[D66] Euromanie: D66 en Euro-ellende

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  13 maart 2013
Auteur: Ewoud Jansen
URL:    http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3412021/2013/03/20/De-euro-ellende-hebben-we-te-danken-aan-de-praatjesmakers.dhtml


'De euro-ellende hebben we te danken aan de praatjesmakers'
-----------------------------------------------------------

'Het zijn altijd de verbeelders en de praatjesmakers die de dienst 
uitmaken. Nooit eens de analytici, de natuurkundigen of de 
dingenmakers', schrijft econoom Ewoud Jansen. En daarom zitten we nu 
met een euro die vrede en welvaart bedreigt.

Jammer dat er nu geen verkiezingen op het programma staan. Maar wat 
niet is, kan natuurlijk komen. Ik zou graag Pechtold nog eens horen 
uitleggen wat ook weer de voordelen van de euro zijn. Iets met vrede, 
stabiliteit en welvaart, als ik me niet vergis. Totaal 
ongeloofwaardige retoriek. Interessante tv zou het zijn. Zeker als 
deze democraat par excellence zou worden gevraagd waarom D66 altijd 
erg voor een referendum was maar over Europa en de euro even niet. 
Maar hij zou zich er wel uit weten te kletsen. Niet met een nuchtere 
analyse van de feiten natuurlijk, maar met een combinatie van 
drogredenen en wenkende vergezichten waarvan politici van alle 
gezindten zich al sinds mensenheugenis bedienen. En dat is niet 
verwonderlijk, want alleen daarmee verwerf je politieke macht. Een 
nuchtere analyse staat de verbeelding alleen maar in de weg. De 
verbeelding is altijd aan de macht. Niet alleen ten tijde van het 
kabinet-Den Uyl. Ook nu. De verbeelding verandert alleen van karakter 
en kleur. Het zijn altijd de verbeelders en de praatjesmakers die de 
dienst uitmaken. Nooit eens de analytici, de natuurkundigen of de 
dingenmakers. Die worden alleen maar ingehuurd om de plannen van de 
praatjesmakers vorm te geven.


Mierenneukers

Naar mensen die wel eens vraagtekens plaatsen bij al die verbeelding 
luisteren ze liever niet. Dat zijn toch maar techneuten of 
boekhouders. Miereneukers. Nerds. Niet in staat tot gloedvolle 
conversatie en onderhoudend discours. Niet bij machte tot het 
concipieren van meeslepende vergezichten. Alleen in staat tot nuchtere 
analyse om die in dienst te stellen van het praktische en algemene 
nut. Daar win je geen verkiezingen mee. Inmiddels is de euro de 
grootste bedreiging voor vrede, stabiliteit en welvaart in Europa 
sinds de oorlog. Economieen krimpen. De werkloosheid in Spanje en 
Griekenland bedraagt meer dan 25 procent. Een sociale tijdbom tikt. 
Hierdoor winnen andersoortige verbeelders als de Griekse partij Gouden 
Dageraad aan macht. Maar alle denkkracht inzetten om te kijken hoe we 
zo elegant mogelijk uit deze ellende kunnen komen, doen we niet. 
Intellect en creativiteit staan nu ten dienste van het bedenken van 
bail-outs die geen oplossing bieden. De euro moet behouden worden. 
Hoever onze leiders hierin willen gaan, is nu gebleken. Particulier 
spaargeld mag worden geofferd om de eurozone te redden, merkten de 
Cyprioten. Het is een wanhoopsdaad van leiders die de regie kwijt 
zijn. Een vertrouwensgrens is overschreden. De instandhouding van de 
euro is een slepend proces zonder hoop op verbetering.


Armageddonargumenten

In plaats van de hoopvolle perspectieven die ons werden voorgehouden 
bij de introductie, horen we nu vooral armageddonargumenten voor de 
instandhouding van de monetaire unie. Zonder de euro zou alles 
instorten. Nu zal een ontvlechting van de eurozone hoe dan ook nooit 
makkelijk en goedkoop zijn, maar in de zuidelijke landen is de 
gevreesde instorting al bezig. Die zal bij ongewijzigd beleid ook het 
noorden bereiken. Met dank aan de verbeelders van een groot verenigd 
Europa. De enige manier om de euro te laten voortbestaan, is via de 
vorming van een politieke unie en decennialange transfers van noord 
naar zuid. Het is onrealistisch te verwachten dat de 
concurrentiekracht van zuidelijke landen op korte termijn naar die van 
het noorden convergeert. Geen wonder dat zelfs de grootste democraten 
onder de EU-verbeelders huiverig zijn de draagkracht voor dit scenario 
via een referendum te peilen.


Vlammende speech

Natuurlijk waren er aanvankelijk al critici. Mensen als Bernard 
Connolly, die in 1996 in The Rotten Heart of ?Europe waarschuwde voor 
de tekortkomingen van de monetaire unie. Hij was niet de enige. Maar 
er is niet naar ze geluisterd. Waar mogelijk werden ze kaltgestellt. 
Connolly die destijds bij de Europese Commissie werkte, verloor zijn 
baan.

Het grondprobleem is dat verbeelders steeds weer worden gekozen door 
een electoraat dat zich graag op sleeptouw laat nemen. Een vlammende 
speech over een gouden toekomst scoort electoraal beter dan een droge 
kosten-batenanalyse. En, zoals Adam Smith al opmerkte, slechts in 
uitzonderlijke gevallen kan op illusies gestoeld wanbeleid het 
natuurlijke proces van welvaartsgroei stoppen. De euro is zo'n 
uitzondering die de regel bevestigt.

--------
(c) 2013 Persgroep