[D66] D66 heeft een puinhoop gemaakt van het euthanasiedebat

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  26 juni 2017
Auteur: Rene Cuperus
URL:    
http://www.volkskrant.nl/opinie/rene-cuperus-d66-heeft-een-puinhoop-gemaakt-van-het-euthanasiedebat~a4502679/


D66 heeft een puinhoop gemaakt van het euthanasiedebat
------------------------------------------------------

D66 heeft een puinhoop gemaakt van het euthanasiedebat. Het heeft de 
broze consensus die er bestond rondom de barmhartige dood opgeblazen 
door ideologische scherpslijperij. Het D66-dogma van individuele 
zelfbeschikking heeft de euthanasiediscussie in een permanent hellend 
vlak veranderd. D66-Kamerlid Pia Dijkstra is de personificatie van dat 
hellend en voorthollend vlak.

Nederland liep met zijn euthanasiepraktijk voorop in de wereld. Er waren 
zorgvuldige regelingen en procedures ontwikkeld die een barmhartig, 
actief levenseinde voor ondraaglijk en uitzichtloos lijden mogelijk 
maakten. Euthanasie was strafbaar, tenzij. Geen recht van de patient, 
noch plicht voor de dokter.

Sindsdien heeft de Nederlandse euthanasie zich op een almaar hellender 
vlak begeven. Steeds nieuwe categorieen voor actieve levensbeeindiging 
kwamen in beeld: dementerende ouderen, psychiatrische patienten, 
pasgeborenen. Meer of minder 'wilsonbekwamen' op wie het 'weloverwogen 
euthanasie-verzoek' lastig kan worden toegepast.

En dwars hier doorheen loopt de nieuwe discussie over het vrijwillig 
levenseinde en 'voltooid leven'. Over hulp bij zelfdoding aan mensen die 
hun leven voltooid achten. Hier niet de logica van de barmhartigheid, 
maar de logica van individuele zelfbeschikking, waarbij de 
arts/hulpverlener zich in een dienende rol heeft te schikken ten 
opzichte van de Autonome Mens.

Dit alles heeft voor een totale verwarring gezorgd. Alleen juristen, 
ethici en medici die in toetsingscommissies zitten, kunnen er nog een 
touw aan vastknopen. De niet-ingevoerde Nederlander is het zicht kwijt. 
Alom heerst nu het waanidee dat euthanasie een recht is geworden. Een 
mensenrecht. De verzorgingsstaat heeft er maar voor te zorgen. 
Letterlijk van wieg tot graf: van babyhielprik bij het consultatiebureau 
tot euthanasieprik in de Staats-Levenseinde-Kliniek.

Voor een belangrijk deel is de verwarring terug te voeren op de 
fanatieke geloofsijver van D66. Die partij komt de eer toe dat het een 
doorslaggevende rol heeft gespeeld bij de invoering van de Nederlandse 
euthanasiewet (2001), maar is sindsdien de partij van het hellend vlak 
geworden. Het ooit pragmatische D66 is nu een 
zelfbeschikkings-fundamentalistische partij, die niet rust tot het 
eldorado der pseudo-autonomie overal is doorgevoerd.

Tekenend hiervoor is dat Pia Dijkstra haar Initiatiefwet 'Waardig 
Levenseinde' door blijft drijven. Ondanks massale tegenstand van artsen, 
verpleegkundigen en psychiaters. Bovendien is er nog nauwelijks 
wetenschappelijk onderzoek over de voltooid-leven-problematiek 
beschikbaar en heeft er volstrekt onvoldoende maatschappelijk debat over 
deze complexe en delicate kwestie plaatsgevonden. Dood 66 heb ik D66 wel 
eens in intieme kring genoemd, maar dat zou ik in een column niet gauw 
doen. D66 zou ouderen vanaf 66 jaar willen bevragen over hun 
(on)voltooid leven.

Het probleem schuilt in de notie van zelfbeschikking. Consequente 
autonomie zou de 'pil van Drion' betekenen, of de 'laatstewilpil' waar 
50Plus voor pleit. Ieder mens wikt en beschikt in theorie over zijn 
eigen leven; moreel problematisch wordt het wanneer men daar derden bij 
betrekt, artsen of levenseindebegeleiders. Zelfbeschikking is ook een 
valse liberale mythe. Mensen zijn geen rationele wezens, maar 
relationele wezens. Sterk beinvloedbaar door omstandigheden, 
temperamentwisselingen en menselijke verhoudingen.

Het doordrijven van Voltooid leven-wetgeving grenst daarom aan het 
onverantwoordelijke. 'Voltooid leven' is een Orwelliaans eufemisme, waar 
we nog veel kritischer naar moeten kijken. Het is niet zonder risico om 
in een samenleving met een obsessieve jeugdcultuur tegen ouderen, en 
waarin sprake is van materialistisch efficiency-denken, het concept van 
voltooid leven voor ouderen al te laconiek te introduceren. Goede 
D66-intenties kunnen contraproductieve effecten hebben, zoals onnodige 
angsten bij ouderen.

Je hoeft echt geen christen te zijn om te hechten aan de waardigheid van 
het leven, net zoals seculiere modernisering niet betekent: hoe meer 
euthanasie hoe beter. De informateur en de ChristenUnie wil ik een hart 
onder de riem steken bij de formatiegesprekken. De D66-opvatting van 
euthanasie is een nogal extreme minderheidspositie die veel Nederlanders 
veel te ver gaat. Het zou een gotspe zijn als de vorming van een nieuw 
kabinet daarop zou sneuvelen. Eerst waardig leven. Dan waardig sterven.

--------
(c) 2017 Persgroep