Laat de koningin haar rol blijven spelen in formatie

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

* Laat de koningin haar rol blijven spelen in
formatie<http://www.trouw.nl/nieuws/politiek/article3217558.ece/Laat_de_koningin_haar_rol_blijven_spelen_in_formatie_.html>
*
"

Deze formatie is één groot incident, stelde emeritus-hoogleraar politieke
wetenschappen Herman van Gunsteren gisteren in de Volkskrant. Een groot
incident, dat een staartje zal hebben, kan daar aan worden toegevoegd.

Voor het reces veranderde de Tweede Kamer op initiatief van D66 en
GroenLinks haar reglement van orde. Als de Kamer dat wil, kan zij na de
verkiezingen een debat houden over de vraag welke persoon uit welke partij
het initiatief bij de formatie krijgt.

Dit jaar kwam het er niet van om dat debat te houden, maar je mag toch
aannemen dat het onwaarschijnlijk is dat het parlement deze kans, de
puinhopen van deze formatie overziend, nog een keer aan zich voorbij zal
laten gaan.

Maar is dat dan genoeg? Oud-minister Thom de Graaf zei gisteren terecht dat
de koningin óf een duidelijke rol in de formatie moet hebben óf helemaal
geen rol – in het laatste geval blijft er een symbolisch koningschap over.
Het huidige systeem, waarbij de koningin een wat onduidelijke, ’halve’ rol
speelt, heeft uiteindelijk de incidenten in deze formatie veroorzaakt.

De door de koningin aangestelde informateurs veroorloofden zich in deze
formatie vrijheden die eigenlijk ongekend zijn. Lubbers klapte uit de school
over de opvattingen van de koningin. Tjeenk Willink schreef na zijn eerste
optreden een bijlage bij zijn eindverslag, die je mag beschouwen als een
rechtstreekse inmenging met politieke overwegingen. Hij waarschuwde voor het
Nederlandse imago in het buitenland, waarmee hij regeringsdeelname van de
PVV kwestieus maakte. Na zijn tweede optreden wees hij zijn voorganger en
opvolger Ivo Opstelten terecht, door te suggereren dat die vergeten was dat
besluitvorming over Europese onderwerpen een apart probleem was, gezien de
invloed daarop van de Eerste Kamer. Tjeenk Willink leek ook te suggereren
dat de koningin Mark Rutte (VVD) nog een derde, maar wel allerlaatste kans
gunde.

Het had tot gevolg dat vooral de rechterkant van de politiek de adviseurs
van de koningin –en daarmee het staatshoofd zelf– wegzette als een
ouderwets, door de tijd ingehaald stelletje, de elite, die eindelijk een
kopje kleiner gemaakt zou worden.

Het waren echter CDA en VVD die voor de verkiezingen bedenkingen hadden
tegen het terugdringen van de rol van de koningin. En, met de wijsheid
achteraf, zou je geneigd zijn te zeggen, gelukkig maar.

De verkiezingsuitslag van 9 juni is, voor de vorming van een kabinet,
volstrekt hopeloos en zou zo maar aanleiding kunnen zijn geweest tot grote
ongelukken in de strijd om de macht, die een formatie altijd is.

Een meerderheid beslist uiteindelijk. Het is geen ideale, maar wel de beste
oplossing die een democratie te bieden heeft. Maar de stelling is goed
verdedigbaar, dat zonder koningin de rechten van een minderheid met voeten
getreden zouden zijn.

De Kamer staat nu voor de keuze. Of de regie volledig in handen nemen óf een
relatieve buitenstaander in een formatieproces als een soort arbiter
toezicht laten uitoefenen. In dat laatste geval is de rol van het
staatshoofd niet uitgespeeld.

Er valt veel voor te zeggen om niet te snel te besluiten de koningin buiten
alle formatiehandelingen te houden. Hoezeer traditionele koningsgezinde
partijen dat in deze formatie ook hadden gewild.

"

Mijn keuze: voortaan gebeurd het in opdracht van de TK !!
Weg ook met dit achterkamertjes gedoe.

Het is bovendien beschamend daar HM daar voor op te laten draaien.
Zij is ook niet ter verantwoording te roepen, en daardoor is het hele proces
niet echt goed aan te passen tot een goed werkend -
inzichtelijk/demoocratisch - systeem.

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********