[D66] Column: Waarom de verwachtingen voor Rutte III niet bepaald hooggespannen zijn

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  8 oktober 2017
Auteur: Bert Wagendorp
URL:    
https://www.volkskrant.nl/opinie/bert-wagendorp-waarom-de-verwachtingen-voor-rutte-iii-niet-bepaald-hooggespannen-zijn~a4520636/


Waarom de verwachtingen voor Rutte III niet bepaald hooggespannen zijn
----------------------------------------------------------------------

De hypotheekrente-aftrek wordt verder beperkt, er komt een soort 
vlaktaks, migranten krijgen minder snel toegang tot de verzorgingsstaat, 
de lage btw wordt een stuk minder laag, er komt een nieuwe klimaatwet en 
een soort maatschappelijke dienstplicht zonder verplichting, u mag 
straks een burgemeester kiezen, defensie krijgt er geld bij, de 
onderwijzers ook, de belastingen gaan 5 miljard omlaag en voor 
vrachtwagens komt er een kilometerheffing.

Eindelijk wordt duidelijk waarom het allemaal zo lang moest duren, met 
de formatie. Want als je zelfs punten als de verlichting van de 
snelwegen (aan) en de frequentie van de sprinters (meer) in een akkoord 
wilt vastleggen, dan ben je natuurlijk wel even bezig.

Ik begin steeds benieuwder te worden naar de andere details in de 
overeenkomst. Daarin zit de duivel, hoor je vaak. Wat staat er te 
gebeuren met de duivenoverlast-bestrijding, kruidendokters, de 
toegangsprijs van Stones-concerten, publiek barbecuen, de vaste 
boekenprijs en het niveau van Het Journaal - kwesties waarmee ik 
regelmatig worstel? Ik hoop dat die zaken ook een keer goed worden 
geregeld.

Ik vind het wel jammer dat er opeens van alles uitlekt over de plannen 
van Rutte III. Dat neemt toch een hoop weg van de verrassing van het 
regeerakkoord. Ik hou ervan als dingen als een bom inslaan. Volgende 
week presenteren Mark Rutte en de andere formatietijgers trots hun 
plannen voor de komende vier jaar, en dan weten we alles eigenlijk al. 
De informatie uit het overleg was maandenlang bijzonder schaars, maar nu 
is de druk kennelijk te groot geworden en gutst het nieuws uit de 
Stadhouderskamer.

Het heeft er alle schijn van dat de voorlichters van de verschillende 
partijen ook even bij elkaar zijn gaan zitten, om het lekken in goede 
banen te leiden. De hapjes worden keurig afgewogen en naar de hongerige 
media geworpen. Klimaatwet naar Trouw, integratiebeleid naar de 
Volkskrant, onderwijs naar de NOS, btw naar De Telegraaf, burgerdienst 
naar het AD. Alleen NRC Handelsblad blijft voorlopig een beetje achter, 
maar het zoeken naar maatschappelijk draagvlak is niettemin duidelijk 
begonnen.

De verwachtingen voor Rutte III zijn niet hooggespannen, en dat is zwak 
uitgedrukt. Dat komt door het merkwaardige karakter van de coalitie, en 
met name de combinatie van D66 en de christelijke partijen. De 
noodzakelijke compromissen tussen die twee kampen, luidt de gangbare 
analyse, zou van Rutte III al bij voorbaat een kabinetje zonder kraak of 
smaak maken, met een beperkte levensverwachting. En Rutte de 
compromissenmagier zou zo langzamerhand ook de uiterste 
houdbaarheidsdatum naderen.

Mogelijk raken we steeds sneller verveeld en staat zeven jaar inmiddels 
gelijk aan de eeuwigheid. Maar voorlopig moet Rutte nog zes man voor 
zich dulden die het langer volhielden: Heemskerk, Balkenende, Thorbecke, 
Drees, Ruijs de Beerenbrouck en Lubbers - de laatste was bijna twaalf 
jaar premier. Weet Rutte het met zijn derde kabinet net zo lang vol te 
houden als met het tweede en plakt hij er weer een maandje of acht 
formeren achteraan, dan komt hij dicht bij Lubbers in de buurt. Oke, 
daar gaat het niet om, maar niets menselijks is Rutte vreemd en als je 
eenmaal aan de toppositie ruikt, wil je hem ook pakken en je plaats in 
de historie veiligstellen: dat kan gevolgen hebben.

Wordt Rutte III een grijs kabinet? Dat had je, gezien de tegenstelling 
tussen VVD en PvdA, ook kunnen verwachten van de vorige coalitie. Maar 
wat je ook vindt van Rutte II, een grijs kabinet was het niet. Misschien 
ligt het wel andersom en leidt juist een regering van min of meer 
gelijkgestemden tot voorspelbaar en behoudzuchtig beleid. In Rutte III 
moeten CDA, CU en D66 ervoor zorgen dat ze zichtbaar blijven, anders 
worden ze bij de volgende verkiezingen gehalveerd, of nog erger. Dat 
gegeven, zou je ook kunnen redeneren, werkt uitgesproken maatregelen met 
een duidelijke signatuur van een van de partners juist in de hand.

Je ziet het al aan de lekkages: die zijn niet grijs. Dinsdag horen we 
meer en daarna begint het leukste deel van het gezelschapsspel dat 
formeren heet: wie worden er minister? Geen grijze muizen, verwacht ik, 
maar we zullen even de lekken moeten afwachten.

--------
(c) 2017 Persgroep