakt is de omgekeerde demografische
beweging die ze maken, van de stad naar het platteland. Alleen al daarom
zou de overheid dit moeten toejuichen. En hun keuze is ook gemakkelijk
te begrijpen. Hoe zou je zelf zijn? De huurprijzen in de stad zijn veel
te hoog geworden om als pas afgestudeerde nog te kunnen betalen.
Misschien kan je nog met Deliveroo of Uber Eat de huur bij elkaar
fietsen voor een paar vierkante meter ergens in de banlieus.

Foto: Frank Theys

De andere keuze is samen met 300 enthousiaste geestesverwanten op het
platteland een experiment uitbouwen voor de toekomst. Waar zou jij voor
kiezen? Jongeren trekken naar de stad om er elkaar te ontmoeten; maar nu
lijkt het omgekeerde te gebeuren. Je ontmoet elkaar op het platteland.

Richard Florida’s gentrificatiefilosofie is een catastrofe voor de
leefbaarheid van steden gebleken. Het draaide alleen positief uit voor
wie al geld had. Daar heeft hij zich al voor verontschuldigd.[2] Voor
jongeren wordt het te duur en daarom trekken ze weg.

Tot enkele jaren geleden was dat naar Berlijn, nu trekken ze naar steden
nog verder in het oosten. Op termijn zal die tendens het leven in onze
streken versuffen. Maar in Frankrijk krijg je nu dus een andere tendens.

Foto: Frank Theys

Als je de ZAD in Nantes bezoekt, wordt je gegrepen door de energie die
in de beweging broedt. Als de politie op de ene plek een blokhut
neerhaalt, wordt dezelfde dag nog elders op het terrein een nieuwe
opgetrokken. Als de politie de ene barricade opruimt, wordt er elders
een andere opgetrokken. Wat een vreselijke verspilling van energie! Stel
dat die mensen gerust gelaten werden, waar ze toe in staat zouden zijn.

In mei ’68 was er ook een strekking van de tegencultuur die op het
platteland ging wonen. In Europa was die vrij klein maar niet in
Amerika. We weten hoe de hippies vanuit New York samen met de schoolbus
van de Merry Pranksters naar de baai van San Francisco trokken.

De Amerikaanse historicus Fred Turner beschrijft in zijn boek “From
Counterculture to Cyberculture” (2010) hoe deze mensen de basis hebben
gelegd van wat we vandaag kennen als Silicon Valley. Het boek zou een
mooi gelegenheidsgeschenk zijn om aan de prefecte Nicole Klein cadeau te
geven.

Foto: Frank Theys

Wil ik daarmee suggereren dat de ZAD in Nantes de voedingsbodem kan zijn
van een Europees innovatiepark? Voor wie denkt in termen van
business-opportuniteiten is het niet onbelangrijk om daarbij stil te
staan. Tenslotte is de ZAD een laboratorium van 300 toegewijde mensen
die een groot experiment uitvoeren op sociaal en ecologisch vlak en door
het intellectuele niveau van vele deelnemers, de motivatie en de
collectieve samenwerking, zal dat zeker uitmonden in bijzondere resultaten.

Veel kan veranderen in de loop van de tijd. In California werd het
oorspronkelijk motto van love, peace & happiness vervangen door de
anarcho-kapitalistische filosofie van Ayn Rand en het oorspronkelijk
streven naar vrijheid bracht ons uiteindelijk de platformeconomie die de
wereld naar de pijpen van een paar software-ontwikkelaars laat dansen.

Foto: Frank Theys

Hoe het motto van de zadisten zal evolueren is niet duidelijk. De
beweging bestaat deels uit commonards en deels uit libertariërs, zoals
de meeste nieuw-linkse bewegingen vandaag. In veel gevallen beseffen
deze mensen niet van elkaar dat ze zich aan twee uitersten van het
politieke spectrum bevinden, waarbij de ene solidariteit voorop stelt en
de andere vrijheid. (Het is de reden waarom verschillende
Piratenpartijen uit elkaar vallen.)

