[D66] Aircrash Ukraine: Veel aanwijzingen, maar geen bewijs voor schuld separatisten

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  Trouw
Datum: 23 juli 2014
URL:   http://www.trouw.nl/tr/nl/31523/Vliegtuigcrash-Oekraine/article/detail/3695650/2014/07/23/Veel-aanwijzingen-maar-geen-bewijs-voor-schuld-separatisten.dhtml


Veel aanwijzingen, maar geen bewijs voor schuld separatisten
------------------------------------------------------------

Tweets, foto's, telefoongesprekken, satellietbeelden en opnames van 
wrakstukken wijzen allemaal in de richting van de door Moskou 
gesteunde rebellen. Maar Rusland wijst de beschuldigingen van de hand.


1. De beruchte tweet: smoking gun, of toch niet?

Rebellencommandant Igor Strelkov zou op 17 juli via zijn Twitter- 
account hebben laten weten dat de pro-Russische separatisten een 
vliegtuig naar beneden hadden gehaald, een aantal minuten nadat MH17 
was neergestort. Hij verwijderde de tweet toen duidelijk werd dat er 
een passagiersvliegtuig was neergekomen, en geen militair 
transporttoestel zoals hij stelde.

De tweet van de zelfverklaarde premier van de 'Volksrepubliek Donetsk' 
zou het bewijs zijn dat de pro-Russische separatisten achter het 
neerhalen van het toestel zaten. Maar was het ook Igor Strelkov die de 
tweet plaatste? Waarschijnlijk wel, hoewel dat niet vaststaat. De 
rebellen beweren dat Strelkovs account nooit door hemzelf is beheerd.


2. Foto's van een truck met lucht- afweer, maar zonder datum

De Oekraiense inlichtingenchef Vitaly Nayda presenteerde deze week 
beelden waaruit onomstotelijk de schuld van de separatisten in het 
drama zou blijken.

Hij toonde een aantal foto's aan de media, waarop het 
BUK-luchtafweersysteem - hiermee zou het vliegtuig zou zijn 
neergehaald - te zien is, terwijl het wordt vervoerd op een truck. Ook 
ontbrak er een raket, vermoedelijk is die afgevuurd op het toestel. 
Nayda vertelde dat de foto's op de dag van de ramp zijn genomen en dat 
er Russische burgers naast de raketinstallatie te zien zijn. Die 
claims zijn alleen lastig te bewijzen. Nayda kon bijvoorbeeld niet 
vertellen wie de Russen op de foto's waren en ook hard bewijs van het 
tijdstip van de beelden ontbrak.


3. De telefoongesprekken die mogelijk nooit zijn gevoerd

De Oekraiense autoriteiten publiceerden een paar uur na de ramp een 
aantal onderschepte telefoongesprekken tussen separatisten en 
Russische veiligheidsfunctionarissen op YouTube, waarin zij 'toegeven' 
achter de aanval op het Maleisische toestel te zitten. De mannen 
praten onder meer over het neerhalen van een passagiersvliegtuig en 
dat de inzittenden vermoedelijk spionnen waren, en als dat niet zo 
was, dan had het toestel hoe dan ook niks te zoeken in het gebied.

Of de stemmen die in het geluidsfragment te horen zijn ook 
daadwerkelijk van de mannen zijn, zoals Kiev beweert, is niet bewezen. 
Analisten twijfelen aan de Oekraiense lezing.

De bewijzen waren wel erg rond, terwijl er op dat moment nog vrijwel 
niets bekend was. Mochten de fragmenten gemanipuleerd zijn, zoals 
Rusland beweert, dan heeft Kiev veel uit te leggen.


4. Satellietbeelden: wel van het wrak, niet van de raketten

De Amerikanen stelden al vlak na de ramp harde bewijzen in handen te 
hebben dat het vliegtuig was neergeschoten door separatisten. Gisteren 
publiceerde de Amerikaanse regering dan eindelijk satellietbeelden van 
de rampplek. Daarop is weliswaar het wrak te zien, dicht bij een 
aantal boerderijen. Maar gedetailleerde foto's van luchtafweergeschut 
in de buurt van de rampplek, laat staan van de lancering van de 
luchtafweerraket, zijn nog steeds niet aan de wereld getoond.


5. Foto's New York Times: harde bewijzen van luchtafweerraket

Terwijl de meeste regeringen blijven speculeren, deed The New York 
Times een poging om bewijsmateriaal te vinden en te analyseren. 
Journalisten van de krant namen foto's van wrakstukken en lieten die 
analyseren door raketexperts. Duidelijk is te zien dat het vliegtuig 
op veel plaatsen geperforeerd is. Experts leiden hieruit af dat het 
vliegtuig waarschijnlijk is neergehaald door een luchtafweerraket, 
zoals de Oekraiense autoriteiten beweren. Zo'n raket explodeert 
dichtbij het doelwit, waarbij de vrijgekomen scherven dat doorboren. 
De gaten in het vliegtuig vertonen volgens experts overeenkomsten met 
zo'n aanval.


Russische lezing

Volgens Moskou is niet bewezen dat de separatisten achter de aanval 
zitten. Ondertussen speculeert het Kremlin zelf er flink op los: het 
toestel zou door een Oekraiense straaljager zijn neergehaald.

President Vladimir Poetin zei gisteren dat Kiev bewust rommelt met 
bewijzen en probeert het onderzoek te frustreren. De internationale 
waarnemers in het rampgebied kunnen 'nauwelijks hun hoofden naar 
buiten steken' door de Oekraiense militaire operaties in het gebied.

--------
(c) 2014 Persgroep