Fyi: Nieuwsbericht - Cramer trekt lessen uit IPCC-rapport

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

   de online versie <http://www.vrom.nl/pagina.html?id=46695>
Nieuwsbericht12 februari 2010Cramer trekt lessen uit IPCC-rapport

*"Ten onrechte zijn mijn uitspraken uitgelegd als een eis op onfeilbare
wetenschap." Dat schrijft minister Cramer in een opiniestuk, verschenen
in het NRC Handelsblad op12 februari 2010. De bewindsvrouw legt daarin haar
standpunt uit over het vierde rapport van het Intergovernmental Panel on
Climate Change (IPCC).*

------------------------------

 Ik ben resoluut: ik duld geen fouten meer. Daarmee doel ik op de
slordigheden die in het vierde rapport van het IPCC geslopen zijn. Ik stel
vast dat de veiligheidskleppen in de procedures opzichtig hebben gefaald.

Ten onrechte zijn mijn uitspraken, onder andere door SER- voorzitter
Alexander Rinnooy Kan (NRC Handelsblad, 10 februari) uitgelegd als een eis
op onfeilbare wetenschap. Natuurlijk verlang ik niet het onmogelijke.
Onfeilbare wetenschap bestaat niet. Vertekenende metingen,
interpretatiefouten en zoiets als voortschrijdend inzicht zijn juist eigen
aan de ontwikkeling van kennis. Dat vindt plaats in de wetenschappelijke
arena, waar hoge standaards gelden van transparantie, peer reviewing en open
debat.

Het is niet aan de politiek zich in die arena te begeven. Ons klimaatbeleid
funderen we op wetenschappelijke inzichten. Daar hebben we het IPCC voor
nodig. Binnen het IPCC vatten wetenschappers om de vijf tot zes jaar de
stand van de kennis samen, inclusief alle marges en onzekerheden die daar
uiteraard bij passen. Op dat stevig wetenschappelijke fundament bouwen we
ons klimaatbeleid. Daarom is het van het grootste belang dat de betrokken
wetenschappers zorgvuldige procedures in acht nemen bij het opstellen van
het IPCC rapport.

Doen wetenschappers dat niet, dan laden ze al gauw de verdenking op zich
partijdig te zijn. Dat is funest voor een politiek beladen thema als
klimaatverandering. Het doet ook afbreuk aan de ernst van de zaak. Want over
de hoofdconclusies bestaat overeenstemming onder praktisch alle
klimaatwetenschappers: de aarde warmt op en de mens draagt hier zeer
waarschijnlijk in belangrijke mate aan bij.

Er staan grote maatschappelijke belangen op het spel. Bedrijven moeten
investeren in duurzamere productietechnieken. Overheden moeten miljarden
investeren in schone energie en energiebesparing. Dat moet goed uitgelegd
worden aan belastingbetalers en bedrijven. Mensen moeten er wel van
overtuigd zijn dat al die investeringen echt nodig zijn. Dat zie ik als mijn
verantwoordelijkheid als coördinerend minister van het klimaatbeleid.

Ik heb een lawine aan reacties gekregen op mijn uitspraken over de fouten in
het IPCC rapport. Vooral vanuit de wetenschappelijke wereld. Zij voelen zich
aangetast in hun beroepseer en wensen zich niet door de politiek de maat te
laten nemen. Juist omdat ik zelf ook jarenlang wetenschapper ben geweest,
snap ik deze eerste reactie wel.

Maar de tijden zijn veranderd. We leven in een internet maatschappij met
allemaal mondige mensen. En bovendien hebben we media die opvattingen nog
eens kunnen uitvergroten. Wetenschappers hebben zich tot die realiteit te
verhouden. Volstaan met “wij hebben de wijsheid in pacht” werkt niet meer.
Het omgekeerde zeggen, “alle wetenschappers die betrokken zijn bij het
klimaat panel zijn boeven”, is natuurlijk je reinste onzin. En op basis van
de geconstateerde slordigheden concluderen dat het hele IPCC rapport niet
deugt, is een grove belediging van alle 1200 klimaatinstituten wereldwijd
die aan het rapport hebben bijgedragen.

Er is een aantal lessen te trekken uit alle commotie. Ten eerste is het goed
alle procedures die het IPCC hanteert nog eens goed tegen het licht te
houden. Daarbij gaat het vooral om de vraag hoe je voorkomt dat slordigheden
in het eindrapport belanden.