In de jaren 60 had je ook die twee strekkingen. Toen won de tweede
groep. Maar vandaag is de situatie heel anders. De inzet vandaag is niet
meer vrije seks maar het voortbestaan van de menselijke soort.

Er ligt 50 jaar tussen mei ’68 en april ’18. Mijn eigen leven past er
precies in. Ik behoor tot de laatste generatie, de benjamins, van de
babyboomers. Wij zijn de laatsten die nog zonder vrij veel problemen een
lening konden krijgen voor een woning. Velen kochten nadien ook een
opbrengsthuisje waarvan ze nu met veel voldoening kijken hoe de
huurprijs naar omhoog mag gaan. Zo dobberen we mee op de lucratieve
zijde van de speculatiegolf. Generaties Y en Z hebben heel andere
vooruitzichten.

Foto: Frank Theys

Als we de rapporten van de Club van Rome mogen geloven en haar
10-jaarlijkse updates, of de voorspellingen van klimatologen als Clive
Hamilton, de recente Duitse studie over het ‘ecologische armageddon’ die
de instorting van het insectenleven zal veroorzaken, of de
voorspellingen rond werkloosheid door automatisering, dan weten we dat
onze beschaving volledig ontwricht en uiteindelijk in elkaar zal storten
binnen nu en 20-30 jaar. Tenzij, misschien, we heel hard het roer nog
proberen om te draaien.

Het zijn de vorige generaties, de babyboomers, die ons met die problemen
hebben opgezadeld. Maar de oplossingen schuiven we voor ons uit. “The
American way of life is not up for negotiation”, zei George Bush senior
in Rio in 1992 en van dat standpunt zijn we nog steeds niet afgeweken.

Maar voor de generaties Y en Z – en laat ons hopen dat die benaming
louter toeval is - zal het menens worden. Voor hun overleving zullen ze
werkelijk op zoek moeten gaan naar andere standaarden. En toch gunnen we
het hen niet.

Foto: Frank Theys

We gunnen het hen niet om radicaal te experimenteren. Want we willen dat
zij onze pensioenen betalen, onze hoge huurprijzen en onze schulden aan
de bankencrisis van 2008. We willen dat ze dat doen met minder mensen
dan wij (want migranten willen we niet), aan lagere lonen in
scharreljobs. We ontzeggen hen om te leven; we ontzeggen hen om de
planeet te redden. Dat is de nieuwe generatiekloof die ik zie aankomen.
En er zullen weinig redenen zijn voor de nieuwe generaties om mals te
zijn met de oudere.

Generaties Y en Z zullen bijzonder veel fantasie en doortastendheid
moeten zien te mobiliseren om een wereld vorm te geven die kan
omschakelen naar een duurzaam model en tegelijk alle hypotheken
verwerken waarmee vorige generaties de planeet en de bevolking hebben
opgezadeld.

Experimenten als de ZAD in Nantes zijn daarom cruciaal en duizenden
keren te verkiezen boven een generatie die wegkwijnt en op een negatieve
manier radicaliseert in achterbuurten. We hebben duizend ZADs nodig.
Daarom is het hemeltergend om te zien met welke koude obsessie dit
initiatief de kop wordt ingedrukt.

Foto: Frank Theys

Frankrijk eet haar kinderen op. En het zijn ook onze kinderen: een
Belgische jongen van 22 jaar, die mee kwam demonstreren met 2 vrienden,
werd door de politie gekidnapt (je kan dit moeilijk arresteren noemen)
op een moment dat hij alleen rondliep op het terrein. Twee dagen later
veroordeelde een snelrechter hem tot een gevangenisstraf van 8 maanden.

Notes:

[1] Een oranje gas dat onmiddellijke uitdroging veroorzaakt, diarree,
braken, duizeligheid en mentale verwarring

[2] https://jacobinmag.com/2017/08/new-urban-crisis-review-richard-florida