Congresspeech Sophie in 't Veld

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:   D66
Datum:  17 november 2007
Auteur: Sophie in 't Veld
URL:    http://www.d66.nl/9359000/1/j9vvhc6cwgbojx9/vhpxinn0agqc


Congresspeech Sophie in 't Veld
-------------------------------

Democraten,

Heeft U afgelopen zondag ook gekeken naar de eerste aflevering van Geert
Mak's magistrale werk "In Europa"? In die eerste aflevering zegt hij: in
de twintigste eeuw is voor het eerst in de geschiedenis de macht aan het
volk . En hij stelt de vraag: hoe hebben we die macht gebruikt? Het
antwoord stemt niet vrolijk: Hitler, Stalin, Mussolini, Franco, Milosevic.
De Eerste en Tweede wereldoorlog, de holocaust, de goelag, de
Balkanoorlogen.

Maar diezelfde 20e eeuw heeft ook de Europese Unie voortgebracht.
Democratische leiders kwamen in de plaats van Hitler, Franco,
Papadopoulos, Ceaucescu. Democratie en vrijheid hebben Europa gemaakt tot
de allerbeste plek om te leven.

Er wordt me wel eens gezegd dat een begrip als "democratie" veel te
abstract is, en dat vrijheid en vrede zo vanzelfsprekend zijn geworden,
dat daarvoor echt niemand meer uit zijn luie stoel komt. Als je verwijst
naar het belang van vrijheid en democratie, word je een beetje meewarig
aangekeken als nostalgische naieveling. Democratie en vrijheid zijn een
beetje als ganzenborden en bakelieten telefoontoestellen.

Ik word daar boos van. Ik wordt boos over de achteloosheid waarmee we
omgaan met de democratie en de vrijheid die zo moeizaam zijn bevochten.
Elke dag zien we de beelden van mensen die letterlijk hun leven geven voor
democratie en vrijheid. Burma, Pakistan, Rusland, Iran. Voor die mensen is
democratie helemáál niet abstract. Mensen die de dictatuur durfden te
trotseren, die lijf en vrijheid waagden, die zitten vandaag de dag naast
mij in de bankjes van het Europees Parlement. Dat is niet abstract, dat is
tastbare democratie en vrijheid.

Waarom zeg ik dit allemaal? Omdat juist nu, in tijden van onzekerheid, de
democratie wordt getest. In de huidige strijd tegen het terrorisme staan
de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten onder druk. Daarom gaat
D66 de barricaden op voor de democratie en de vrijheid.

Op 13 december wordt het nieuwe EU Verdrag getekend, de opvolger van
wijlen de Grondwet, die de EU klaar moest maken voor die 21e eeuw. Europa
kan na zes jaar van constitutionele stagnatie eindelijk weer naar voren
kijken. Maar de grote sprong vooruit die Europa nodig heeft is niet
gemaakt.

Een heel aantal hervormingen zijn overeind gebleven, en daar is D66 heel
tevreden mee. Wij hebben in 2005 uit volle overtuiging campagne gevoerd
voor die hervormingen. Maar het Verdrag is te mager. D66 heeft meer
ambitie voor Europa.

Veel goede dingen zijn gesneuveld in de strijd. Het grootste slachtoffer
zijn de Grondrechten. Ironisch genoeg is het dank zij de PvdA (met de hete
adem van de SP in hun nek), dat het Handvest van de Grondrechten er uit is
gehaald. Daarmee wilde de PvdA een referendum ontlopen. Zo waren het
uitgerekend de socialisten die ervoor zorgden dat de Grondrechten -
waaronder werknemersrechten - verdwenen uit het Verdrag. De Grondrechten
van de Europese burgers, opgeofferd aan vrees voor de mondige burger.

De Lidstaten - inclusief Nederland - gingen ermee akkoord dat het Verenigd
Koninkrijk en Polen niet mee doen aan het Handvest ("opt out" heet dat).
Dit is onaanvaardbaar. Alsof je een opt out zou kunnen nemen van waarden!
Hiermee is bovendien een gevaarlijk precedent geschapen voor toekomstige
Lidstaten.

De regeringsleiders hebben het politieke signaal gegeven dat de Grondrechten
geen hoge prioriteit hebben.

Maar voor de mensen hebben die gemeenschappelijke waarden nu juist het
hoogste belang. Gelijke rechten voor vrouwen, voor homo's. Het strijden
tegen racisme en vreemdelingenhaat. Vrijheid van meningsuiting. Vrijheid
van geweten. De Grondrechten vormen de kern van ons Europees burgerschap.

