[D66] De poolcirkel brandt

[A.O.]

http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2018/07/26/huidige-extreme-weer-over-de-hele-aardbol-biedt-voorsmaakje-van-wat-ons-te-wachten-staat

Huidige extreme weer over de hele aardbol biedt voorsmaakje van wat ons
te wachten staat
De zomer van 2018 verpulvert records. Mocht dat alleen in dit stuk van
Europa zijn, zou je nog van normale uitschieters kunnen spreken. Maar
het huidige extreme weer is een globaal fenomeen. En dan kan je moeilijk
om de klimaatverandering heen.

    christophe callewaert

donderdag 26 juli 2018


De huidige hittegolf in ons land kan de langste ooit worden. Als de
temperatuur dit weekend niet onder de 25 graden zakt, is het zo ver. De
iets ouderen onder ons vertellen heroïsche verhalen over de hittezomer
van 1976. De vergelijking met dat magische jaar is echter misleidend.
Die zomer was warm, heel warm zelfs, maar België en de ons omringende
landen waren toen een uitzondering. In grote delen van de wereld was het
toen zelfs kouder dan normaal.

Deze zomer is het plaatje helemaal anders. Griekenland noteert het
warmste jaar ooit. Samen met de besparingen opgelegd door de EU is dat
de verklaring voor het grote aantal slachtoffers door bosbranden. De
voorbije week kwamen minstens 81 mensen om het leven in de regio rond de
hoofdstad Athene. Brandweerlui vonden de verkoolde lichamen van mensen
die elkaar in de laatste momenten van hun leven omarmden.

Ook aan de andere kant van de wereld, in Japan, zaaien extreme
weersomstandigheden dood en vernieling. Nadat enkele weken geleden meer
dan 200 mensen verdronken door overstromingen, sterven tientallen
inwoners van steden als Tokio nu van de hitte. In Kumagaya nabij Tokio
werd een recordtemperatuur van meer dan 41 graden opgetekend. Door de
vochtigheid is de gevoelstemperatuur nog vele graden hoger. Ook in
Afrika sneuvelde een record. In de Algerijnse stad Ouargla werd het 51,3
graden warm.

De poolcirkel brandt

Zelfs het hoge noorden blijft niet gespaard. Het is wellicht één van de
meest verontrustende fenomenen van deze zomer. Zweden werd de voorbije
week geteisterd door meer dan 80 bosbranden. Zelfs boven de poolcirkel
stonden bossen in brand. Terwijl normaal ergens tussen 15 en 20 graden
al een warme dag is, steeg de temperatuur in de poolcirkel nu boven de
32 graden.

Meer naar het oosten staat ook de taiga in Siberië in brand. Tien
miljoen hectares werden vernietigd. De rookpluimen reiken tot in Canada
dat zelf ook gebukt gaat onder een hittegolf. In de VS werd het het
bekende natuurpark Yosemite gesloten voor het publiek omdat bosbranden
het gebied gevaarlijk maken.

Wat moet je nu met dergelijke records en rampen? De onderzoekers van
Media Matters bekeken 127 nieuwsfragmenten van Amerikaanse zenders over
de globale hittegolf en slechts één keer vonden ze een verwijzing naar
de klimaatverandering.
Klimaatwijziging?

Ook de VRT-weerman Frank Deboosere mijdt het k-woord. “Als we altijd bij
alle extreem weer een klimaatverandering-paragraaf toevoegen, dreigen we
dezelfde fout te maken als Trump die enkele maanden geleden een
koudegolf gebruikte om de klimaatverandering onderuit te halen”, schreef
hij in een tweet.

Deboosere maakt hier een Belgo-centrische fout. Wat treffend is aan deze
zomer zijn niet de reeks dagen dat Belgen zich met okselvijvers in het
openbaar begeven. Wel dat het om een globaal fenomeen gaat. Dat het
Vlaams Instituut voor de Zee de hoogste temperatuur ooit opmat voor de
Belgische kust en dat de voorbije 45 jaar het water van de Noordzee 1,7
graden warmer werd, is geen toevalligheid.

The Economist schreef vorig jaar al dat het aantal gevallen van extreem
weer sinds 1980 verdrievoudigde. Of zoals Andy Pitman, klimaatspecialist
van de Universiteit van New South Wales in Sidney het zegt: “Je kan
dergelijke gebeurtenissen op die ruimtelijke schaal, die intensiteit en
stijgende frequentie niet hebben zonder dat er een significante bijdrage
is van de globale opwarming.”

Klimaatwetenschapper Hendrik Wouters reageert op Twitter op de
terughoudendheid van Deboosere: "Een systematische rapportering over de
klimaatopwarming tijdens weerextremen zoals de huidige hittegolf is
fundamenteel voor een grondig maatschappelijk debat over oplossingen
tegen de klimaatopwarming en de negatieven gevolgen." Ook hij wijst er
op dat we naar het globale plaatje moeten kijken en niet enkel naar de
hoge temperaturen in België.
Van 1 graad naar 4 graden of meer

Ook Stefan Rahmstorf van het Instituut voor Klimaatimpact in Potsdam
wijst op het bredere plaatje. “Onze aarde wordt nog maar eens getroffen
door extreem weer, met extreme hitte en bosbranden in California en
verwoestende overstromingen in Japan. Gebaseerd op de wetten van de
fysica moeten we, door de opwarming van de aarde, ons verwachten aan
frequentere en ergere verschijnsels.”

Bunny Mcdiarmid, directeur van Greenpeace Internationaal, wijst nog op
iets anders. Dit zijn de fenomenen die we krijgen bij 1 graad opwarming.
“Aan het vooruitzicht wat we zullen meemaken als de temperatuur stijgt
met 1,5 of 2 graden zoals voorzien in het klimaatakkoord van Parijs
durven we niet eens te denken”, schrijft hij.

Bijna geen enkel land ter wereld heeft klimaatplannen die voldoende
ambitieus zijn om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te
halen. De VS hebben zich onder Trump ondertussen teruggetrokken uit het
akkoord. De Vlaamse regering ondernam in juni nog een verwoede poging om
de Europese klimaatambities af te zwakken. Die beperkte wil om de
klimaatverandering tegen te gaan blijkt ook uit het begrotingsakkoord
dat de Vlaamse regering afsloot. Tegen 2030 mikt de regering op amper 13
procent hernieuwbare energie.

Dergelijke business as usual brengt ons in heel gevaarlijke wateren. Een
studie in Nature stelde vorig jaar dat de kans op een stijging met meer
dan 4 graden tegen het einde van de eeuw 93 procent bedraagt.

Hoe de wereld er zal uitzien met dergelijke temperatuursstijgingen kan
niemand volledig voorspellen. Maar wat we wel weten is dat wat we nu
meemaken slechts een voorspel zal blijken.

    christophe callewaert