[D66] Nakamotobiographies

[J.N.]

http://www.kennislink.nl/publicaties/nadert-het-einde-voor-de-bitcoin


dinsdag 10 mei 2016
Nadert het einde voor de bitcoin?

Het organisatorische en technische gerommel achter de cryptovaluta

De bitcoin-hype lijkt voorbij en toch haalde de digitale munt vorige
week weer even de headlines toen de Australische programmeur Craig
Wright zich bekendmaakte als de roemruchte bedenker van het
bitcoin-protocol. Maar het rommelt in de bitcoin-gemeenschap. Volgens
sommigen is het technische faillissement van de munt aanstaande. “Ik
denk niet dat de munt te redden is.”

door Roel van der Heijden

Dit artikel is onderdeel van een tweeluik. Lees ook over het dark web en
witwassen van geld met de bitcoin.

Satoshi Nakamoto is volgens velen ronduit briljant. In 2008 publiceerde
hij op een internetforum een artikel waarin hij het principe van een
nieuwe digitale muntsoort beschrijft: de bitcoin. Tot op de dag van
vandaag houdt het protocol stand, en vormt het technische hart een
digitaal betaalmiddel dat wereldwijd misschien wel door honderdduizenden
mensen wordt gebruikt (de schattingen lopen sterk uiteen). Alleen, nog
steeds weet niemand wie Nakamoto is. De naam is vrijwel zeker een
pseudoniem voor een of meerdere personen.

Vorige week claimde de Australische computerwetenschapper Craig Wright
dat híj Nakamoto is en leverde daarvoor bewijs in de vorm van een soort
digitale handtekening die alleen Nakamoto zou kunnen maken. Een
belangrijke bitcoin-ontwikkelaar bevestigde het bericht van Wright, veel
anderen trekken het in twijfel. Hoe dan ook klopt het technische hart
van de bitcoin nog steeds, maar inmiddels is wel duidelijk dat het een
patiënt met verschillende kwalen is.

Bottleneck

De organisatie is versnippert in verschillende kampen die elkaar
‘bestrijden’. Terwijl het ene kamp de capaciteit van het langzaam
vollopende bitcoin-netwerk graag wil vergroten, houdt de rest het graag
bij het oude. “En al zou je het willen, dit ís bovendien erg lastig te
schalen”, zegt Jaap-Henk Hoepman, universitair hoofddocent van de
afdeling Digital Security van de Radboud Universiteit. “Ik denk
eigenlijk dat de bitcoin in deze vorm op zijn einde zal lopen.”

Het capaciteitsprobleem werd uitgebreid behandeld in een artikel van
voormalig bitcoin-ontwikkelaar Mike Hearn. De basis van het probleem
ligt in het feit dat alle transacties met bitcoins moeten worden
gecontroleerd op legitimiteit. Dat wordt gedaan door een wereldwijd
netwerk van computers die elke tien minuten een aantal overboekingen
controleren. In die tien minuten moeten de informatie over die
transacties door het netwerk zijn verspreid en gecheckt (zie kader
Puzzelen met betalingen hieronder).

Hearn legt uit dat dit systeem in de huidige vorm een bottleneck vormt,
waardoor bitcoin-transcaties op drukke momenten traag – hij suggereert
wachttijden van soms uren – worden afgehandeld. In de praktijk zou het
bitcoinnetwerk niet meer dan drie transacties per seconde kunnen
verwerken. Dat is een fractie van de geclaimde maximumcapaciteit van het
betaalnetwerk van bijvoorbeeld VISA: 56000 betalingen per seconde.

De vraag is of het bitcoinnetwerk sneller kan. Waarom worden er
überhaupt maar zo’n duizend tot tweeduizend transacties per tien minuten
verwerkt? Het heeft alles te maken de zogenoemde blockgrootte (zie kader
Puzzelen met betalingen) die door de programmeurs van bitcoin in een
pril stadium van de munt op een megabyte is gezet. Zo’n ‘block’ is het
stukje data dat alle miners via het bitcoinnetwerk in tien minuten
moeten krijgen en verwerken. Als de oplossing van zo’n block is gevonden
liggen de transacties die erin zitten vast.