Tegenwoordig is het nieuwe toverwoord "interculturele dialoog". Dat is
bedoeld om bevolkingsgroepen dichter tot elkaar te brengen. Maar in de
praktijk betekent het meestal een dialoog tussen religieuze leiders, die
nauwelijks representatief zijn voor hun achterban, laat staan voor de
bevolking als geheel. Maar ze krijgen wel het monopolie op het formuleren
van de morele waarden.

We moeten in de praktijk laten zien dat Europa er is voor de mensen en hun
rechten. Plechtige woorden over gemeenschappelijke waarden zijn mooi, maar
veel beter is het om burgers ook de middelen te geven om hun rechten voor
de rechter af te dwingen. Daarom ben ik trots dat er op veel aandringen
van het Europees Parlement eindelijk een brede wet komt die discriminatie
op alle gronden verbiedt. Dat komt goed te pas tegen politici die homo's
willen weren uit bepaalde beroepen. In Polen. Of in Nederland.

Afgelopen week legde Minister Verhagen zijn mensenrechtenstrategie op
tafel. Het is vast wel een mooi stuk proza, maar ik zie liever daden dan
woorden.

D66 wil dat er nu verantwoording wordt afgelegd over de mensenrechtenschen-
dingen door de CIA. Illegale uitleveringen, marteling en geheime
gevangenissen: de Europese regeringen hebben ervan geweten en soms zelfs
actieve steun gegeven. Het Pact van Stilzwijgen moet worden doorbroken.
Een democratie onderscheidt zich van een dictatuur door zelfreinigend
vermogen. In een democratie kan de regering ter verantwoording worden
geroepen, en de schuldigen worden gestraft. Minister Verhagen en zijn
collega's kunnen die schandvlek vandáág nog aanpakken  Daar is geen
regeringsnota voor nodig. Hooguit een geweten.

Minister Verhagen zegt dat je de mensenrechten heel goed via stille
diplomatie kunt uitdragen. (Daarom heeft Balkenende hééél stil tegen
Poetin gezegd dat hij de mensenrechten moet respecteren. Onhoorbaar
eigenlijk).

Als het om mensenrechten gaat is stille diplomatie niet genoeg. Soms moet
je ergens voor stáán. Luid en hoorbaar. Zonder compromis. D66 staat pal
voor de mensenrechten.

Sommigen denken dat mensenrechten een formaliteit zijn, net is als met
verkeersregels: als er geen politie in de buurt is kan je ongestraft door
rood rijden. Maar als de Europese Unie het niet zo nauw neemt met de
mensenrechten, verliezen we ons moreel gezag in de wereld.

In de afgelopen jaren hebben regeringen onder de vlag van terrorisme-
bestrijding allerlei nieuwe, vergaande bevoegdheden voorzichzelf geschapen.
Steeds meer mogelijkheden hebben ze om de burgers te controleren.
Tegelijkertijd worden de mogelijkheden voor burgers om hun overheid te
controleren steeds meer uitgehold. Met een beroep op staatsveiligheid
onttrekt steeds meer beleid zich aan democratische controle en
gerechtelijke toetsing.

De dreiging van terreur is echt. Juist daarom moeten we kritisch naar de
maatregelen kijken. We willen echte veiligheid, geen schijnveiligheid. D66
in het Europees Parlement en in de Tweede Kamer roepen op tot een grondige
evaluatie van de resultaten van het beleid. Want terrorisme-bestrijding is
het enige beleidsterrein waar draconische maatregelen genomen kunnen
worden zonder enige onderbouwing.

In een klimaat van angst voor terreur durfde niemand meer kritische vragen
te stellen. Bang voor het verwijt "soft" te zijn tegen terrorisme, of
naief.

Maar wie is er nou naïef? Is het niet naïef om de PR praatjes over
Guantanamo te slikken als zoete koek, zoals Hans van Baalen? Is het niet
naïef om met alles wat we nu weten blind vertrouwen te hebben in het
oordeel van Bush, Blair en hun medestanders? Is het niet naief om te
denken dat we de wereld veiliger maken door alle burgers te bespieden en
te registreren?

Ik hoor vaak: "ach, is dat nou echt zo erg, als we een beetje privacy
moeten inleveren voor onze veiligheid?". In deze tijd, waarin iedereen
zijn hele hebben en houden op het internet zet, heeft "privacy" een heel
andere betekenis heeft gekregen.

De overheid heeft toegang tot vrijwel elk detail van ons privé-leven.
Onze activiteiten op het internet, Googlen, e-mailen, mobiele telefoon,
credit cards, camera's en microfoons, ja zelfs de klantenkaart van de
supermarkt geeft van iedereen een volledig profiel. Natuurlijk moet
politie zulke informatie kunnen krijgen als ze gericht op zoek zijn naar
een verdachte.

