De zwaluw Pechtold

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:  NRC Handelsblad
Datum: 21 april 2008
URL:   http://weblogs.nrc.nl/weblog/commentaar/2008/04/21/de-zwaluw-pechtold/


De zwaluw Pechtold
------------------

Het 'radicale midden', zoals D66-leider Pechtold zijn partij graag paradoxaal
mag noemen, wint in toenemende mate aan populariteit onder de kiezers.
Natuurlijk, het gaat om resultaten van peilingen, en opiniepeilers zijn de
augures van deze tijd. Pechtold zelf verwelkomde niettemin op het voorjaars-
congres van D66, afgelopen zaterdag in Rotterdam, de trend die erop duidt dat
de sociaal-liberalen 'in de lift zitten'. Maar hij waarschuwde zichzelf
publiekelijk voor overmoed. En die voorzichtigheid was terecht.

De partij haalde in 1994 onder het leiderschap van medeoprichter Van Mierlo 24
zetels in de Tweede Kamer, maar is gestaag in omvang gekrompen. Er is sindsdien
een hele generatie Nederlanders opgegroeid voor wie D66 en zetelwinst een nog
niet eerder vertoonde combinatie vormen. Feit is dat de partij sinds haar
oprichting wordt gekenmerkt door wispelturige uitslagen. Vandaar ook het nieuwe
optimisme op het partijcongres: alles is mogelijk, als je maar wilt. Feit is
echter ook dat de partij nog maar drie zetels heeft in het parlement. 'Drie
paar handjes', zoals Pechtold zei.

Veel van de zichtbaarheid van D66 is te danken aan het optreden van de
fractievoorzitter zelf. Zijn gooi- en smijtwerk als minister voor Bestuurlijke
Vernieuwing in het tweede Balkenendiaanse kabinet staat nog vers in het
geheugen. Des te verrassender is het degelijk ogende werk dat hij nu doet als
Tweede Kamerlid. In alle debatten die ertoe doen, voert hij de boventoon.
Zaterdag ging hij in zijn toespraak de leider van de grootste oppositiepartij,
Marijnissen (SP), te lijf wegens diens oproep de grenzen te sluiten voor
werkzoekenden uit Midden- en Oost-Europa. Pechtold durft ook voluit weerwerk te
leveren tegen het populistische geluid van Wilders (PVV) en Verdonk (Trots op
Nederland). Waar CDA, PvdA en VVD behoedzaam langs deze twee proberen te
laveren, noemt de D66-leider 'het beestje bij de naam'.

Het ongemak van de drie grote partijen kenmerkt zich door de frase: 'Wilders
heeft een punt'. Maar Pechtold heeft gelijk: Wilders heeft meestal geen
punt. De PVV-leider neemt onverantwoorde risico's door zijn ongenuanceerde
stellingname tegen de islam en tegen moslims, waardoor bestaande tegenstellingen
in de samenleving verder kunnen oplopen.

Van Verdonk is nog onvoldoende duidelijk wat haar uiteindelijke bedoelingen
zijn. In het tv-programma Buitenhof wees zij gisteren Wilders' strijd tegen
de islam af. Zij steunt de vrijheid van godsdienst. Dat is toe te juichen voor
een Tweede Kamerlid dat de eed op de Grondwet heeft afgelegd. Maar het is de
vraag of de wikicratie die zij nastreeft, een werkelijke verbetering zal zijn
van het huidige representatieve parlementaire systeem.

Mensen die meewerken aan opiniepeilingen vinden de sociaal-liberalen kennelijk
aantrekkelijk als vluchtheuvel, weg van populistische bewegingen. De paradox
waarmee D66 nu kampt is dat de partij het populisme weet te bestrijden dankzij
de effectiviteit van een enkele persoon, de vlotte partijleider. Maar dat is een
luxeprobleem.

--------
(c) 2008 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********