FYI: 'Wie is U? Identiteit, privacy & politiek'

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

FYI:

"
Afgelopen donderdag is de bundel 'Wie is U? Identiteit, privacy & politiek'
verschenen. Het boek is het 5e deel van The Next Ten Years uit, een serie
boekjes die ik voor XS4all maak. De serie belicht hoe technologische en
maatschappelijke ontwikkelingen op elkaar inwerken, en zo onze wereld
veranderen.

Wie is U? Identiteit, privacy & politiek - Nijgh & Van Ditmar - Amsterdam,
mei 2010 - 80 pagina’s - 5 euro - ISBN: 978-90-388-9095-1 / Auteurs: Egbert
Dommering / Bart Jacobs / Karin Spaink / Dirk van Weelden


Achterflap:

We laten overal digitale sporen achter. Dat gebeurt soms vrijwillig, maar
vaak ook zonder dat we er weet van hebben. De gegevens en sporen die we
achterlaten, beïnvloeden ons leven: ze kleuren hoe anderen tegen ons
aankijken, ze maken dat we een gewilde klant zijn of bedrijven ons juist
schuwen, ze maken ons verdacht of pleiten ons vrij – terecht of niet.
Tegelijkertijd vertellen mensen graag over zichzelf op internet, omdat ze
daar iets voor terugkrijgen. Het stelt ze in staat kennis en interesses te
delen, contacten op te doen, hun netwerk te onderhouden en uit te bouwen.

Terwijl de scheiding tussen persoonlijk en publiek vervaagt, lijkt het debat
over privacy - dat vooral de verhouding tussen burgers en de staat regelt –
stilletjes te zijn verdwenen. Wij worden transparant voor de staat. Maar is
voor ons ook transparant wat de staat met onze gegevens doet?

Privacy is een pasmunt geworden, iets dat je inlevert in ruil voor
veiligheid of korting op je boodschappen. Waarom roepen we om het hardst dat
we niets hebben te verbergen? Van wie zijn onze persoonsgegevens eigenlijk?
Wat kan een ander ermee doen? Bent u nog wie u vijf jaar geleden was?
Veranderen communicatiemiddelen onszelf, maken ze ons tot andere mensen? Wie
zijn we eigenlijk?

Korte inhoud:

De sociale geschiedenis van de telefoon – die in dit boek door Karin Spaink
voor het eerst wordt beschreven – illustreert prachtig hoe maatschappij en
technologie elkaar beïnvloeden en ons veranderen. De telefoon verhuisde van
een koude gang naar de woon- en slaapkamer; met elke nieuwe ruimte die hij
veroverde, werden de gesprekken die we ermee voerden persoonlijker.
Tegenwoordig nemen we die privésfeer overal mee naartoe, in onze jaszak, en
ontwikkelt zich via sociale netwerksites een nieuw maatschappelijk
middenveld. Wat doen die draagbare, ons overal vergezellende relaties met
ons gevoel voor privacy en met de publieke en politieke ruimte? Is het niet
vreemd dat een paar bedrijven kunnen vaststellen wat wel en niet geoorloofd
is in dit nieuwe maatschappelijke platform?

Dirk van Weelden beschrijft hoe privacy een pasmunt is geworden: wie
informatie over zichzelf prijsgeeft, ontvangt in ruil daarvoor meer – en
beter – op maat gesneden informatie terug. Maar informatie die we onbewust
achterlaten, zoals ons surf- en klikgedrag, blijkt ook te worden vastgelegd
en benut. Is het geen beklemmend idee, vraagt Van Weelden zich af dat alles
wat we online doen door bedrijven wordt uitgebaat en bijna verwordt tot
onbetaalde arbeid? Hoewel hij voorziet dat de ‘verstikkende ontwikkeling
waarin steeds meer vrije, loze, vage tijd en inspanning wordt uitgebaat’ aan
een limiet onderhevig is, is hij daar niet gerust op. Zeker niet nu de
overheid eenzelfde registratiedrang lijkt te willen hanteren.

In een bij vlagen sardonisch stuk schetst Egbert Dommering hoe in welke mate
technologie tot onze natuurlijke habitat is geworden. Wie zouden we nog zijn
zonder internet? Als een mens zonder eigenschappen dwalen we door het
ICT-woud: de kieswijzer moet ons vertellen op welke partij we moeten
stemmen, Google Maps of TomTom vertellen ons waar we zijn en hoe we kunnen
komen waar we willen wezen, zoekmachines moeten het antwoord op onze vragen
te geven. Ondertussen laten we overal onze digitale sporen achter, en
ontwikkelt zich een technologie die straks ook in ons lichaam komt te
huizen.

Bart Jacobs rekent af met een groot misverstand over privacy (‘we zetten
toch zélf alles op Hyves en Facebook?’) door te wijzen op het verschil
tussen vrijwillig verstrekte informatie enerzijds en afgedwongen informatie
anderzijds. Maar zelfs bij vrijwillig verstrekte informatie weten we
eigenlijk niet goed wat anderen ermee doen. Jacobs pleit voor grotere
openheid daarover, en werkt die gedachte ook politiek uit: nu de
controlestaat een feit is, kunnen we maar beter snel gaan ijveren voor een
controle-controlestaat: duidelijkheid eisen over wie wat met welke
informatie doet.

In het slotstuk zet Karin Spaink uiteen wat datalekken zijn: dezelfde
bedrijven die links en rechts onze gegevens verzamelen en bewerken gaan daar
vaak slordig mee om, zodat ze op straat komen te liggen. Maar als onze
gegevens zo interessant zijn, hebben de vergaarders die beter te beschermen.
Temeer daar die gegevens feitelijk niet van hen zijn maar van ons, en wij
door hun blunders het risico lopen op identiteitsdiefstal. Spaink pleit voor
een uitgebreide meldplicht voor datalekken, boetes op het lekken van
gegevens en een premie op het vinden van datalekken. Maar vooral pleit ze
voor de invoering van datahygiëne en voor spaarzaam bewaren.

- K -
"

Zie ook: http://sargasso.nl/archief/2010/05/20/verstrikt-in-het-net/

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********