[D66] Euroreferendum: Sabotage door Ja-kamp

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  23 februari 2016
Auteur: Suzanne Geuze
URL:    
http://www.ad.nl/ad/nl/38261/Nieuws/article/detail/4250015/2016/02/23/Oekraine-referendum-dreigt-grote-mislukking-te-worden.dhtml


Oekraïne-referendum dreigt grote mislukking te worden
-----------------------------------------------------

In de referendumstrijd over het associatieverdrag met Oekraïne ligt het 
'nee-kamp' ruim aan kop, maar er schuilt een addertje onder het gras: de 
uitkomst is ongeldig als te weinig mensen komen stemmen. En daar ziet 
het wel naar uit. 'Als er vandaag verkiezingen zouden zijn, dan haalt 
het referendum het waarschijnlijk niet,' zegt Peter Kanne van 
onderzoeksbureau I&O Research. En dat terwijl volgens zijn onderzoek 
vier op de tien Nederlanders tegen het verdrag zijn (38 procent), 
tegenover 32 procent voor. Bijna een derde van de kiezers is er nog niet 
uit.

Om het referendum te laten gelden, moet minimaal 30 procent van de 
stemgerechtigden komen opdagen. Maar of dat gaat lukken, is zeer de 
vraag. Uit onderzoek van I&O Research blijkt dat de verwachte opkomst al 
sinds december schommelt rond de 30 procent. Het zal er dus om spannen, 
zegt Kanne. 'Maar er is nog een week of 6 te gaan, dus de animo kan nog 
groeien.'

In het 'voor-kamp' leiden de peilingen intussen al tot hevige discussie: 
moet je nu wél of niet gaan stemmen? Er zijn immers twee situaties 
waarin het associatieverdrag gewoon doorgaat. Als een ruime meerderheid 
van de kiezers instemt, hoewel dat op dit moment onwaarschijnlijk lijkt. 
Maar ook als de minimale opkomst niet wordt gehaald.


Thuisblijven

Onder meer GroenLinks-jongerenorganisatie DWARS pleitte daarom voor 
thuisblijven, in de hoop dat te weinig nee-stemmers naar de stembus gaan 
om het verdrag tegen te houden. Maar onderzoeker Kanne noemt dat een 
'ongelofelijke stommiteit'. 'Een beetje alsof je in een voetbaltoernooi 
zegt: laten we gelijkspel spelen, want dat doet de ander ook. Zul je net 
zien dat die ander tóch scoort.' Bovendien, zegt de onderzoeker, schuilt 
in die houding 'een soort minachting voor de mensen die tegen het 
verdrag zijn'. 'Kiezers in het 'voor-kamp' zijn vaak van D66, GroenLinks 
en PvdA: juist de partijen die de referendumwet in het leven hebben 
geroepen. Nu komt er een referendum, en dan wordt geroepen: blijf maar 
thuis. Daarmee negeer je de onrust en voed je politiek cynisme.'


Ruim de helft

Uit het onderzoek blijkt ook dat ruim de helft van de Nederlanders niet 
of nauwelijks weet wat het referendum inhoudt. Het 323 pagina's tellende 
verdrag wordt maar door weinig mensen gelezen en de uitleg ervan is vaak 
politiek gekleurd. Kanne: 'Vooral de voordelen blijven voor veel mensen 
abstract. Als premier Rutte zegt: het is goed voor de handel en export, 
dan denken veel mensen: het geld gaat vast naar de grootverdieners.'

De Tweede Kamer heeft al voor het verdrag gestemd. Het kabinet zegt de 
uitslag 'serieus te bekijken', maar een raadgevend referendum is niet 
bindend. Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) raadt ja-stemmers hoe 
dan ook af om thuis te blijven. 'Volgens mij moet je helemaal niet 
ingewikkeld tactisch nadenken. Ga gewoon stemmen en stem wat je ervan 
vindt. Dat lijkt mij de logische en democratische gedachte.'

--------
(c) 2016 Persgroep