[D66] Euroreferendum, Panama Papers: Porosjenko corrupt - Panama Papers onthullen belastingontwijking elite

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  Volkskrant
Datum: 4 april 2016
URL:   
http://www.volkskrant.nl/binnenland/panama-papers-onthullen-belastingontwijking-elite~a4275075/
Ref:   http://panamapapers.sueddeutsche.de
Ref:   http://www.panamapapers.nl
Ref:   http://www.mossfon.com

[Bij dit artikel: Een foto van de Ukraiense president Porosjenko.
Grootst afgebeeld op de eigenlijke bron: De Ukraiense president
Porosjenko: http://panamapapers.sueddeutsche.de ]


Panama Papers onthullen belastingontwijking elite
-------------------------------------------------
Wereldleiders als Poetin en Porosjenko worden genoemd in het omvangrijke 
onderzoek

Staatshoofden als Vladimir Poetin van Rusland en Petro Porosjenko van 
Oekraine zijn mogelijk betrokken bij grootschalige belastingontwijking. 
Dat blijkt uit de zogeheten Panama Papers, een spectaculair onderzoek 
naar offshorebankieren, dat door meer dan honderd internationale media 
is gepubliceerd.

Uit de Panama Papers blijkt dat Mossack Fonseca klanten helpt met het 
wegsluizen van geld naar off-shorebedrijven in belastingparadijzen en 
ook Nederlandse brievenbusfirma's. Hoewel deze bedrijven meestal legaal 
zijn, worden ze ook vaak gebruikt voor belastingontduiking en 
geldwitwassen.

Vertrouwelingen van Poetin zouden 2 miljard dollar (1,75 miljard euro) 
hebben weggesluisd via belastingparadijzen en Nederlandse 
brievenbusfirma's. Een aantal van hen valt onder de internationale 
sancties tegen Rusland. Panama Papers, de opvolger van eerdere 
onthullingen naar belastingontwijking en rekeningen met zwart geld (Lux 
Leaks, Offshore Leaks en Swiss Leaks), zou het grootste datalek in de 
geschiedenis van de onderzoeksjournalistiek zijn.

De Suddeutsche Zeitung kreeg gegevens van de Panamese belastingfirma 
Mossack Fonseca in handen. Deze deelde de informatie met ICIJ, een 
internationale organisatie van onderzoeksjournalisten. In Nederland 
onderzochten Trouw en het Financieele Dagblad de database al, die 
bestaat uit meer dan 11,5 miljoen documenten, e-mails, spreadsheets en 
andere bestanden.


Onderzoek

De belastingdienst heeft in meerdere landen aangekondigd onderzoek te 
doen naar de gelekte documenten. Australie, Belgie en Nieuw-Zeeland 
maakten al bekend te kijken naar de gegevens. De Australische 
belastingdienst liet weten meer dan achthonderd klanten van het bedrijf 
te onderzoeken vanwege mogelijke belastingontduiking.

Ook de Belgische autoriteiten hebben belangstelling: minister Johan Van 
Overtveldt (Financien) maakte bekend dat hij de Bijzondere 
Belastinginspectie heeft gevraagd de gegevens te onderzoeken. Zeker 732 
Belgen zouden via Mossack Fonseca bedrijven hebben opgericht in elf 
verschillende belastingparadijzen.

Mossack Fonseca ontkende zondag (lokale tijd) ook maar iets te maken 
hebben met belastingontduiking of witwaspraktijken. Het bedrijf is naar 
eigen zeggen het slachtoffer van computercriminaliteit. Medeoprichter 
Ramon Fonseca Mora erkende in een interview met tv-zender TVN dat de 
gelekte informatie deels afkomstig is uit zijn kantoor. 'We zijn 
gehackt', aldus de voormalige adviseur van president Juan Carlos Varela. 
'Dat is een misdrijf.'

Het gebruik van buitenlandse vennootschappen is niet illegaal. De 
bedrijfjes worden vaak niet alleen gebruikt voor belastingontwijking, 
maar ook voor ontduiking. Ook het versluieren van eigendom van gelden en 
witwassen is vaak een reden om 'offshore' te bankieren.


Uit de Panama Papers zou blijken dat de Oekraiense president Porosjenko 
eigenaar is van bedrijfjes op de Britse Maagdeneilanden. Die zouden 
dienen om winsten naar geheime rekeningen in het belastingparadijs te 
sluizen.

De onthulling over de president van Oekraine komt op een ongelukkig 
moment. Nederland stemt deze week over het voorgenomen associatieverdrag 
van de Europese Unie met Oekraine. De impopulaire Porosjenko heeft een 
hardnekkige reputatie van corruptie.


'Onderdeel van het verkoopproces'

Bij zijn verkiezing tot president in 2014 beloofde Porosjenko een einde 
te maken aan de macht en privileges van de rijken in Oekraine. Hij zou 
de snoepfabriek Roshen, die hem miljardair maakte, verkopen, maar 
daarvan is niets terecht gekomen. Volgens Porosjenko lukt het niet omdat 
de marktomstandigheden slecht zijn, maar onlangs bleek dat hij zijn 
fabriek net als zijn vermogen ondertussen flink heeft uitgebouwd.

In een reactie heeft de woordvoerder van de president gezegd dat 
Porosjenko's vermogen in een buitenlandse trust is ondergebracht als 
'onderdeel van het verkoopproces'. De namen van de firma's zijn volgens 
de Suddeutsche niet vermeld in de inkomensverklaringen van 2014 en 2015.

Ook andere staatshoofden (van onder meer Pakistan, Saoedi-Arabie, 
Argentinie, Azerbeidzjan en IJsland) duiken op in de stukken. Verder 
zijn namen aangetroffen van tientallen familieleden en medewerkers van 
premiers, presidenten, koningen en het Chinese politbureau.


Voetbalwereld

Opvallend is de prominente aanwezigheid van de voetbalwereld in de 
databank. In de onderzoeken naar grootschalige corruptie bij 
wereldvoetbalbond FIFA doken al offshore-vennootschappen op. Die zouden 
worden gebruikt voor het overmaken van smeergeld en onheuse beloningen.

Uit de Panama Papers zou blijken dat via twee Nederlandse 
brievenbusfirma's in totaal meer dan 160 miljoen dollar is betaald aan 
sportmarketingbedrijven die worden genoemd in de aanklacht van de 
Amerikaanse justitie tegen FIFA-officials. De betalingen werden gegoten 
in nepcontracten, zo zou nu blijken.

Ook tientallen voetballers zijn klant van belastingkantoor Mossack 
Fonseca, zoals de Barcelonaspeler Lionel Messi. Hij werd in 2013 met 
zijn vader eigenaar van het in Panama gevestigde Mega Star Enterprises. 
Eind mei moet Messi in Spanje voor de rechter verschijnen op verdenking 
van fiscale fraude. De Panamese vennootschap figureert nog niet in dat 
onderzoek.

Een andere prominent is de Franse voetbalbestuurder Michel Platini. In 
2007, het jaar dat hij werd gekozen tot voorzitter van de Europese 
voetbalbond UEFA, richtte hij een offshore vennootschap op in Panama. 
Andere vertegenwoordigers van de sportwereld in de Panama Papers zijn 
golfer Nick Faldo, tennisser Carlos Moya, coureur Rubens Barichello en 
dopingarts Eufemiano Fuentes.

--------
(c) 2015 Persgroep