Interview: De methode-Pechtold werkt toch ook?

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:  Nu.nl
Datum: 2 juli 2008
URL:   http://www.nu.nl/news.jsp?n=1637479&c=11


Populisme? De methode-Pechtold werkt toch ook?'
-----------------------------------------------

Na de Tweede Kamerverkiezingen van november 2006 stond Alexander Pechtold aan
het hoofd van een partij die de opheffing nabij leek. D66 haalde maar drie
zetels, een electoraal dieptepunt. Bij de val van het tweede kabinet
Balkenende gold D66 als "de breker". De rampzalige verkiezingsuitslag was het
gevolg daarvan. Hans van Mierlo twijfelde zelfs openlijk aan het voortbestaan
van de partij die hij zelf had opgericht.

Voorjaar 2008 komt de partij van Pechtold in de meeste peilingen tot het
viervoudige van het huidige aantal zetels en is de toon van de fractievoor-
zitter optimistisch. "Populisme noodzakelijk in de Nederlandse politiek?
Welnee, de methode-Pechtold werkt toch ook?"


Fris

Het is opmerkelijk om te zien hoe fris de leider van de driekoppige fractie
erbij zit in zijn chique werkkamer op het Binnenhof. De avond ervoor liep een
debat uit tot twee uur 's nachts. "En vanmorgen zat ik alweer in de ochtend-
show van Adam Curry. In zo'n programma moet je dan niet aankomen met proto-
collen en handvesten. Dan zapt iedereen weg."


Onderscheid

Pechtold benadrukt het onderscheid tussen 'populistisch' en 'duidelijk'
taalgebruik. "De mediacratie zorgt ervoor dat je ook weerbarstige materie
populair, en dus duidelijk, moet kunnen verwoorden. Dat doe ik ook."


Fitna-debat

"Het Fitna-debat was bijvoorbeeld lekker fel, maar wel netjes. Je zal mij
niet horen zeggen dat Wilders knettergek is, maar ik denk wel dat ik aantoon
dat ie het is", aldus Pechtold. "Kijk, Wilders roept dingen waarvan hij weet
dat ze niet kunnen. Hij wil de Antillen eruit gooien en Vlaanderen erbij
pakken. Daarvan weet je dat het realismegehalte nul is. Je moet geen beloftes
doen die je niet waar kan maken. Dan ben je een populist."


Files

"Verdonk", vervolgt hij, "zegt in 2012 de files opgelost te hebben. Dan mag
ze haast maken, want in bestuurlijke termen is dat morgen." Ze heeft in een
jaar tijd nog geen enkele concrete oplossing genoemd. Populisten gooien
altijd alleen balletjes op waar de meerderheid het mee eens is. Daardoor
vallen ze bij mij door de mand.


Logisch

De D66-leider vindt het logisch dat populisme af en toe doordringt tot het
politieke toneel. "Dat is het effect als politieke partijen vraagstukken
laten liggen. In de jaren negentig is dat gebeurd met het integratiedebat."


Gekaapt

"Dat debat is nu gekaapt door populisten als Wilders, wat ertoe heeft geleid
dat het probleem alleen maar groter is geworden", stelt Pechtold. "Wilders
spreekt dan liever over quasi-principiele zaken als de boerka."


Schooluitval

"Dat is voor Wilders een eenvoudigere kwestie om zich in te verdiepen dan in
schooluitval bij derde generatie Marokkanen op het VMBO. Bovendien maakt
Wilders zich nauwelijks druk om de emancipatie van moslimvrouwen. Hij
probeert er een angstobject van te maken en aldus de moslimcultuur zwart te
maken."


Rutte

VVD-leider Mark Rutte stelde onlangs dat de VVD best populistisch mag zijn.
"Dat is een zwaktebod dat voortkomt uit jaloersheid. Maar zo'n draai maken is
nou juist wat je niet moet doen. Je moet juist jezelf blijven."