Programmeur Hearn hekelt het feit dat de grootte van een block nog
steeds vaststaat op een megabyte, en dat terwijl bij een groeiend aantal
transacties zo’n block vol raakt en er als het ware een file van
transacties ontstaat. Hearn zegt dat er om verschillende redenen niet
wordt toegestaan dat de grootte van een block verruimd wordt.

Zo zouden een aantal bitcoinminers bang zijn om te groeien. Meer
transacties en een verruimde blockgrootte betekent namelijk meer
datastromen in het netwerk. En dat kan een probleem vormen voor sommige
miners. Ze hebben last van de zogenoemde ‘Great Firewall of China’: de
door de Chinese overheid afgeknepen internetverbinding met de rest van
de wereld. Deze muur zorgt ervoor dat een deel van de miners soms langer
moet wachten op informatie uit het netwerk en daarmee tijd en geld
verliezen. Tot slot zijn de betrokkenen volgens Hearn huiverig om
überhaupt dingen te veranderen, bang om investeerders af te schrikken.

Rek

Of het aanpassen van de blockgrootte nu onwil is of niet, volgens
Hoepman ís de capaciteit van het netwerk ook lastig op te schalen. “Als
je een block groter wil maken dan moet zich eigenlijk iedereen in het
netwerk zich tegelijk aan die nieuwe regels houden, dat heeft behoorlijk
wat voeten in de aarde. Het is verder de vraag hoeveel dat gaat
oplossen. In de praktijk blijkt het nog best wel veel tijd te kosten om
alle data op tijd (binnen die tien minuten – red.) bij de miners te
krijgen. Met grote blokken gaat dat alleen nog maar langer duren.”

Dat lijkt misschien een beetje raar, want zijn we op internet niet
gewend aan het moeiteloos downloaden van gigabytes aan data in een mum
van tijd? Toch geeft Hoepman aan dat het decentrale netwerk van de
bitcoin, waarin iedereen de stukjes data aan elkaar moet doorgeven, niet
zo snel is als bijvoorbeeld het downloaden of streamen van een video.

Er zit nog wel wat rek in de capaciteit van de bitcoin, zegt Hoepman.
“Een paar keer sneller kan het vast nog wel, maar als je écht veel
transacties wilt gaan verwerken dan moet je gaan kijken hoe je die
transacties sneller controleert en tot een consensus in het netwerk
komt”, zegt Hoepman. “Dit systeem is op deze manier gewoon lastig te
schalen naar de grootte van het wereldwijde betalingsverkeer.”

Ondemocratisch

Verder is er op het ‘democratische’ principe van de bitcoin wel wat af
te dingen. Een groot deel van de rekenkracht die nodig is om de
blockchain te controleren is namelijk in handen van slechts enkele
partijen, geconcentreerd in China. En met rekenkracht komt macht.

“Alle betalingen gaan goed zolang de miners gewoon hun werk doen”, zegt
Hoepman. “Maar als degene met een meerderheid in rekenkracht opeens iets
anders doet (bijvoorbeeld besluit om transacties weg te laten – red.)
dan heb je een probleem. Hetzelfde geldt eigenlijk voor de
ontwikkelaars, die zouden zomaar kunnen bepalen dat de bitcoin niks meer
waard is. Er werd altijd gezegd dat niemand volledige macht had over de
bitcoin, maar dat is onzin. De ontwikkelaars en (meerderheid van) de
miners bepalen de regels.”

Hoe heeft de macht zich zo kunnen concentreren? Hoepman heeft wel een
idee. “Iedereen kan bitcoins minen, maar als je dit op grote schaal wilt
doen dan moet je onvermijdelijk investeren in computerparken”, zegt hij.
“En investeerders spreiden hun risico’s graag. Dat kan door in een
collectief te werken. Dingen gaan vanzelf ophopen en dat is hier dus ook
uitgekomen.”
Van geld naar nieuwe toepassingen

Hoepman vindt het opmerkelijk dat er zoveel geld in de bitcoin is
geïnvesteerd, terwijl er volgens hem vanaf het begin al duidelijk was
dat er technisch zwakheden waren. “Ik denk eigenlijk dat de munt nu niet
meer te redden is”, zegt hij.