Maar tegenwoordig worden à lle burgers gescreend en worden ze als verdacht
bestempeld als ze aan een profiel voldoen. Dat is omkering van de bewijslast.
De persoonsgegevens worden bovendien gebruikt voor allerlei andere doel-
einden: het screenen van sollicitanten, van aspirant-adoptieouders of van
HIV patienten. En vooral het in de smiezen houden van politieke activisten.

(Ik schijn zelf op een lijst te staan en probeer nu via de Amerikaanse wet
openbaarheid van bestuur uit te vissen waarom. Ik houd U op de hoogte).

De Europese regeringen hebben, ongehinderd door lastige parlementaire
controle, gaten geschoten in de privacybescherming. De ministers, bijeen
in een knusse achterkamer, vinden rechtsbescherming voor burgers niet
nodig. Ze geven wel politie- en justitie de vrije hand om onze meest
gevoelige privé-gegevens uit te wisselen. Gelukkig brengt het nieuwe
Verdrag dit nu onder toezicht van het Europees Parlement! (De SP noemt dat
een superstaat. Wij noemen dat democratische controle).

Op 11 juni 2009 - zet de datum in Uw agenda! - worden de verkiezingen
gehouden voor het Europees Parlement.

Dat is de eerste gelegenheid sinds het referendum van 2005 en sinds de
Kamerverkiezingen van vorig jaar november, waarop de kiezer zich kan
uitspreken.

Na het referendum buitelden de partijen over elkaar heen om te hengelen
naar de 62% Nee stemmers. Staatssecretaris Timmermans was een van de
mede-auteurs van de Grondwet, maar voordat de haan drie maal had gekraaid,
had hij de Grondwet ontkend. Ook Groen Links slaat ineens laf een andere
toon aan sinds het Nederlandse "Nee". Premier Balkenende was voor de
Grondwet, maar na het "Nee" bekeerde hij zich tot de holle frasen van de
SP en Wilders over de dreigende "Superstaat".

D66 is de enige partij die zich consequent op Europa heeft gericht, vaak
tegen de stroom in. D66 praat mensen niet naar de mond, we hoeven het niet
iederéén naar de zin te maken.

Bij gebrek aan referendum over het nieuwe EU Verdrag gaan Marijnissen en
Wilders ongetwijfeld al het ongenoegen mobiliseren. Maar er is in
Nederland een grote groep mensen die zich niet meer thuis voelt bij het
grenzeloze gefoeter op Europa. Mensen die met lede ogen zien hoe Nederland
zich afkeert van Europa. Er zijn in Nederland heel veel mensen die worden
gedreven door ambitie en lef, mensen die ècht Trots zijn op Nederland en
graag zien dat Nederland weer een voortrekker wordt in Europa.

Voor die mensen is er D66.

Ja, de wereld verandert inderdáád, en af en toe is dat inderdaad
beangstigend. Mensen voelen zich soms machteloos. De socialisten houden de
mensen graag zwak en afhankelijk. De conservatieven houden het op
autoritair leiderschap. De confessionele partijen zeggen dat God tegen
alles beschermt. Maar echte liberalen maken mensen sterk en weerbaar.
Geven ze de instrumenten om de uitdagingen aan te gaan.

Het huidige Kabinet heeft een hang naar de jaren vijftig. Naar toen de
wereld nog overzichtelijk en veilig was. (nou ja, zo leek het in elk
geval). D66 wil ook naar de jaren vijftig. Maar dan de jaren vijftig van
de 21e eeuw!

Nationalisme biedt geen enkele oplossing voor de uitdaging van deze eeuw.
Dat werkte in de 20e eeuw ook al niet, sla Geert Mak er maar op na. Ik
hoop dat aan het einde van deze eeuw de kleinzoon van Geert Mak een
rondreis maakt door Europa, en zegt: "Wat een fantastisch continent! De
21e eeuw maakte geen beste start, maar wat hebben ze er een succes van
gemaakt!" De 21e eeuw was de eeuw waarin Europa in de hele wereld
democratie en vrijheid heeft gebracht, waarin Europa kampioen duurzaamheid
was, waarin het Europese model van economische voorspoed en solidariteit
overal navolging heeft gevonden.

Voor zo'n Europa is D66 hard nodig. Met D66 wil ik me graag nog eens vijf
jaar inzetten voor zo'n Europa.

Overigens kunt U meteen al bijdragen, vandaag al, door onze blauw/gele
EUROKNOR vet te mesten!

Democraten, rol de mouwen op, de campagne begint nu!

--------
(c) 2007 D66

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********