Ten tweede is iedereen erbij gebaat dat er meer duidelijkheid komt over de
status van de drie delen van het IPCC rapport. In de wetenschapsbijlage van
NRC Handelsblad van 6 februari legt Karel Knip dit helder uit, net als Simon
Roosendaal in Elzevier van 13 februari. Ook het opinieartikel van Wim
Turkenburg en een aantal wetenschappers (NRC Handelsblad van 10 februari)
gaat hierop in. Een positief aspect van alle ophef is dat het publiek
hierdoor een stuk beter geïnformeerd is.

Een derde les die we kunnen trekken is dat de kracht van klimaatwetenschap,
namelijk de samenkomst van uiteenlopende disciplines, tegelijkertijd de
achilleshiel is. Geologen, astronomen, gletsjerdeskundigen en biologen;
allen onderzoeken de oorzaken van klimaatverandering. Door die verschillende
invalshoeken wordt het fundament onder de hoofdconclusies over de opwarming
van de aarde steviger. Maar tegelijk ligt er een Babylonische
spraakverwarring op de loer. Dat biedt ruimte aan allerlei wetenschappers en
geïnteresseerde leken om voortdurend met andere visies te komen over de
toestand van ons klimaat. Dat is op zich ook goed. Maar laten deze mensen
zich dan wel houden aan de strenge procedures om hun inzichten gepubliceerd
te krijgen. Iedereen die denkt dat hij of zij het beter weet, moet dat
bewijzen naar de maatstaven die de wetenschap aanlegt.

Een vierde les is dat het circuit van geïnformeerde leken aan betekenis
wint. Mondige burgers struinen internet af, chatten met elkaar over wat ze
lezen en geven hun mening. Dit is nu mede een basis waarop mensen hun
oordelen vormen. Wetenschappers zijn niet gewend om met dit lekencircuit om
te gaan. Het is hun wereld niet. Daarom weten zij zich er moeilijk toe te
verhouden. De weblogs zijn niet meer weg te denken. Een wetenschapper kan
niet langer zijn geloofwaardigheid als een vanzelfsprekendheid zien. De
wetenschapper zal moeten afdalen uit zijn of haar ivoren toren. Hij of zij
zal ook deel moeten nemen aan de door de media en internet gedomineerde
samenleving. Cruciaal is dat burgers het vertrouwen hebben in de kennis die
de wetenschap voortbrengt. Dit vergt openheid van de kant van de
wetenschappers. Wat kunnen ze met zekerheid vaststellen?  Over welke zaken
zijn ze om welke reden onzeker? In staat zijn onzekerheden te benoemen en
ermee om te gaan in discussies met klimaatsceptische ‘reaguurders’ is een
nieuwe tak van sport voor de beoefenaars van wetenschap. Hiermee bepleit ik
niet dat topwetenschappers naast hun werk voortdurend actief moeten zijn op
internet, maar ze moeten wel nadenken over hun rol online.

Dit laatste acht ik van groot belang om te voorkomen dat het draagvlak voor
klimaatbeleid afbrokkelt. Het is mijn stellige overtuiging dat iedereen in
onze samenleving moet kunnen begrijpen waarom maatregelen nu nodig zijn. Een
schone en duurzame wereld is niet slechts een zaak voor een kleine groep
‘klimaatalarmisten’. Het raakt ons allemaal. Iedereen beseft dat onze
grondstoffen eindig zijn. Niemand wil afhankelijk zijn van leveranties uit
grillige gas- en olielanden. En de planeet moet ook voor volgende generaties
leefbaar blijven.

Mensen willen het waarom van milieumaatregelen begrijpen. Vroeger waren de
milieuproblemen zichtbaar: vervuiling van het water, de lucht en de bodem.
Het raakte mensen in hun eigen leefomgeving. Het klimaatprobleem is veel
meer abstract  en vooral ver van ons bed. Toch mogen we er de ogen niet voor
sluiten. Het is onverantwoord om te zeggen: gaat u maar rustig slapen, het
komt wel goed. Politici en wetenschappers zullen ervoor moeten zorgen dat
mensen zich een realistische voorstelling kunnen maken van de gevolgen van
klimaatverandering. Die voorstelling van zaken moet gebaseerd zijn op
onafhankelijk onderzoek en verifieerbare gegevens. Daarbij past volledige
openheid.
Zie ook

   - Uit het weblog van Cramer <http://www.vrom.nl/pagina.html?id=38825>:
      - Niet de fout, maar de falende
procedures<http://www.vrom.nl/pagina.html?id=46571>
      - Mening Telegraaf klimaatverandering lijkt in steen
gebijteld<http://www.vrom.nl/pagina.html?id=46528>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********