Is dat meteen de reden dat jullie zo hoog staan in de peilingen?
"Authenticiteit is heel belangrijk. Wij komen wel eens in de problemen, omdat
we zo dicht bij onszelf blijven. In 2006 hielden we vast aan onze opvattingen
en daardoor viel het kabinet. Je moet daarvoor ook niet bang zijn. Ik ben
hier niet om op zetels te zitten, maar om er wat mee te doen."


Vergrijzing

Pechtold verwijt het huidige kabinet juist wel bang te zijn impopulaire
onderwerpen aan de orde te stellen. "Onlangs heb ik de betaalbaarheid van de
AOW vanwege de vergrijzing maar weer eens aan de orde gesteld. Dat is een van
de grootste vraagstukken waar niets mee gebeurt. Alle betrokken instanties
erkennen dit: VNO-NCW, Nout Wellink van de Nederlandse Bank, het CPB."


Commissie-Bakker

"Ondanks het rapport van de commissie-Bakker lijkt het erop dat er in deze
kabinetsperiode nagenoeg niets aan gebeurt. Ja, de AOW zal feitelijk worden
verlaagd door de belasting die aan AOW'ers zal worden opgelegd, maar over
echte maatregelen durft het kabinet niet te praten."

Het was ook een veelbesproken thema tijdens de verkiezingscampagne. Nu hoor
je er weinig meer over. Is dat onderwerp niet populair genoeg? "Populisten
hoor je er niet over. Het onderwerp AOW is namelijk een mijnenveld waar ze
zich liever niet in begeven."

Wat voor onderwerpen blijven daardoor nog meer liggen? "Bij een onderwerp als
Europa merk je dat het debat totaal de verkeerde kant op gaat. Populisten als
Wilders, maar ook de SP, doen net alsof je de grenzen zomaar weer kan
sluiten. Terwijl we juist zo verwend zijn door alles wat Europa ons te bieden
heeft. Er werken honderdduizend Oost-Europeanen in Nederland. Hierdoor
betalen zij mee aan ons onderwijs en onze AOW. Ik zou in deze Verdonk willen
napraten: 'ik ben trots op Europa'."

Over Verdonk gesproken. Zij lijkt er met haar plannen voor democratische
vernieuwingen met jullie paradepaardje vandoor te gaan. "Wat Verdonk met haar
'wiki' doet is een heel moderne manier om mensen mee te laten praten. De
ouderwetse partijbijeenkomsten waarbij je in een klein zaaltje zit en koffie
met een koekje krijgt, passen niet meer in deze tijd."


Frustratie

"Maar tegelijkertijd suggereren dat je al die ideeen vanuit de achterban
altijd omarmt, leidt uiteindelijk tot frustratie. De aanhangers van Verdonk
zijn bijvoorbeeld voor minder files, maar ook voor minder belastingen."

Dan zegt ze 'gooi de Antillen er maar uit' of 'stop met ontwikkelingssamen-
werking'. "Ik ben erg benieuwd naar haar tegenbegroting. Het is een doodsaai
woord, maar ieder huishouden heeft een huishoudboekje, dus ook Den Haag. Als
je iets wilt, moet je het ook durven laten zien en laten doorrekenen."

Maar hoe gaan jullie dan die kloof met de burger verkleinen? "Een beetje
kloof is helemaal niet erg. Het systeem van Verdonk suggereert een vorm van
ultieme inspraak die ook meteen tot resultaat zou moeten leiden. Daarmee moet
je oppassen. We hebben een representatieve democratie. Dat wil zeggen er
worden volksvertegenwoordigers gekozen die een mandaat krijgen voor vier
jaar. Dat systeem moeten we overeind houden. Je moet echter wel bepaalde
vormen van directe democratie invoeren."


Inspraak

"Bijvoorbeeld inspraak van het volk door middel van referenda of bij het
kiezen van belangrijke figuren, zoals burgemeesters. Dat hoort bij de 21ste
eeuw. Om een vertrouwensband te houden met mensen is het daarnaast essentieel
om dingen bij de naam te noemen en geen loze beloftes doen."

--------
(c) 2008 NU.nl

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********